HNI 13/9 Chương 28. Vector – công cụ giải toán hiện đại
1. Mở đầu: Sự ra đời của vector trong Toán học hiện đại
Khi loài người bước sang thế kỷ XIX và XX, nhu cầu giải quyết các bài toán hình học phức tạp, cơ học, vật lý và sau này là máy tính đã đặt ra một thách thức: làm sao mô tả hình học bằng con số, vừa trực quan, vừa chính xác, vừa có thể tính toán được.
Đáp án chính là vector.
Vector không chỉ đơn thuần là một mũi tên có độ dài và hướng. Nó chính là ngôn ngữ của hình học giải tích hiện đại, là nhịp cầu nối giữa số học, hình học và đại số. Trong vector, ta tìm thấy một sự cô đọng tuyệt vời: vừa có hình ảnh trực quan của hình học, vừa có cấu trúc tính toán mạnh mẽ của đại số.
Ngày nay, không chỉ trong toán học thuần túy, vector còn là “công cụ làm việc” của các ngành từ vật lý, cơ học lượng tử, trí tuệ nhân tạo cho đến tài chính, kỹ thuật, đồ họa máy tính. Mọi ngành khoa học hiện đại đều sử dụng vector như một nền tảng.
2. Khái niệm cơ bản về vector
2.1. Vector là gì?
Vector là một đối tượng toán học có hai đặc trưng: độ lớn (magnitude) và hướng (direction). Nó được biểu diễn như một đoạn thẳng có mũi tên. Ví dụ: vector
A
B
⃗
AB
là đoạn thẳng đi từ điểm
A
A đến điểm
B
B.
2.2. Vector bằng nhau
Hai vector được coi là bằng nhau nếu chúng có cùng độ dài và cùng hướng, bất kể vị trí trong không gian. Điều này cho phép ta coi vector như một “dịch chuyển” trong không gian thay vì chỉ là đoạn thẳng cụ thể.
2.3. Vector không
Vector có độ dài bằng 0, không có hướng xác định, được gọi là vector không, ký hiệu
0
⃗
0
.
2.4. Biểu diễn tọa độ
Trong mặt phẳng tọa độ
Oxy, vector
A
B
⃗
AB
có tọa
−z
A
).
3. Các phép toán với vector
3.1. Cộng vector
Quy tắc hình bình hành: để cộng
a
⃗
a
và
b
⃗
b
, ta đặt chúng có cùng gốc, khi đó vector đường chéo hình bình hành chính là kết quả
a
⃗
+
3.2. Trừ vector
a
⃗
−
(−
b
).
3.3. Nhân vector với số thực
Nếu
k
k là số thực, thì
k
a
⃗
k
a
là vector cùng hướng với
a
⃗
a
khi
k
>
0
k>0, ngược hướng khi
k
<
0
k<0, và có độ dài
∣
k
∣
∣k∣ lần độ dài
a
⃗
a
.
3.4. Tích vô hướng (dot product)
Cho hai vector
Ứng dụng: xác định góc giữa hai vector, kiểm tra vuông góc.
3.5. Tích có hướng (cross product)
Trong không gian 3 chiều:
b
.
Read more
1. Mở đầu: Sự ra đời của vector trong Toán học hiện đại
Khi loài người bước sang thế kỷ XIX và XX, nhu cầu giải quyết các bài toán hình học phức tạp, cơ học, vật lý và sau này là máy tính đã đặt ra một thách thức: làm sao mô tả hình học bằng con số, vừa trực quan, vừa chính xác, vừa có thể tính toán được.
Đáp án chính là vector.
Vector không chỉ đơn thuần là một mũi tên có độ dài và hướng. Nó chính là ngôn ngữ của hình học giải tích hiện đại, là nhịp cầu nối giữa số học, hình học và đại số. Trong vector, ta tìm thấy một sự cô đọng tuyệt vời: vừa có hình ảnh trực quan của hình học, vừa có cấu trúc tính toán mạnh mẽ của đại số.
Ngày nay, không chỉ trong toán học thuần túy, vector còn là “công cụ làm việc” của các ngành từ vật lý, cơ học lượng tử, trí tuệ nhân tạo cho đến tài chính, kỹ thuật, đồ họa máy tính. Mọi ngành khoa học hiện đại đều sử dụng vector như một nền tảng.
2. Khái niệm cơ bản về vector
2.1. Vector là gì?
Vector là một đối tượng toán học có hai đặc trưng: độ lớn (magnitude) và hướng (direction). Nó được biểu diễn như một đoạn thẳng có mũi tên. Ví dụ: vector
A
B
⃗
AB
là đoạn thẳng đi từ điểm
A
A đến điểm
B
B.
