HNI 14-12
**CHƯƠNG 43: CƠ CHẾ THÚC ĐẨY SÁNG TẠO & ĐỔI MỚI MÔ HÌNH**

1. Sáng tạo là điều kiện sống còn của HNI

HNI được hình thành trong bối cảnh chuyển dịch mạnh mẽ của kinh tế số, công nghệ và xã hội. Trong môi trường đó, sáng tạo không phải là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn. Tuy nhiên, sáng tạo nếu thiếu khung pháp lý và chuẩn mực đạo đức sẽ dễ trượt sang hỗn loạn, đầu cơ hoặc lệch giá trị.

Luật này ra đời để khẳng định một nguyên tắc then chốt:

> HNI khuyến khích mọi sáng tạo, miễn là sáng tạo đó phục vụ cộng đồng và tuân thủ luật chung.

2. Khái niệm đổi mới mô hình trong HNI

Đổi mới mô hình trong HNI được hiểu là việc:

Thiết kế lại cách tạo giá trị

Cải tiến phương thức hợp tác

Ứng dụng công nghệ mới

Tối ưu vận hành và phân phối lợi ích

Mở ra phương thức khởi nghiệp 0 đồng mới

Đổi mới không nhất thiết là phát minh hoàn toàn mới,
mà có thể là cách làm khác đi – hiệu quả hơn – công bằng hơn.

3. Nguyên tắc khuyến khích sáng tạo

HNI thúc đẩy sáng tạo dựa trên các nguyên tắc:

Mở – không độc quyền ý tưởng

Thử nghiệm có kiểm soát

Sai được – nhưng phải học

Chia sẻ kết quả – không chiếm đoạt

Đổi mới nhưng không phá vỡ giá trị cốt lõi

Sáng tạo được bảo vệ, nhưng không đứng ngoài pháp luật HNI.

4. Quyền sáng tạo của thành viên

Mọi thành viên HNI có quyền:

Đề xuất mô hình kinh doanh mới

Thử nghiệm sản phẩm, dịch vụ, giải pháp

Kết hợp công nghệ, tài nguyên trong hệ sinh thái

Tổ chức dự án thử nghiệm trong phạm vi cho phép

Trình bày sáng kiến trước Chapter hoặc DAO

Không phân biệt cấp bậc, thâm niên hay nguồn lực ban đầu.

5. Trách nhiệm đi kèm sáng tạo

Quyền sáng tạo đi kèm nghĩa vụ:

Minh bạch mục tiêu và cách vận hành

Không gây rủi ro hệ thống cho HNI

Không lợi dụng sáng tạo để trục lợi cá nhân

Không sao chép, chiếm dụng trái phép công sức người khác

Chịu trách nhiệm với hậu quả của thử nghiệm

HNI bảo vệ người dám thử,
nhưng không bảo vệ hành vi vô trách nhiệm.

6. Cơ chế thử nghiệm mô hình mới

HNI áp dụng cơ chế “thử nghiệm an toàn”: