HNI 12-12
**CHƯƠNG 23: LUẬT KHAI THÁC VÀ PHÂN PHỐI TÀI SẢN SỐ**
Trong nền kinh tế số, tài sản không còn chỉ là đất đai hay tiền tệ.
Tài sản có thể là dữ liệu, quyền truy cập, giá trị đóng góp, và niềm tin được mã hóa.
HNI thừa nhận một sự thật cốt lõi:
> Nếu không có luật rõ ràng cho việc tạo ra và phân phối tài sản số,
hệ sinh thái sẽ sớm rơi vào hỗn loạn hoặc bị thao túng.
Chương 23 được xây dựng để xác lập hành lang pháp lý nội bộ cho toàn bộ quá trình khai thác – ghi nhận – phân phối – bảo vệ tài sản số trong HNI.
1. Tài sản số trong HNI là gì?
Tài sản số trong HNI bao gồm nhưng không giới hạn:
Hcoin và các token nội bộ,
quyền lợi gắn với dự án hoặc DAO,
dữ liệu đóng góp được ghi nhận,
quyền truy cập hệ thống,
giá trị sinh ra từ hợp đồng thông minh.
Tài sản số không tồn tại tự phát,
mà chỉ được công nhận khi được tạo ra theo luật HNI.
2. Khai thác tài sản số – khái niệm pháp lý
Khai thác tài sản số trong HNI không đồng nghĩa với đào coin vô tội vạ.
Khai thác được hiểu là:
tạo ra giá trị mới cho hệ sinh thái,
thông qua đóng góp hợp lệ,
được hệ thống ghi nhận và xác thực.
Không có đóng góp thật → không có tài sản thật.
3. Nguyên tắc khai thác tài sản số
HNI áp dụng 6 nguyên tắc bất biến:
1) Gắn với giá trị thực
Không có tài sản “từ không khí”.
2) Có giới hạn rõ ràng
Không khai thác vô hạn.
3) Minh bạch thuật toán
Cách tạo tài sản phải công khai.
4) Không ưu tiên cá nhân
Mọi người tuân theo cùng một luật.
5) Có kiểm soát cộng đồng
DAO giám sát toàn bộ quá trình.
6) Có thể truy vết
Mọi tài sản đều có nguồn gốc.
4. Các hình thức khai thác tài sản số
HNI cho phép khai thác thông qua:
1. Đóng góp vận hành dự án
2. Đóng góp tri thức và đào tạo
3. Tham gia xây dựng hệ thống
4. Thực thi hợp đồng thông minh
5. Góp phần mở rộng cộng đồng
Mỗi hình thức đều có cơ chế ghi nhận riêng.
5. Phân phối tài sản số
Phân phối tài sản số trong HNI phải đảm bảo:
công bằng theo đóng góp,
đúng thời điểm,
đúng điều kiện hợp đồng.
Tài sản không được phân phối bằng cảm tính,
mà bằng thuật toán và luật đã định trước.
6. Cơ chế phân phối
HNI sử dụng:
phân phối theo tỷ lệ đóng góp,
phân phối theo giai đoạn (vesting),
phân phối theo hiệu suất (performance-based),
phân phối theo biểu quyết DAO khi cần.
Không có “chia tay hậu trường”.
7. Quyền và nghĩa vụ với tài sản số
Người sở hữu tài sản số có quyền:
sử dụng trong hệ sinh thái,
chuyển nhượng theo luật,
hưởng lợi ích gắn kèm.
Đồng thời có nghĩa vụ:
tuân thủ luật sử dụng,
không lạm dụng để thao túng,
không gây tổn hại hệ thống.
8. Phòng chống đầu cơ và thao túng
HNI nghiêm cấm:
tạo tài sản ảo,
thổi giá nội bộ,
gom tài sản để thao túng DAO.
Mọi hành vi vi phạm
đều bị xử lý theo luật tài chính nội bộ.
9. Bảo vệ tài sản số
HNI áp dụng:
cơ chế bảo mật đa lớp,
kiểm toán định kỳ,
giới hạn quyền truy cập,
cơ chế đóng băng khi có dấu hiệu bất thường.
Tài sản số được bảo vệ
không chỉ bằng công nghệ,
mà bằng luật rõ ràng.
10. Tài sản số – nền móng của kinh tế đồng thuận
Tài sản số trong HNI không nhằm làm giàu nhanh.
Nó được thiết kế để:
giữ giá trị,
nuôi hệ sinh thái,
và tưởng thưởng đóng góp dài hạn.
Khi tài sản được sinh ra từ giá trị thật,
nền kinh tế sẽ đứng vững.
English