2.2. Vector bằng nhau
Hai vector được coi là bằng nhau nếu chúng có cùng độ dài và cùng hướng, bất kể vị trí trong không gian. Điều này cho phép ta coi vector như một “dịch chuyển” trong không gian thay vì chỉ là đoạn thẳng cụ thể.
2.3. Vector không
Vector có độ dài bằng 0, không có hướng xác định, được gọi là vector không, ký hiệu
0
⃗
0
.
2.4. Biểu diễn tọa độ
Trong mặt phẳng tọa độ
Oxy, vector
A
B
⃗
AB
có tọa
−z
A
).
3. Các phép toán với vector
3.1. Cộng vector
Quy tắc hình bình hành: để cộng
a
⃗
a
và
b
⃗
b
, ta đặt chúng có cùng gốc, khi đó vector đường chéo hình bình hành chính là kết quả
a
⃗
+
3.2. Trừ vector
a
⃗
−
(−
b
).
3.3. Nhân vector với số thực
Nếu
k
k là số thực, thì
k
a
⃗
k
a
là vector cùng hướng với
a
⃗
a
khi
k
>
0
k>0, ngược hướng khi
k
<
0
k<0, và có độ dài
∣
k
∣
∣k∣ lần độ dài
a
⃗
a
.
3.4. Tích vô hướng (dot product)
Cho hai vector
Ứng dụng: xác định góc giữa hai vector, kiểm tra vuông góc.
3.5. Tích có hướng (cross product)
Trong không gian 3 chiều:
b
.
Read more
HNI 13/9 Chương 28. Vector – công cụ giải toán hiện đại
1. Mở đầu: Sự ra đời của vector trong Toán học hiện đại
Khi loài người bước sang thế kỷ XIX và XX, nhu cầu giải quyết các bài toán hình học phức tạp, cơ học, vật lý và sau này là máy tính đã đặt ra một thách thức: làm sao mô tả hình học bằng con số, vừa trực quan, vừa chính xác, vừa có thể tính toán được.
Đáp án chính là vector.
Vector không chỉ đơn thuần là một mũi tên có độ dài và hướng. Nó chính là ngôn ngữ của hình học giải tích hiện đại, là nhịp cầu nối giữa số học, hình học và đại số. Trong vector, ta tìm thấy một sự cô đọng tuyệt vời: vừa có hình ảnh trực quan của hình học, vừa có cấu trúc tính toán mạnh mẽ của đại số.
Ngày nay, không chỉ trong toán học thuần túy, vector còn là “công cụ làm việc” của các ngành từ vật lý, cơ học lượng tử, trí tuệ nhân tạo cho đến tài chính, kỹ thuật, đồ họa máy tính. Mọi ngành khoa học hiện đại đều sử dụng vector như một nền tảng.
2. Khái niệm cơ bản về vector
2.1. Vector là gì?
Vector là một đối tượng toán học có hai đặc trưng: độ lớn (magnitude) và hướng (direction). Nó được biểu diễn như một đoạn thẳng có mũi tên. Ví dụ: vector
A
B
⃗
AB
là đoạn thẳng đi từ điểm
A
A đến điểm
B
B.
2.2. Vector bằng nhau
Hai vector được coi là bằng nhau nếu chúng có cùng độ dài và cùng hướng, bất kể vị trí trong không gian. Điều này cho phép ta coi vector như một “dịch chuyển” trong không gian thay vì chỉ là đoạn thẳng cụ thể.
2.3. Vector không
Vector có độ dài bằng 0, không có hướng xác định, được gọi là vector không, ký hiệu
0
⃗
0
.
2.4. Biểu diễn tọa độ
Trong mặt phẳng tọa độ
Oxy, vector
A
B
⃗
AB
có tọa
−z
A
).
3. Các phép toán với vector
3.1. Cộng vector
Quy tắc hình bình hành: để cộng
a
⃗
a
và
b
⃗
b
, ta đặt chúng có cùng gốc, khi đó vector đường chéo hình bình hành chính là kết quả
a
⃗
+
3.2. Trừ vector
a
⃗
−
(−
b
).
3.3. Nhân vector với số thực
Nếu
k
k là số thực, thì
k
a
⃗
k
a
là vector cùng hướng với
a
⃗
a
khi
k
>
0
k>0, ngược hướng khi
k
<
0
k<0, và có độ dài
∣
k
∣
∣k∣ lần độ dài
a
⃗
a
.
3.4. Tích vô hướng (dot product)
Cho hai vector
Ứng dụng: xác định góc giữa hai vector, kiểm tra vuông góc.
3.5. Tích có hướng (cross product)
Trong không gian 3 chiều:
b
.
Read more
Vietnam