HNI. 25/10
🏛️ CHƯƠNG 44
THUẬN THIÊN – CON ĐƯỜNG DUY NHẤT DẪN TỚI HÒA BÌNH VÀ THỊNH VƯỢNG VĨNH CỬU
I. DẪN NHẬP – TỪ “THUẬN THIÊN GIẢ TỒN” TỚI NGUYÊN LÝ VĨNH CỬU CỦA NHÂN LOẠI
Khái niệm “Thuận Thiên” không chỉ là một khẩu hiệu chính trị của thời Lê Lợi, mà là nguyên lý vận hành sâu nhất của vũ trụ, xã hội và linh hồn con người. Khi Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa Lam Sơn, ông tuyên ngôn:
“Thuận Thiên giả tồn, nghịch Thiên giả vong” – thuận theo Trời thì sống, nghịch lại thì diệt [1].
Câu nói ấy không phải mệnh đề định mệnh, mà là định luật tương hợp năng lượng. Trong ngôn ngữ hiện đại của vật lý lượng tử và kinh tế năng lượng, “Thuận Thiên” tương ứng với trạng thái đồng pha giữa ý chí con người và tần số của Trời – tức năng lượng hài hòa giữa Đạo, Dân và Vũ Trụ.
Khi con người hành động phù hợp với quy luật tiến hóa tự nhiên – đạo đức – và trí tuệ vũ trụ, năng lượng xã hội được cộng hưởng, sinh ra thịnh vượng và hòa bình bền vững. Ngược lại, khi loài người đi ngược lại quy luật ấy – bằng tham lam, chiếm hữu, phân cực và hủy hoại – năng lượng bị phản nghịch, dẫn đến chiến tranh, khủng hoảng, và sụp đổ đạo đức.
Trong bối cảnh thế kỷ XXI, khi tài chính, công nghệ và quyền lực tập trung đang khiến nhân loại đánh mất cân bằng, tư tưởng “Thuận Thiên” trở lại như một định luật tái lập trật tự vũ trụ trong kinh tế học và đạo trị quốc.
HenryLe – Lê Đình Hải gọi đây là “Đạo Kinh tế Nhân Văn”, nơi “kinh tế không còn là kỹ thuật của chiếm hữu, mà là nghệ thuật của hòa hợp” [2].
II. CƠ SỞ TRIẾT HỌC CỦA “THUẬN THIÊN”
1. Nguồn gốc trong triết học Á Đông
Trong Kinh Dịch, thiên đạo được diễn tả bằng nguyên lý “Thiên hành kiện, quân tử dĩ tự cường bất tức” – Trời vận hành mạnh mẽ, con người thuận theo đó mà không ngừng vươn lên [3]. “Thuận Thiên” vì thế không phải là phục tùng, mà là đồng hành cùng Thiên đạo: hiểu, tôn trọng, và sáng tạo hài hòa trong trật tự tự nhiên.
Lão Tử diễn đạt điều này ở một chiều sâu hơn:
“Người thuận theo đất, đất thuận theo trời, trời thuận theo Đạo