HNI 26-10
CHƯƠNG 15: VĂN HỌC KHÁNG CHIẾN – THƠ CA CÁCH MẠNG

1. MỞ ĐẦU – THƠ CA TRONG BÃO LỬA LỊCH SỬ

Văn học Việt Nam thế kỷ XX ghi dấu một giai đoạn đặc biệt: hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là những năm tháng mà cả dân tộc dốc toàn lực cho độc lập, tự do. Trong bối cảnh ấy, thơ ca không chỉ là nghệ thuật, mà còn là vũ khí tinh thần, là tiếng gọi từ trái tim hàng triệu con người. Thơ ca kháng chiến đã trở thành “khí giới không tiếng nổ” nhưng sức mạnh thì vô cùng to lớn: nó khơi dậy niềm tin, hun đúc lòng yêu nước, động viên ý chí, và biến mỗi vần thơ thành ngọn lửa truyền lửa chiến đấu.
Nếu trong thời trung đại, văn học chủ yếu gắn với đạo lý và hình tượng anh hùng, thì sang thế kỷ XX, văn học kháng chiến gắn trực tiếp với vận mệnh dân tộc. Thơ ca cách mạng trở thành bản trường ca bất tận của lòng dân.

2. Bối cảnh hình thành thơ ca kháng chiến
Thơ ca kháng chiến ra đời trong những biến động dữ dội của lịch sử. Có thể chia thành hai giai đoạn lớn:
Kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954): Từ sau Cách mạng tháng Tám, đất nước vừa giành độc lập đã phải bước vào cuộc chiến chống thực dân Pháp quay trở lại xâm lược. Văn nghệ sĩ theo tiếng gọi của Tổ quốc đã hòa mình vào đời sống nhân dân, sáng tác thơ ca mang đậm hơi thở chiến trường.
Kháng chiến chống Mỹ (1954 – 1975): Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, đất nước chia cắt. Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kéo dài hơn 20 năm là cuộc chiến đấu gian khổ, khốc liệt nhưng cũng hào hùng nhất trong lịch sử dân tộc. Thơ ca giai đoạn này mang tính sử thi mạnh mẽ, vừa ca ngợi, vừa phản ánh chân thực hiện thực chiến tranh.
Trong cả hai giai đoạn, thơ ca luôn đi trước, đi cùng và đi sau bước chân chiến sĩ, người dân, trở thành tiếng hát đồng hành với cách mạng.
3. Đặc điểm nổi bật của thơ ca kháng chiến
(1) Tính chiến đấu cao độ
Thơ ca không chỉ là để thưởng thức, mà là lời kêu gọi, là vũ khí tinh thần. Mỗi vần thơ đều mang sức nặng của trách nhiệm với Tổ quốc, khích lệ tinh thần chiến sĩ.
Đọc thêm
HNI 26-10 CHƯƠNG 15: VĂN HỌC KHÁNG CHIẾN – THƠ CA CÁCH MẠNG 1. MỞ ĐẦU – THƠ CA TRONG BÃO LỬA LỊCH SỬ Văn học Việt Nam thế kỷ XX ghi dấu một giai đoạn đặc biệt: hai cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Đây là những năm tháng mà cả dân tộc dốc toàn lực cho độc lập, tự do. Trong bối cảnh ấy, thơ ca không chỉ là nghệ thuật, mà còn là vũ khí tinh thần, là tiếng gọi từ trái tim hàng triệu con người. Thơ ca kháng chiến đã trở thành “khí giới không tiếng nổ” nhưng sức mạnh thì vô cùng to lớn: nó khơi dậy niềm tin, hun đúc lòng yêu nước, động viên ý chí, và biến mỗi vần thơ thành ngọn lửa truyền lửa chiến đấu. Nếu trong thời trung đại, văn học chủ yếu gắn với đạo lý và hình tượng anh hùng, thì sang thế kỷ XX, văn học kháng chiến gắn trực tiếp với vận mệnh dân tộc. Thơ ca cách mạng trở thành bản trường ca bất tận của lòng dân. 2. Bối cảnh hình thành thơ ca kháng chiến Thơ ca kháng chiến ra đời trong những biến động dữ dội của lịch sử. Có thể chia thành hai giai đoạn lớn: Kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954): Từ sau Cách mạng tháng Tám, đất nước vừa giành độc lập đã phải bước vào cuộc chiến chống thực dân Pháp quay trở lại xâm lược. Văn nghệ sĩ theo tiếng gọi của Tổ quốc đã hòa mình vào đời sống nhân dân, sáng tác thơ ca mang đậm hơi thở chiến trường. Kháng chiến chống Mỹ (1954 – 1975): Sau chiến thắng Điện Biên Phủ, đất nước chia cắt. Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước kéo dài hơn 20 năm là cuộc chiến đấu gian khổ, khốc liệt nhưng cũng hào hùng nhất trong lịch sử dân tộc. Thơ ca giai đoạn này mang tính sử thi mạnh mẽ, vừa ca ngợi, vừa phản ánh chân thực hiện thực chiến tranh. Trong cả hai giai đoạn, thơ ca luôn đi trước, đi cùng và đi sau bước chân chiến sĩ, người dân, trở thành tiếng hát đồng hành với cách mạng. 3. Đặc điểm nổi bật của thơ ca kháng chiến (1) Tính chiến đấu cao độ Thơ ca không chỉ là để thưởng thức, mà là lời kêu gọi, là vũ khí tinh thần. Mỗi vần thơ đều mang sức nặng của trách nhiệm với Tổ quốc, khích lệ tinh thần chiến sĩ. Đọc thêm
Like
Love
Wow
14
42 Comments 0 Shares