HNI 22-11
📘 **CHƯƠNG 8: CÂN BẰNG LỢI ÍCH CÁ NHÂN & LỢI ÍCH CỘNG ĐỒNG**
Mọi tổ chức, từ nhỏ đến lớn, từ hội nhóm đến quốc gia, đều phải đối mặt với bài toán muôn thuở: làm sao dung hòa lợi ích cá nhân và lợi ích cộng đồng?
Đây không chỉ là câu hỏi quản trị, mà là một bài kiểm tra về đạo đức, trí tuệ và tầm nhìn của mỗi tổ chức.
Nếu lợi ích cá nhân quá lớn → cộng đồng tan rã.
Nếu lợi ích cộng đồng quá cao nhưng bỏ quên cá nhân → con người kiệt sức và rời đi.
Một tổ chức trường tồn là tổ chức biết giữ điểm cân bằng – không nghiêng về một phía, không hy sinh bên nào, mà tạo ra một trạng thái hòa hợp để cá nhân phát triển mà cộng đồng cũng mạnh lên.
Đối với HNI, đây là nguyên lý cốt lõi. Vì HNI không sinh ra để phục vụ một người, và cũng không sinh ra để bóp nghẹt cá nhân.
HNI sinh ra để tạo ra một môi trường nơi cá nhân lớn lên nhờ cộng đồng, và cộng đồng mạnh lên nhờ cá nhân.
1. Con người luôn có lợi ích riêng – đó là tự nhiên
Không ai vào một tổ chức mà không mang theo kỳ vọng riêng.
Người muốn học hỏi.
Người muốn kết nối.
Người muốn cơ hội kinh doanh.
Người muốn phát triển bản thân.
Người muốn đóng góp cho xã hội.
Lợi ích cá nhân không xấu.
Chỉ khi nó trở thành lợi ích ích kỷ, vượt qua ranh giới, làm tổn thương người khác hoặc gây hại cho cộng đồng – lúc đó nó mới trở thành vấn đề.
Tác giả cho rằng:
Một tổ chức trưởng thành không phải là tổ chức loại bỏ lợi ích cá nhân, mà là tổ chức biết định hướng nó.
2. Lợi ích cộng đồng là “mái nhà chung” của từng thành viên
Không thể có một cộng đồng mạnh nếu mỗi người chỉ nghĩ về mình.
Cũng không thể có những cá nhân mạnh nếu cộng đồng yếu ớt.
Lợi ích cộng đồng được thể hiện qua:
– sự minh bạch
– sự công bằng
– cơ chế vận hành rõ ràng
– sự an toàn tâm lý cho từng thành viên
– môi trường trưởng thành và phát triển
Khi cộng đồng mạnh, mọi cá nhân bên trong đều hưởng lợi.
Có thể không ngay lập tức, nhưng chắc chắn về lâu dài.
Một tổ chức sống ít năm thì cá nhân cần lợi.
Một tổ chức sống trăm năm thì cá nhân cần cộng đồng.
3. Cân bằng không phải chia đều – mà chia đúng
Nhiều tổ chức sai lầm khi nghĩ “cân bằng” nghĩa là chia phần bằng nhau.
Không đúng.
Cân bằng nghĩa là:
– người đóng góp nhiều → hưởng nhiều
– người đóng góp ít → hưởng ít
– người có vai trò đặc biệt → được bảo vệ
– người ảnh hưởng xấu → bị giới hạn
– ai cũng có cơ hội công bằng, nhưng kết quả tùy vào nỗ lực
Cân bằng là công bằng, không phải chia đều.
Cộng đồng muốn mạnh phải thưởng đúng – phạt đúng – ghi nhận đúng – phân quyền đúng.
4. Lợi ích cá nhân cần đặt trong khuôn khổ – không để tự do vô biên
Tự do không có giới hạn sẽ phá vỡ mọi tổ chức.
