HNI 11-9 

Chương 13: Doanh nghiệp trong giai đoạn tăng trưởng (Phần nội dung ~2500 từ)

1) Doanh nghiệp và quy luật bốn mùa

Trong thiên nhiên, mùa xuân là lúc gieo mầm, mùa hạ là lúc cây non vươn mình mạnh mẽ, mùa thu là mùa gặt hái, và mùa đông là mùa nghỉ ngơi – chuẩn bị cho chu kỳ mới. Doanh nghiệp cũng tuân theo quy luật ấy. Sau khi gieo hạt (khởi nghiệp), bước vào giai đoạn tăng trưởng (mùa hạ), doanh nghiệp phải đối diện với những cơ hội lớn lao nhưng cũng không ít thách thức.

Đây là lúc sức nóng của thị trường, ánh sáng của cạnh tranh, và áp lực của mở rộng quy mô cùng lúc dồn về. Nếu khởi đầu chỉ là khẳng định “có thể tồn tại”, thì giai đoạn tăng trưởng là câu trả lời cho câu hỏi: “Liệu doanh nghiệp có thể lớn mạnh và bền vững?”

2) Dấu hiệu doanh nghiệp bước vào mùa hạ

Một doanh nghiệp được coi là bước vào giai đoạn tăng trưởng khi có những đặc điểm sau:

1. Sản phẩm/dịch vụ được thị trường chấp nhận: khách hàng không chỉ mua thử mà quay lại nhiều lần, giới thiệu thêm người khác.

2. Doanh thu tăng ổn định: không còn phụ thuộc vào một thương vụ đơn lẻ, mà có nguồn thu lặp lại, tăng dần qua các quý.

3. Đội ngũ lớn mạnh: từ vài người sáng lập, doanh nghiệp đã có nhiều nhân viên, phòng ban hình thành, vai trò phân định rõ hơn.

4. Quy trình bắt đầu định hình: thay vì làm việc theo ngẫu hứng, doanh nghiệp có quy trình bán hàng, marketing, vận hành, tài chính cơ bản.

5. Được thị trường, đối tác, hoặc nhà đầu tư để mắt: tín hiệu rằng doanh nghiệp đang “nóng lên”.

Đây là giai đoạn đầy cơ hội: mở rộng nhanh, tăng trưởng doanh thu, xây dựng thương hiệu. Nhưng cũng là lúc rủi ro cháy rừng nếu quản trị yếu kém.

3) Ba động lực chính của tăng trưởng

(1) Thị trường

Không có thị trường, mọi nỗ lực đều vô nghĩa. Tăng trưởng chỉ bền vững khi doanh nghiệp hiểu khách hàng, nắm bắt nhu cầu, và biết cách mở rộng tệp thị trường.

(2) Sản phẩm

Sản phẩm không còn chỉ “đủ tốt để tồn tại” mà phải cải tiến liên tục để giữ chân khách hàng và vượt lên đối thủ. Đây là lúc doanh nghiệp đầu tư mạnh vào chất lượng, trải nghiệm, dịch vụ sau bán.

(3) Đội ngũ

Một đội ngũ gắn kết, kỷ luật, sáng tạo chính là động cơ để doanh nghiệp tiến nhanh và xa. Nếu đội ngũ rệu rã, mâu thuẫn, thiếu niềm tin, tăng trưởng sẽ nhanh chóng bị kìm hãm.

4) Thách thức trong giai đoạn tăng trưởng

1. Quản trị quy mô: khi số nhân viên tăng, sự phối hợp trở nên phức tạp. Nếu không có hệ thống, doanh nghiệp dễ rơi vào hỗn loạn.

2. Cạnh tranh khốc liệt: khi thị trường thấy doanh nghiệp phát triển, đối thủ sẽ bắt chước hoặc tung chiêu để chiếm thị phần.

3. Áp lực tài chính: tăng trưởng thường đi kèm chi phí lớn: marketing, nhân sự, cơ sở hạ tầng. Nếu không quản lý tài chính chặt, doanh nghiệp dễ “chết trên đỉnh tăng trưởng”.

4. Giữ văn hóa doanh nghiệp: lúc nhỏ, văn hóa dễ duy trì; lúc lớn, nếu không cẩn trọng, giá trị cốt lõi bị loãng, mất bản sắc.

