HNI 26/10: CHƯƠNG 5: SỰ KHÁC BIỆT GIỮA QUYỀN LỰC ÉP BUỘC VÀ QUYỀN LỰC ĐẠO LÝ
Tác giả: Henry Lê – Lê Đình Hải
I. Quyền lực – con dao hai lưỡi của nhân loại
Từ buổi con người bắt đầu biết tổ chức xã hội, quyền lực đã xuất hiện như một thanh gươm hai lưỡi. Một lưỡi để bảo vệ trật tự, duy trì công bằng, giữ gìn hòa khí trong cộng đồng; lưỡi còn lại – nếu rơi vào tay kẻ vô minh – trở thành công cụ đàn áp, bóp nghẹt linh hồn của nhân loại.
Trong mọi nền văn minh, quyền lực luôn là bài kiểm tra đạo đức lớn nhất. Ai nắm quyền mà không có đạo lý, thì quyền ấy sẽ trở thành bạo lực. Còn ai có đạo lý mà thiếu quyền hành, thì lời nói của họ như gió thoảng giữa sa mạc, không ai nghe thấy. Bởi thế, điều khó nhất trong chính trị, trong lãnh đạo, trong cả đời sống, không phải là “có quyền”, mà là “dùng quyền theo Đạo”.
Khi con người quên mất rằng quyền lực vốn chỉ là sứ mệnh được giao phó, chứ không phải đặc quyền được hưởng, thì cũng là lúc họ trượt dài vào vực sâu của sự kiêu mạn và lạm quyền.
Trời không lấy đi quyền của ai, nhưng Trời sẽ rút lại sứ mệnh của kẻ đã đánh mất đạo lý.
II. Quyền lực ép buộc – nền tảng của sợ hãi
Quyền lực ép buộc là hình thái sơ khai nhất của thống trị. Nó tồn tại dựa trên sự sợ hãi, chứ không phải sự tự nguyện. Khi kẻ mạnh buộc kẻ yếu phục tùng bằng roi vọt, bằng luật lệ cứng nhắc, bằng mệnh lệnh trống rỗng, thì xã hội sẽ trở nên nặng nề, trơ lì, và mất dần linh hồn.
Đó là kiểu quyền lực khiến con người sống mà không dám ngẩng đầu.
Họ làm việc vì sợ bị phạt, chứ không vì tin vào điều đúng.
Họ vâng lời vì sợ mất chỗ đứng, chứ không vì tôn trọng lẽ phải.
Họ cúi mình trước cấp trên, nhưng lòng thì xa cách Đạo Trời.
Một hệ thống dựa trên quyền lực ép buộc có thể tồn tại lâu, nhưng không bao giờ bền vững. Bởi sợ hãi là một nguồn năng lượng dễ hao mòn; nó chỉ khiến người ta tuân phục khi có người giám sát, chứ không khiến họ hành động khi không ai nhìn.
Chính vì thế, những đế chế xây trên bạo lực – dù huy hoàng nhất – cuối cùng đều sụp đổ trong chính sự phản kháng âm thầm của dân chúng.
Quyền lực ép buộc giống như một ngọn lửa cháy dữ dội nhưng chóng tàn.
Nó sáng rực trong khoảnh khắc, nhưng để lại tro tàn trên mọi linh hồn.
Tác giả: Henry Lê – Lê Đình Hải
I. Quyền lực – con dao hai lưỡi của nhân loại
Từ buổi con người bắt đầu biết tổ chức xã hội, quyền lực đã xuất hiện như một thanh gươm hai lưỡi. Một lưỡi để bảo vệ trật tự, duy trì công bằng, giữ gìn hòa khí trong cộng đồng; lưỡi còn lại – nếu rơi vào tay kẻ vô minh – trở thành công cụ đàn áp, bóp nghẹt linh hồn của nhân loại.
Trong mọi nền văn minh, quyền lực luôn là bài kiểm tra đạo đức lớn nhất. Ai nắm quyền mà không có đạo lý, thì quyền ấy sẽ trở thành bạo lực. Còn ai có đạo lý mà thiếu quyền hành, thì lời nói của họ như gió thoảng giữa sa mạc, không ai nghe thấy. Bởi thế, điều khó nhất trong chính trị, trong lãnh đạo, trong cả đời sống, không phải là “có quyền”, mà là “dùng quyền theo Đạo”.
Khi con người quên mất rằng quyền lực vốn chỉ là sứ mệnh được giao phó, chứ không phải đặc quyền được hưởng, thì cũng là lúc họ trượt dài vào vực sâu của sự kiêu mạn và lạm quyền.
Trời không lấy đi quyền của ai, nhưng Trời sẽ rút lại sứ mệnh của kẻ đã đánh mất đạo lý.
