HNI 30/10 - CHƯƠNG 14: “LÒNG THAM VÔ ĐÁY” VÀ VÒNG XOÁY TIÊU DIỆT CHÍNH MÌNH
I. Khi lòng tham vượt quá ranh giới của tự nhiên
Tự nhiên vốn dạy con người biết dừng lại đúng lúc. Cây chỉ hút nước vừa đủ để sống, sông chỉ chảy đến biển chứ không tham chiếm đất liền, mặt trời chỉ chiếu sáng một nửa địa cầu để phần còn lại được nghỉ ngơi trong đêm. Nhưng con người – kẻ được ban cho lý trí và tự do – lại là sinh vật duy nhất dám vượt khỏi giới hạn đó.
Từ khi nền kinh tế công nghiệp ra đời, nhân loại bước vào kỷ nguyên tăng trưởng vô hạn. Mọi biểu đồ đều phải đi lên, mọi công ty phải mở rộng, mọi quốc gia phải tăng GDP. Nhưng có bao giờ ta hỏi: tăng đến bao giờ là đủ?
Lòng tham, khi không được kiểm soát bởi Đạo, sẽ trở thành hố sâu không đáy. Nó nuốt chửng mọi giá trị nhân văn, khiến con người chạy đua vô nghĩa với chính mình. Người ta không làm việc vì hạnh phúc, mà vì sợ bị bỏ lại. Không sản xuất vì nhu cầu, mà vì khao khát thống trị. Không sống để yêu thương, mà để sở hữu.
Trong từng hơi thở của kinh tế hiện đại, tham lam đã hóa thành bản năng tập thể – nó được hợp lý hóa bằng những mỹ từ như “tăng trưởng”, “phát triển”, “mở rộng thị trường”, nhưng bản chất chỉ là chiếm đoạt tài nguyên, bóc lột sức người, và giết chết môi sinh.
II. Vòng xoáy của lòng tham: từ cá nhân đến toàn cầu
Ban đầu, lòng tham chỉ là ý niệm cá nhân – ai cũng muốn có thêm một chút. Nhưng khi xã hội tổ chức theo cấu trúc kim tự tháp, nơi kẻ mạnh được thưởng vì chiếm đoạt nhiều hơn, lòng tham trở thành hệ thống.
Doanh nghiệp cạnh tranh bằng cách ép giá nhân công. Quốc gia cạnh tranh bằng cách hạ tiêu chuẩn môi trường. Người dân cạnh tranh bằng cách phô trương vật chất. Toàn bộ nền văn minh bị hút vào vòng xoáy tiêu thụ, nơi giá trị được đo bằng số lượng, không phải chất lượng của đời sống.
Lòng tham cá nhân biến thành cấu trúc toàn cầu – nơi các tập đoàn thao túng chính phủ, nơi chiến tranh được khởi động vì dầu mỏ, nơi những con số lợi nhuận đứng trên mạng sống con người.
Cái vòng xoáy ấy giống như
I. Khi lòng tham vượt quá ranh giới của tự nhiên
Tự nhiên vốn dạy con người biết dừng lại đúng lúc. Cây chỉ hút nước vừa đủ để sống, sông chỉ chảy đến biển chứ không tham chiếm đất liền, mặt trời chỉ chiếu sáng một nửa địa cầu để phần còn lại được nghỉ ngơi trong đêm. Nhưng con người – kẻ được ban cho lý trí và tự do – lại là sinh vật duy nhất dám vượt khỏi giới hạn đó.
Từ khi nền kinh tế công nghiệp ra đời, nhân loại bước vào kỷ nguyên tăng trưởng vô hạn. Mọi biểu đồ đều phải đi lên, mọi công ty phải mở rộng, mọi quốc gia phải tăng GDP. Nhưng có bao giờ ta hỏi: tăng đến bao giờ là đủ?
Lòng tham, khi không được kiểm soát bởi Đạo, sẽ trở thành hố sâu không đáy. Nó nuốt chửng mọi giá trị nhân văn, khiến con người chạy đua vô nghĩa với chính mình. Người ta không làm việc vì hạnh phúc, mà vì sợ bị bỏ lại. Không sản xuất vì nhu cầu, mà vì khao khát thống trị. Không sống để yêu thương, mà để sở hữu.
