HNI 16-12
**CHƯƠNG 2: TỪ THƯƠNG NHÂN ĐẾN DOANH NHÂN: BƯỚC CHUYỂN TỪ LỢI SANG NGHĨA**
Lịch sử kinh doanh của nhân loại bắt đầu từ thương nhân. Thương nhân xuất hiện khi con người biết trao đổi: đổi vật lấy vật, đổi công lấy của, đổi thời gian lấy sinh tồn. Ở giai đoạn đó, mục tiêu rất rõ ràng: lợi. Có lợi thì làm, không lợi thì dừng. Không ai đòi hỏi thương nhân phải gánh vác trách nhiệm xã hội, bởi bản thân họ cũng đang vật lộn để tồn tại.
Nhưng xã hội không đứng yên. Khi của cải tích lũy đủ lớn, khi ảnh hưởng của một cá nhân vượt khỏi phạm vi gia đình hay làng xóm, khi một quyết định kinh doanh có thể tác động đến sinh kế của hàng nghìn người – thì vai trò thương nhân không còn đủ. Lúc ấy, xã hội cần một hình mẫu mới: doanh nhân.
Sự khác biệt giữa thương nhân và doanh nhân không nằm ở quy mô vốn, không nằm ở số lượng nhân sự, càng không nằm ở danh xưng. Sự khác biệt nằm ở ý thức trách nhiệm. Thương nhân hỏi: “Việc này có lợi cho tôi không?”
Doanh nhân hỏi thêm một câu nữa: “Việc này có đúng không?”
Bước chuyển từ lợi sang nghĩa không phải là sự phủ nhận lợi nhuận. Ngược lại, đó là sự nâng cấp mục tiêu của lợi nhuận. Lợi không còn là đích đến cuối cùng, mà trở thành phương tiện để thực hiện những giá trị lớn hơn: tạo việc làm, nâng chuẩn sống, xây dựng niềm tin và đóng góp cho sự ổn định của xã hội.
Trong thời đại mới, sự nhầm lẫn giữa thương nhân và doanh nhân diễn ra phổ biến. Nhiều người có doanh thu lớn, công ty lớn, truyền thông mạnh, nhưng vẫn vận hành tư duy thương nhân thuần túy: tối đa hóa lợi ích cá nhân trong thời gian ngắn, bất chấp hệ quả dài hạn. Khi gặp khủng hoảng, họ rút lui. Khi niềm tin sụp đổ, họ đổi tên. Khi mô hình cũ bị phơi bày, họ tạo vỏ bọc mới.
Doanh nhân thật thì khác. Họ không thể biến mất. Vì phía sau họ là nhân sự, là đối tác, là khách hàng, là cộng đồng. Doanh nghiệp đối với họ không chỉ là tài sản, mà là cam kết.
Chữ “Nghĩa” trong kinh doanh không phải là sự hy sinh mù quáng. Nghĩa là biết đặt mình vào mối quan hệ hai chiều với xã hội. Là hiểu rằng: không có lợi ích cá nhân nào tồn tại bền vững nếu tách rời lợi ích cộng đồng. Nghĩa là chấp nhận tăng trưởng chậm hơn để không phải trả giá bằng niềm tin.
Trong văn hóa Á Đông, “Nghĩa” luôn đi cùng “Lợi”. Lợi mà không có Nghĩa thì sinh loạn. Nghĩa mà không có Lợi thì không tồn tại được. Doanh nhân minh triết là người biết cân bằng hai yếu tố đó trong từng quyết định.
HNI xác định rất rõ: người bước vào cộng đồng này phải tự hỏi mình đã sẵn sàng rời bỏ tư duy thương nhân thuần túy hay chưa. Không ai bị ép buộc phải trở thành doanh nhân có Đạo. Nhưng một khi đã khoác lên mình danh xưng HNI, thì không thể chỉ chạy theo lợi ích cá nhân mà bỏ mặc hệ quả.
Bước chuyển từ thương nhân sang doanh nhân thường đi kèm với đau đớn. Đó là lúc bạn từ chối một cơ hội lợi nhuận lớn vì nó gây tổn hại cho người khác. Đó là lúc bạn minh bạch hóa thông tin dù biết rằng điều đó có thể làm doanh thu sụt giảm. Đó là lúc bạn chịu trách nhiệm thay vì đổ lỗi cho thị trường, nhân viên hay hoàn cảnh.
Nhưng chính trong những khoảnh khắc đó, một doanh nhân thực thụ được hình thành.
