HNI 4/11:
CHƯƠNG 10: TRIẾT LÝ LẬP QUỐC – TỪ “ĐẠI VIỆT SỬ KÝ” ĐẾN TƯ TƯỞNG HIỆN ĐẠI
1. Hồn dân tộc trong từng trang sử
Mỗi dân tộc muốn trường tồn đều cần một “triết lý lập quốc” – một nền tảng tinh thần vượt lên trên quyền lực chính trị, kinh tế hay quân sự.
Với Việt Nam, điều đó được kết tinh trong từng dòng sử học chính thống – bắt đầu từ Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu, qua Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên, cho đến Khâm định Việt sử Thông giám cương mục của triều Nguyễn.
Các bộ sử ấy không chỉ là ghi chép biến cố, mà là tuyên ngôn tinh thần – khẳng định rằng dân tộc Việt có cội nguồn, có đạo lý và có quyền tự chủ về vận mệnh.
Triết lý lập quốc của người Việt vì vậy không chỉ nằm trong triều đình, mà trong tâm hồn toàn dân – nơi mà lòng yêu nước, nhân nghĩa và chính khí hòa quyện thành “quốc thể”.
2. Tinh thần Đại Việt – triết học về tự chủ
Trong Đại Việt sử ký toàn thư, Ngô Sĩ Liên đã viết:
“Nam quốc sơn hà Nam đế cư,
Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.”
Đó không chỉ là một bài thơ, mà là tuyên ngôn triết học của quốc gia Đại Việt – khẳng định rằng:
Quyền độc lập là thiên mệnh tự nhiên của dân tộc.
Sự tự chủ không phải là chiến thắng quân sự, mà là tự nhận thức được giá trị của mình.
Sức mạnh quốc gia không đến từ bạo lực, mà từ đạo lý và trí tuệ.
Triết lý ấy tạo nên “Đạo Lập Quốc Việt Nam” – nơi nhân nghĩa đứng trên quyền lực, trí tuệ đi trước vũ lực, và văn hóa dẫn đường cho chính trị.
3. Từ hiền triết cổ đại đến tư tưởng Hồ Chí Minh
Từ thời Lý – Trần, Nguyễn Trãi đã nói:
“Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân.”
Đó là nguyên tắc trị quốc mang tính vĩnh hằng: quốc gia chỉ bền khi lòng dân được an, khi dân trí được mở và dân khí được tôn trọng.
Đến thời hiện đại, tư tưởng Hồ Chí Minh đã kế thừa và nâng tầm triết lý này.
Người không lập quốc bằng ý chí xâm lược hay sùng bái quyền lực, mà bằng đạo lý nhân văn – độc lập cho dân tộc, tự do cho con người, hạnh phúc cho toàn dân.
Đây chính là sự tiếp nối của “Đại Việt sử ký” trong thế kỷ XX – khi lịch sử trở thành dòng chảy của trí tuệ, và lập quốc trở thành hành trình nuôi dưỡng phẩm giá con người.
4. Triết lý lập quốc trong thời đại mới
HNI 4/11: CHƯƠNG 10: TRIẾT LÝ LẬP QUỐC – TỪ “ĐẠI VIỆT SỬ KÝ” ĐẾN TƯ TƯỞNG HIỆN ĐẠI 1. Hồn dân tộc trong từng trang sử Mỗi dân tộc muốn trường tồn đều cần một “triết lý lập quốc” – một nền tảng tinh thần vượt lên trên quyền lực chính trị, kinh tế hay quân sự. Với Việt Nam, điều đó được kết tinh trong từng dòng sử học chính thống – bắt đầu từ Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu, qua Đại Việt sử ký toàn thư của Ngô Sĩ Liên, cho đến Khâm định Việt sử Thông giám cương mục của triều Nguyễn. Các bộ sử ấy không chỉ là ghi chép biến cố, mà là tuyên ngôn tinh thần – khẳng định rằng dân tộc Việt có cội nguồn, có đạo lý và có quyền tự chủ về vận mệnh. Triết lý lập quốc của người Việt vì vậy không chỉ nằm trong triều đình, mà trong tâm hồn toàn dân – nơi mà lòng yêu nước, nhân nghĩa và chính khí hòa quyện thành “quốc thể”. 2. Tinh thần Đại Việt – triết học về tự chủ Trong Đại Việt sử ký toàn thư, Ngô Sĩ Liên đã viết: “Nam quốc sơn hà Nam đế cư, Tiệt nhiên định phận tại thiên thư.” Đó không chỉ là một bài thơ, mà là tuyên ngôn triết học của quốc gia Đại Việt – khẳng định rằng: Quyền độc lập là thiên mệnh tự nhiên của dân tộc. Sự tự chủ không phải là chiến thắng quân sự, mà là tự nhận thức được giá trị của mình. Sức mạnh quốc gia không đến từ bạo lực, mà từ đạo lý và trí tuệ. Triết lý ấy tạo nên “Đạo Lập Quốc Việt Nam” – nơi nhân nghĩa đứng trên quyền lực, trí tuệ đi trước vũ lực, và văn hóa dẫn đường cho chính trị. 3. Từ hiền triết cổ đại đến tư tưởng Hồ Chí Minh Từ thời Lý – Trần, Nguyễn Trãi đã nói: “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân.” Đó là nguyên tắc trị quốc mang tính vĩnh hằng: quốc gia chỉ bền khi lòng dân được an, khi dân trí được mở và dân khí được tôn trọng. Đến thời hiện đại, tư tưởng Hồ Chí Minh đã kế thừa và nâng tầm triết lý này. Người không lập quốc bằng ý chí xâm lược hay sùng bái quyền lực, mà bằng đạo lý nhân văn – độc lập cho dân tộc, tự do cho con người, hạnh phúc cho toàn dân. Đây chính là sự tiếp nối của “Đại Việt sử ký” trong thế kỷ XX – khi lịch sử trở thành dòng chảy của trí tuệ, và lập quốc trở thành hành trình nuôi dưỡng phẩm giá con người. 4. Triết lý lập quốc trong thời đại mới
Like
Wow
4
0 Comments 0 Shares