Một cá nhân nếu được phép đặt lợi ích mình lên trên luật, lên trên sứ mệnh, lên trên tập thể – tổ chức sẽ mất trục.
HNI có cơ chế đối trọng Xanh – Đỏ cũng vì lý do này:
– để không cá nhân nào vượt quá giới hạn
– để quyền lực được cân bằng
– để lợi ích không bị lệch
– để cảm xúc không điều khiển những quyết định ảnh hưởng tập thể
Một tổ chức không có giới hạn sẽ tan.
Một tổ chức có giới hạn – nhưng áp dụng đúng – sẽ mạnh.
5. Lợi ích cộng đồng cũng phải bảo vệ cá nhân
Ngược lại, quá thiên về cộng đồng dễ tạo ra:
– sự hi sinh không cần thiết
– cảm giác bị lợi dụng
– sự kiệt sức cho những người đóng góp nhiều
– tình trạng “đám đông hưởng lợi – số ít gánh vác”
HNI không đi theo mô hình “hy sinh cá nhân để làm đẹp tập thể”.
HNI đi theo mô hình:
→ cá nhân phát triển → cộng đồng mạnh
→ cộng đồng mạnh → cá nhân được nâng lên
Một tổ chức trường tồn không bóc lột người tử tế, cũng không dung dưỡng người xấu.
Đó là nguyên tắc vàng.
6. Cân bằng đến từ cơ chế, không đến từ lời hứa
Nhiều hội nhóm tan rã vì mọi thứ được xây trên:
– thiện chí
– lời hứa
– sự nể nang
– cảm xúc cá nhân
Nhưng HNI muốn trường tồn nên không dựa vào những thứ mong manh đó.
HNI dựa vào:
– luật lệ rõ ràng
– điều lệ đầy đủ
– quy trình minh bạch
– thang đánh giá cụ thể
– mô hình đối trọng
– văn hóa phụng sự
Cân bằng chỉ bền khi nó được gắn vào cơ chế – không phải cá tính lãnh đạo.
7. Khi cân bằng đúng, mâu thuẫn trở thành năng lượng
Không tổ chức nào tránh được mâu thuẫn.
Nhưng mâu thuẫn không phải điều xấu.
Mâu thuẫn xấu là mâu thuẫn ích kỷ.
Mâu thuẫn tốt là mâu thuẫn dựa trên nguyên tắc.
Khi lợi ích cá nhân và cộng đồng được cân bằng:
– mâu thuẫn trở thành sự đối thoại
– đối thoại trở thành sự hiểu
– sự hiểu trở thành trí tuệ
– trí tuệ dẫn đến tiến bộ
HNI không tránh né mâu thuẫn – HNI xử lý mâu thuẫn bằng ánh sáng.
8. Cân bằng tạo nên sự trường tồn
Một tổ chức nghiêng về cá nhân → vỡ.
Một tổ chức nghiêng về tập thể quá mức → yếu.
Chỉ tổ chức biết cân bằng → mới sống qua thế hệ.
HNI hướng đến hành trình 50–100 năm, nên HNI không cho phép lệch lạc.
Cân bằng là xương sống để:
– giữ niềm tin
– giữ sự ổn định
– giữ đạo kinh doanh
– giữ chất lượng lãnh đạo
– giữ sự phát triển dài hạn
✦ KẾT
Cân bằng lợi ích cá nhân và cộng đồng chính là đạo xử thế của một tổ chức trưởng thành.
Đó không phải là sự nhường nhịn, mà là sự trí tuệ.
Không phải sự ép buộc, mà là sự hài hòa.
Không phải sự hy sinh vô điều kiện, mà là sự tôn trọng lẫn nhau.
Khi cá nhân biết nhìn xa, họ sẽ thấy lợi ích cộng đồng.
Khi cộng đồng biết nhìn sâu, họ sẽ nâng đỡ cá nhân.
HNI muốn trường tồn – vì vậy HNI phải giữ điểm cân bằng ấy bằng mọi giá.
Vietnam