5) Cách vượt qua: xây rễ sâu và lá vững

Để đi qua mùa hạ an toàn, doanh nghiệp cần:

Xây rễ sâu: tạo nền tảng vững chắc về quy trình, công nghệ, tài chính, pháp lý, con người.

Lá vững: phát triển thương hiệu, quan hệ khách hàng, trải nghiệm dịch vụ.

Thân chắc: hệ thống quản trị trung gian – lớp quản lý giữa ban lãnh đạo và nhân viên.

Ánh sáng rõ: tầm nhìn dài hạn, chiến lược minh bạch.

6) HenryLe và giai đoạn tăng trưởng

HenryLe từng chia sẻ: “Khởi nghiệp khó, nhưng tăng trưởng còn khó hơn.” Khi doanh nghiệp của ông bước vào giai đoạn mở rộng, ông phải đối diện với nhiều áp lực: đối thủ cạnh tranh, nhu cầu vốn lớn, mâu thuẫn trong đội ngũ.

Có giai đoạn, ông nhận thấy nếu chỉ chăm chăm tăng doanh thu, công ty sẽ dễ “vỡ trận”. Ông quyết định dừng một số dự án ngắn hạn để tập trung củng cố nền tảng: hệ thống kế toán, đào tạo nhân sự, xây dựng văn hóa doanh nghiệp. Quyết định này ban đầu khiến tốc độ tăng trưởng chậm lại, nhưng sau đó giúp công ty bứt phá mạnh và bền vững hơn.

Bài học ông rút ra: “Tăng trưởng không chỉ là lớn nhanh, mà là lớn đúng.”

7) Chiến lược tăng trưởng bền vững

1. Tập trung vào khách hàng cốt lõi: không chạy theo tất cả, mà chọn đúng nhóm khách hàng mang lại giá trị lâu dài.

2. Đầu tư công nghệ: tự động hóa quy trình, quản lý dữ liệu, ứng dụng công cụ số.

3. Xây dựng thương hiệu mạnh: thương hiệu là cam kết niềm tin, giúp giữ khách hàng và thu hút nhân tài.

4. Quản trị tài chính kỷ luật: không đốt tiền mù quáng, luôn theo dõi dòng tiền, lập kế hoạch cho 6–12 tháng tới.

5. Nuôi dưỡng văn hóa: giữ vững giá trị cốt lõi, lan tỏa niềm tin, xây dựng tinh thần đồng đội.

8) Rủi ro tâm lý trong mùa hạ doanh nghiệp

Cũng như con người, doanh nghiệp dễ mắc sai lầm tâm lý:

Ảo tưởng bất khả chiến bại: nghĩ rằng cứ tăng trưởng thì sẽ mãi thành công.

Ngủ quên trên chiến thắng: coi những thành tựu ban đầu là đích đến, ngừng sáng tạo.

Quá tham vọng: mở rộng quá nhanh, dẫn đến vỡ nợ, mất kiểm soát.

9) Triết lý mùa hạ cho doanh nghiệp

Mùa hạ của doanh nghiệp không phải là lúc để thảnh thơi tận hưởng ánh nắng, mà là lúc làm việc chăm chỉ hơn, nhưng cũng khôn ngoan hơn. Tăng trưởng không chỉ là con số, mà là chất lượng của sự lớn mạnh.

Như cây mùa hạ, doanh nghiệp cần ánh sáng (tầm nhìn), cần nắng nóng (áp lực), nhưng quan trọng nhất là phải có rễ sâu (nền tảng) để không bị quật ngã khi giông bão đến.

10) Kết luận

Chương 13 khẳng định: Doanh nghiệp trong giai đoạn tăng trưởng là doanh nghiệp bước vào mùa hạ của vòng đời. Đây là lúc ánh sáng soi rõ, sức nóng thử thách, cơ hội và rủi ro song hành.

Bài học lớn nhất: hãy tăng trưởng bền vững – lớn đúng, không chỉ lớn nhanh. Khi doanh nghiệp biết gieo hạt niềm tin, nuôi dưỡng văn hóa, đầu tư nền tảng, và quản trị khôn ngoan, mùa thu gặt hái sẽ đến như một hệ quả tự nhiên.