Trong từng hơi thở của kinh tế hiện đại, tham lam đã hóa thành bản năng tập thể – nó được hợp lý hóa bằng những mỹ từ như “tăng trưởng”, “phát triển”, “mở rộng thị trường”, nhưng bản chất chỉ là chiếm đoạt tài nguyên, bóc lột sức người, và giết chết môi sinh.
II. Vòng xoáy của lòng tham: từ cá nhân đến toàn cầu
Ban đầu, lòng tham chỉ là ý niệm cá nhân – ai cũng muốn có thêm một chút. Nhưng khi xã hội tổ chức theo cấu trúc kim tự tháp, nơi kẻ mạnh được thưởng vì chiếm đoạt nhiều hơn, lòng tham trở thành hệ thống.
Doanh nghiệp cạnh tranh bằng cách ép giá nhân công. Quốc gia cạnh tranh bằng cách hạ tiêu chuẩn môi trường. Người dân cạnh tranh bằng cách phô trương vật chất. Toàn bộ nền văn minh bị hút vào vòng xoáy tiêu thụ, nơi giá trị được đo bằng số lượng, không phải chất lượng của đời sống.
Lòng tham cá nhân biến thành cấu trúc toàn cầu – nơi các tập đoàn thao túng chính phủ, nơi chiến tranh được khởi động vì dầu mỏ, nơi những con số lợi nhuận đứng trên mạng sống con người.
Cái vòng xoáy ấy giống như
HNI 30/10 - CHƯƠNG 14: “LÒNG THAM VÔ ĐÁY” VÀ VÒNG XOÁY TIÊU DIỆT CHÍNH MÌNH
I. Khi lòng tham vượt quá ranh giới của tự nhiên
Tự nhiên vốn dạy con người biết dừng lại đúng lúc. Cây chỉ hút nước vừa đủ để sống, sông chỉ chảy đến biển chứ không tham chiếm đất liền, mặt trời chỉ chiếu sáng một nửa địa cầu để phần còn lại được nghỉ ngơi trong đêm. Nhưng con người – kẻ được ban cho lý trí và tự do – lại là sinh vật duy nhất dám vượt khỏi giới hạn đó.
Từ khi nền kinh tế công nghiệp ra đời, nhân loại bước vào kỷ nguyên tăng trưởng vô hạn. Mọi biểu đồ đều phải đi lên, mọi công ty phải mở rộng, mọi quốc gia phải tăng GDP. Nhưng có bao giờ ta hỏi: tăng đến bao giờ là đủ?
Lòng tham, khi không được kiểm soát bởi Đạo, sẽ trở thành hố sâu không đáy. Nó nuốt chửng mọi giá trị nhân văn, khiến con người chạy đua vô nghĩa với chính mình. Người ta không làm việc vì hạnh phúc, mà vì sợ bị bỏ lại. Không sản xuất vì nhu cầu, mà vì khao khát thống trị. Không sống để yêu thương, mà để sở hữu.
Trong từng hơi thở của kinh tế hiện đại, tham lam đã hóa thành bản năng tập thể – nó được hợp lý hóa bằng những mỹ từ như “tăng trưởng”, “phát triển”, “mở rộng thị trường”, nhưng bản chất chỉ là chiếm đoạt tài nguyên, bóc lột sức người, và giết chết môi sinh.
II. Vòng xoáy của lòng tham: từ cá nhân đến toàn cầu
Ban đầu, lòng tham chỉ là ý niệm cá nhân – ai cũng muốn có thêm một chút. Nhưng khi xã hội tổ chức theo cấu trúc kim tự tháp, nơi kẻ mạnh được thưởng vì chiếm đoạt nhiều hơn, lòng tham trở thành hệ thống.
Doanh nghiệp cạnh tranh bằng cách ép giá nhân công. Quốc gia cạnh tranh bằng cách hạ tiêu chuẩn môi trường. Người dân cạnh tranh bằng cách phô trương vật chất. Toàn bộ nền văn minh bị hút vào vòng xoáy tiêu thụ, nơi giá trị được đo bằng số lượng, không phải chất lượng của đời sống.
Lòng tham cá nhân biến thành cấu trúc toàn cầu – nơi các tập đoàn thao túng chính phủ, nơi chiến tranh được khởi động vì dầu mỏ, nơi những con số lợi nhuận đứng trên mạng sống con người.
Cái vòng xoáy ấy giống như
Vietnam