HNI 26/10: CHƯƠNG 14: VAI TRÒ CỦA TRÍ DÂN, LỰC DÂN, TÀI DÂN
“Nước lấy dân làm gốc. Dân có trí, nước có hướng. Dân có lực, nước có thế. Dân có tài, nước có nghiệp bền.”
— Henry Lê – Lê Đình Hải
I. DÂN LÀ NGUỒN CỦA MỌI SỨC MẠNH
Không có triều đại nào vững nếu không có dân; không có quốc gia nào thịnh nếu dân yếu trí, mòn lực, cạn tài. Từ thuở hồng hoang, khi con người còn sống rải rác giữa thiên nhiên, sức mạnh của cộng đồng đã là nhân tố định hình sinh tồn. Nhưng khi xã hội phân tầng, khi quyền lực tập trung, có những kẻ lầm tưởng rằng quyền cai trị là gốc của ổn định.
Không! Dân mới là gốc.
Bởi dân không chỉ là “số đông”, mà là nguồn sinh lực tinh thần và vật chất của quốc gia. Nếu xem nhà nước như một cơ thể sống, thì dân chính là dòng máu nuôi dưỡng, là hệ thần kinh kết nối, là trí tuệ tập thể điều khiển vận hành. Một khi mạch máu ấy bị nghẽn, trí tuệ ấy bị bóp nghẹt, sức sống ấy bị hút cạn — thì dù ngôi vua có ngồi trên ngai vàng dát vàng ngọc, đế chế cũng sẽ sụp đổ từ bên trong.
II. TRÍ DÂN – NGỌN ĐUỐC CHỈ LỐI CHO QUỐC GIA
“Trí dân” không chỉ là tri thức, mà là sức sáng suốt của cả cộng đồng. Dân có trí là dân biết phân biệt đúng – sai, thiện – ác, biết nhìn xa, nghĩ rộng, và hành động vì đại nghĩa. Một quốc gia có thể nghèo tài nguyên, nhưng nếu dân trí cao, họ vẫn đứng dậy mạnh mẽ, tự cường và sáng tạo.
Ngược lại, một đất nước giàu của cải mà dân ngu tối, bị dẫn dắt bởi nỗi sợ, bởi mê tín, bởi lời dối trá, thì sớm muộn cũng thành miếng mồi cho kẻ mạnh.
1. Trí dân là tấm gương phản chiếu trình độ lãnh đạo
Khi dân ngu dốt, đừng vội trách dân — hãy trách người cầm quyền đã không dạy dân, hoặc tệ hơn, cố tình giữ dân ngu để dễ cai trị.
Một chính quyền khôn ngoan không bao giờ sợ dân biết; họ chỉ sợ dân không biết mà vẫn tin.
Khi dân hiểu, họ không dễ bị kích động. Khi dân sáng, họ không để quyền lực bị lạm dụng. Khi dân trí khai mở, quốc gia bước vào kỷ nguyên của tự do có trách nhiệm – nơi mỗi người tự biết điều gì đúng, điều gì nên.
2. Trí dân là nền móng của pháp trị và dân chủ
Pháp luật chỉ công bằng khi dân hiểu luật và biết dùng luật.
Dân chủ chỉ thật khi dân có năng lực tư duy, phản biện và đồng sáng tạo với chính quyền.
“Nước lấy dân làm gốc. Dân có trí, nước có hướng. Dân có lực, nước có thế. Dân có tài, nước có nghiệp bền.”
— Henry Lê – Lê Đình Hải
I. DÂN LÀ NGUỒN CỦA MỌI SỨC MẠNH
Không có triều đại nào vững nếu không có dân; không có quốc gia nào thịnh nếu dân yếu trí, mòn lực, cạn tài. Từ thuở hồng hoang, khi con người còn sống rải rác giữa thiên nhiên, sức mạnh của cộng đồng đã là nhân tố định hình sinh tồn. Nhưng khi xã hội phân tầng, khi quyền lực tập trung, có những kẻ lầm tưởng rằng quyền cai trị là gốc của ổn định.
Không! Dân mới là gốc.
Bởi dân không chỉ là “số đông”, mà là nguồn sinh lực tinh thần và vật chất của quốc gia. Nếu xem nhà nước như một cơ thể sống, thì dân chính là dòng máu nuôi dưỡng, là hệ thần kinh kết nối, là trí tuệ tập thể điều khiển vận hành. Một khi mạch máu ấy bị nghẽn, trí tuệ ấy bị bóp nghẹt, sức sống ấy bị hút cạn — thì dù ngôi vua có ngồi trên ngai vàng dát vàng ngọc, đế chế cũng sẽ sụp đổ từ bên trong.