Xã hội có thể sống với thương nhân. Nhưng xã hội chỉ phát triển bền vững với doanh nhân. Khi doanh nhân đủ nhiều, luật pháp trở nên nhẹ nhàng hơn, chi phí giám sát giảm xuống, và niềm tin được tái lập. Ngược lại, khi thương nhân chiếm ưu thế, xã hội phải dựng lên ngày càng nhiều rào chắn, quy định, chế tài – nhưng vẫn không ngăn được sự xói mòn từ bên trong.
Chuyển từ lợi sang nghĩa không phải là một sự kiện, mà là một quá trình tự rèn luyện liên tục. Mỗi ngày, doanh nhân phải đối diện với câu hỏi: “Nếu ai cũng làm như mình, xã hội này sẽ đi về đâu?” Câu hỏi đó chính là Đạo.
HNI không lý tưởng hóa doanh nhân. Chúng tôi hiểu rõ rằng doanh nhân cũng là con người – có tham vọng, có sợ hãi, có sai lầm. Nhưng điều làm nên sự khác biệt là khả năng tự sửa mình. Một cộng đồng doanh nhân có Đạo không phải là cộng đồng không phạm sai lầm, mà là cộng đồng không bao che cho sai lầm.
Từ thương nhân đến doanh nhân là bước chuyển từ “tôi” sang “chúng ta”. Từ lợi ích cá nhân sang lợi ích hài hòa. Từ thành công ngắn hạn sang di sản dài hạn. Và bước chuyển đó, một khi đã diễn ra, sẽ không thể quay đầu.
Đọc thêm
**CHƯƠNG 2: TỪ THƯƠNG NHÂN ĐẾN DOANH NHÂN: BƯỚC CHUYỂN TỪ LỢI SANG NGHĨA**
Lịch sử kinh doanh của nhân loại bắt đầu từ thương nhân. Thương nhân xuất hiện khi con người biết trao đổi: đổi vật lấy vật, đổi công lấy của, đổi thời gian lấy sinh tồn. Ở giai đoạn đó, mục tiêu rất rõ ràng: lợi. Có lợi thì làm, không lợi thì dừng. Không ai đòi hỏi thương nhân phải gánh vác trách nhiệm xã hội, bởi bản thân họ cũng đang vật lộn để tồn tại.
Nhưng xã hội không đứng yên. Khi của cải tích lũy đủ lớn, khi ảnh hưởng của một cá nhân vượt khỏi phạm vi gia đình hay làng xóm, khi một quyết định kinh doanh có thể tác động đến sinh kế của hàng nghìn người – thì vai trò thương nhân không còn đủ. Lúc ấy, xã hội cần một hình mẫu mới: doanh nhân.
Sự khác biệt giữa thương nhân và doanh nhân không nằm ở quy mô vốn, không nằm ở số lượng nhân sự, càng không nằm ở danh xưng. Sự khác biệt nằm ở ý thức trách nhiệm. Thương nhân hỏi: “Việc này có lợi cho tôi không?”
Doanh nhân hỏi thêm một câu nữa: “Việc này có đúng không?”
Bước chuyển từ lợi sang nghĩa không phải là sự phủ nhận lợi nhuận. Ngược lại, đó là sự nâng cấp mục tiêu của lợi nhuận. Lợi không còn là đích đến cuối cùng, mà trở thành phương tiện để thực hiện những giá trị lớn hơn: tạo việc làm, nâng chuẩn sống, xây dựng niềm tin và đóng góp cho sự ổn định của xã hội.
Trong thời đại mới, sự nhầm lẫn giữa thương nhân và doanh nhân diễn ra phổ biến. Nhiều người có doanh thu lớn, công ty lớn, truyền thông mạnh, nhưng vẫn vận hành tư duy thương nhân thuần túy: tối đa hóa lợi ích cá nhân trong thời gian ngắn, bất chấp hệ quả dài hạn. Khi gặp khủng hoảng, họ rút lui. Khi niềm tin sụp đổ, họ đổi tên. Khi mô hình cũ bị phơi bày, họ tạo vỏ bọc mới.
Doanh nhân thật thì khác. Họ không thể biến mất. Vì phía sau họ là nhân sự, là đối tác, là khách hàng, là cộng đồng. Doanh nghiệp đối với họ không chỉ là tài sản, mà là cam kết.
Chữ “Nghĩa” trong kinh doanh không phải là sự hy sinh mù quáng. Nghĩa là biết đặt mình vào mối quan hệ hai chiều với xã hội. Là hiểu rằng: không có lợi ích cá nhân nào tồn tại bền vững nếu tách rời lợi ích cộng đồng. Nghĩa là chấp nhận tăng trưởng chậm hơn để không phải trả giá bằng niềm tin.