II. Quyền lực ép buộc – nền tảng của sợ hãi
Quyền lực ép buộc là hình thái sơ khai nhất của thống trị. Nó tồn tại dựa trên sự sợ hãi, chứ không phải sự tự nguyện. Khi kẻ mạnh buộc kẻ yếu phục tùng bằng roi vọt, bằng luật lệ cứng nhắc, bằng mệnh lệnh trống rỗng, thì xã hội sẽ trở nên nặng nề, trơ lì, và mất dần linh hồn.
Đó là kiểu quyền lực khiến con người sống mà không dám ngẩng đầu.
Họ làm việc vì sợ bị phạt, chứ không vì tin vào điều đúng.
Họ vâng lời vì sợ mất chỗ đứng, chứ không vì tôn trọng lẽ phải.
Họ cúi mình trước cấp trên, nhưng lòng thì xa cách Đạo Trời.
Một hệ thống dựa trên quyền lực ép buộc có thể tồn tại lâu, nhưng không bao giờ bền vững. Bởi sợ hãi là một nguồn năng lượng dễ hao mòn; nó chỉ khiến người ta tuân phục khi có người giám sát, chứ không khiến họ hành động khi không ai nhìn.
Chính vì thế, những đế chế xây trên bạo lực – dù huy hoàng nhất – cuối cùng đều sụp đổ trong chính sự phản kháng âm thầm của dân chúng.
Quyền lực ép buộc giống như một ngọn lửa cháy dữ dội nhưng chóng tàn.
Nó sáng rực trong khoảnh khắc, nhưng để lại tro tàn trên mọi linh hồn.
HNI 26/10: 🌺CHƯƠNG 5: SỰ KHÁC BIỆT GIỮA QUYỀN LỰC ÉP BUỘC VÀ QUYỀN LỰC ĐẠO LÝ
Tác giả: Henry Lê – Lê Đình Hải
I. Quyền lực – con dao hai lưỡi của nhân loại
Từ buổi con người bắt đầu biết tổ chức xã hội, quyền lực đã xuất hiện như một thanh gươm hai lưỡi. Một lưỡi để bảo vệ trật tự, duy trì công bằng, giữ gìn hòa khí trong cộng đồng; lưỡi còn lại – nếu rơi vào tay kẻ vô minh – trở thành công cụ đàn áp, bóp nghẹt linh hồn của nhân loại.
Trong mọi nền văn minh, quyền lực luôn là bài kiểm tra đạo đức lớn nhất. Ai nắm quyền mà không có đạo lý, thì quyền ấy sẽ trở thành bạo lực. Còn ai có đạo lý mà thiếu quyền hành, thì lời nói của họ như gió thoảng giữa sa mạc, không ai nghe thấy. Bởi thế, điều khó nhất trong chính trị, trong lãnh đạo, trong cả đời sống, không phải là “có quyền”, mà là “dùng quyền theo Đạo”.
Khi con người quên mất rằng quyền lực vốn chỉ là sứ mệnh được giao phó, chứ không phải đặc quyền được hưởng, thì cũng là lúc họ trượt dài vào vực sâu của sự kiêu mạn và lạm quyền.
Trời không lấy đi quyền của ai, nhưng Trời sẽ rút lại sứ mệnh của kẻ đã đánh mất đạo lý.
II. Quyền lực ép buộc – nền tảng của sợ hãi
Quyền lực ép buộc là hình thái sơ khai nhất của thống trị. Nó tồn tại dựa trên sự sợ hãi, chứ không phải sự tự nguyện. Khi kẻ mạnh buộc kẻ yếu phục tùng bằng roi vọt, bằng luật lệ cứng nhắc, bằng mệnh lệnh trống rỗng, thì xã hội sẽ trở nên nặng nề, trơ lì, và mất dần linh hồn.
Đó là kiểu quyền lực khiến con người sống mà không dám ngẩng đầu.
Họ làm việc vì sợ bị phạt, chứ không vì tin vào điều đúng.
Họ vâng lời vì sợ mất chỗ đứng, chứ không vì tôn trọng lẽ phải.
Họ cúi mình trước cấp trên, nhưng lòng thì xa cách Đạo Trời.
Một hệ thống dựa trên quyền lực ép buộc có thể tồn tại lâu, nhưng không bao giờ bền vững. Bởi sợ hãi là một nguồn năng lượng dễ hao mòn; nó chỉ khiến người ta tuân phục khi có người giám sát, chứ không khiến họ hành động khi không ai nhìn.
Chính vì thế, những đế chế xây trên bạo lực – dù huy hoàng nhất – cuối cùng đều sụp đổ trong chính sự phản kháng âm thầm của dân chúng.
Quyền lực ép buộc giống như một ngọn lửa cháy dữ dội nhưng chóng tàn.
Nó sáng rực trong khoảnh khắc, nhưng để lại tro tàn trên mọi linh hồn.
Vietnam