II. TRÍ DÂN – NGỌN ĐUỐC CHỈ LỐI CHO QUỐC GIA
“Trí dân” không chỉ là tri thức, mà là sức sáng suốt của cả cộng đồng. Dân có trí là dân biết phân biệt đúng – sai, thiện – ác, biết nhìn xa, nghĩ rộng, và hành động vì đại nghĩa. Một quốc gia có thể nghèo tài nguyên, nhưng nếu dân trí cao, họ vẫn đứng dậy mạnh mẽ, tự cường và sáng tạo.
Ngược lại, một đất nước giàu của cải mà dân ngu tối, bị dẫn dắt bởi nỗi sợ, bởi mê tín, bởi lời dối trá, thì sớm muộn cũng thành miếng mồi cho kẻ mạnh.
1. Trí dân là tấm gương phản chiếu trình độ lãnh đạo
Khi dân ngu dốt, đừng vội trách dân — hãy trách người cầm quyền đã không dạy dân, hoặc tệ hơn, cố tình giữ dân ngu để dễ cai trị.
Một chính quyền khôn ngoan không bao giờ sợ dân biết; họ chỉ sợ dân không biết mà vẫn tin.
Khi dân hiểu, họ không dễ bị kích động. Khi dân sáng, họ không để quyền lực bị lạm dụng. Khi dân trí khai mở, quốc gia bước vào kỷ nguyên của tự do có trách nhiệm – nơi mỗi người tự biết điều gì đúng, điều gì nên.
2. Trí dân là nền móng của pháp trị và dân chủ
Pháp luật chỉ công bằng khi dân hiểu luật và biết dùng luật.
Dân chủ chỉ thật khi dân có năng lực tư duy, phản biện và đồng sáng tạo với chính quyền.
HNI 26/10: 🌹CHƯƠNG 14: VAI TRÒ CỦA TRÍ DÂN, LỰC DÂN, TÀI DÂN
“Nước lấy dân làm gốc. Dân có trí, nước có hướng. Dân có lực, nước có thế. Dân có tài, nước có nghiệp bền.”
— Henry Lê – Lê Đình Hải
I. DÂN LÀ NGUỒN CỦA MỌI SỨC MẠNH
Không có triều đại nào vững nếu không có dân; không có quốc gia nào thịnh nếu dân yếu trí, mòn lực, cạn tài. Từ thuở hồng hoang, khi con người còn sống rải rác giữa thiên nhiên, sức mạnh của cộng đồng đã là nhân tố định hình sinh tồn. Nhưng khi xã hội phân tầng, khi quyền lực tập trung, có những kẻ lầm tưởng rằng quyền cai trị là gốc của ổn định.
Không! Dân mới là gốc.
Bởi dân không chỉ là “số đông”, mà là nguồn sinh lực tinh thần và vật chất của quốc gia. Nếu xem nhà nước như một cơ thể sống, thì dân chính là dòng máu nuôi dưỡng, là hệ thần kinh kết nối, là trí tuệ tập thể điều khiển vận hành. Một khi mạch máu ấy bị nghẽn, trí tuệ ấy bị bóp nghẹt, sức sống ấy bị hút cạn — thì dù ngôi vua có ngồi trên ngai vàng dát vàng ngọc, đế chế cũng sẽ sụp đổ từ bên trong.
II. TRÍ DÂN – NGỌN ĐUỐC CHỈ LỐI CHO QUỐC GIA
“Trí dân” không chỉ là tri thức, mà là sức sáng suốt của cả cộng đồng. Dân có trí là dân biết phân biệt đúng – sai, thiện – ác, biết nhìn xa, nghĩ rộng, và hành động vì đại nghĩa. Một quốc gia có thể nghèo tài nguyên, nhưng nếu dân trí cao, họ vẫn đứng dậy mạnh mẽ, tự cường và sáng tạo.
Ngược lại, một đất nước giàu của cải mà dân ngu tối, bị dẫn dắt bởi nỗi sợ, bởi mê tín, bởi lời dối trá, thì sớm muộn cũng thành miếng mồi cho kẻ mạnh.
1. Trí dân là tấm gương phản chiếu trình độ lãnh đạo
Khi dân ngu dốt, đừng vội trách dân — hãy trách người cầm quyền đã không dạy dân, hoặc tệ hơn, cố tình giữ dân ngu để dễ cai trị.
Một chính quyền khôn ngoan không bao giờ sợ dân biết; họ chỉ sợ dân không biết mà vẫn tin.
Khi dân hiểu, họ không dễ bị kích động. Khi dân sáng, họ không để quyền lực bị lạm dụng. Khi dân trí khai mở, quốc gia bước vào kỷ nguyên của tự do có trách nhiệm – nơi mỗi người tự biết điều gì đúng, điều gì nên.
2. Trí dân là nền móng của pháp trị và dân chủ
Pháp luật chỉ công bằng khi dân hiểu luật và biết dùng luật.
Dân chủ chỉ thật khi dân có năng lực tư duy, phản biện và đồng sáng tạo với chính quyền.
English