Trong văn hóa Á Đông, “Nghĩa” luôn đi cùng “Lợi”. Lợi mà không có Nghĩa thì sinh loạn. Nghĩa mà không có Lợi thì không tồn tại được. Doanh nhân minh triết là người biết cân bằng hai yếu tố đó trong từng quyết định.
HNI xác định rất rõ: người bước vào cộng đồng này phải tự hỏi mình đã sẵn sàng rời bỏ tư duy thương nhân thuần túy hay chưa. Không ai bị ép buộc phải trở thành doanh nhân có Đạo. Nhưng một khi đã khoác lên mình danh xưng HNI, thì không thể chỉ chạy theo lợi ích cá nhân mà bỏ mặc hệ quả.
Bước chuyển từ thương nhân sang doanh nhân thường đi kèm với đau đớn. Đó là lúc bạn từ chối một cơ hội lợi nhuận lớn vì nó gây tổn hại cho người khác. Đó là lúc bạn minh bạch hóa thông tin dù biết rằng điều đó có thể làm doanh thu sụt giảm. Đó là lúc bạn chịu trách nhiệm thay vì đổ lỗi cho thị trường, nhân viên hay hoàn cảnh.
Nhưng chính trong những khoảnh khắc đó, một doanh nhân thực thụ được hình thành.
Xã hội có thể sống với thương nhân. Nhưng xã hội chỉ phát triển bền vững với doanh nhân. Khi doanh nhân đủ nhiều, luật pháp trở nên nhẹ nhàng hơn, chi phí giám sát giảm xuống, và niềm tin được tái lập. Ngược lại, khi thương nhân chiếm ưu thế, xã hội phải dựng lên ngày càng nhiều rào chắn, quy định, chế tài – nhưng vẫn không ngăn được sự xói mòn từ bên trong.
Chuyển từ lợi sang nghĩa không phải là một sự kiện, mà là một quá trình tự rèn luyện liên tục. Mỗi ngày, doanh nhân phải đối diện với câu hỏi: “Nếu ai cũng làm như mình, xã hội này sẽ đi về đâu?” Câu hỏi đó chính là Đạo.
HNI không lý tưởng hóa doanh nhân. Chúng tôi hiểu rõ rằng doanh nhân cũng là con người – có tham vọng, có sợ hãi, có sai lầm. Nhưng điều làm nên sự khác biệt là khả năng tự sửa mình. Một cộng đồng doanh nhân có Đạo không phải là cộng đồng không phạm sai lầm, mà là cộng đồng không bao che cho sai lầm.
Từ thương nhân đến doanh nhân là bước chuyển từ “tôi” sang “chúng ta”. Từ lợi ích cá nhân sang lợi ích hài hòa. Từ thành công ngắn hạn sang di sản dài hạn. Và bước chuyển đó, một khi đã diễn ra, sẽ không thể quay đầu.
Đọc thêm
HNI 16-12
**CHƯƠNG 2: TỪ THƯƠNG NHÂN ĐẾN DOANH NHÂN: BƯỚC CHUYỂN TỪ LỢI SANG NGHĨA**
Lịch sử kinh doanh của nhân loại bắt đầu từ thương nhân. Thương nhân xuất hiện khi con người biết trao đổi: đổi vật lấy vật, đổi công lấy của, đổi thời gian lấy sinh tồn. Ở giai đoạn đó, mục tiêu rất rõ ràng: lợi. Có lợi thì làm, không lợi thì dừng. Không ai đòi hỏi thương nhân phải gánh vác trách nhiệm xã hội, bởi bản thân họ cũng đang vật lộn để tồn tại.
Nhưng xã hội không đứng yên. Khi của cải tích lũy đủ lớn, khi ảnh hưởng của một cá nhân vượt khỏi phạm vi gia đình hay làng xóm, khi một quyết định kinh doanh có thể tác động đến sinh kế của hàng nghìn người – thì vai trò thương nhân không còn đủ. Lúc ấy, xã hội cần một hình mẫu mới: doanh nhân.
Sự khác biệt giữa thương nhân và doanh nhân không nằm ở quy mô vốn, không nằm ở số lượng nhân sự, càng không nằm ở danh xưng. Sự khác biệt nằm ở ý thức trách nhiệm. Thương nhân hỏi: “Việc này có lợi cho tôi không?”
Doanh nhân hỏi thêm một câu nữa: “Việc này có đúng không?”
Bước chuyển từ lợi sang nghĩa không phải là sự phủ nhận lợi nhuận. Ngược lại, đó là sự nâng cấp mục tiêu của lợi nhuận. Lợi không còn là đích đến cuối cùng, mà trở thành phương tiện để thực hiện những giá trị lớn hơn: tạo việc làm, nâng chuẩn sống, xây dựng niềm tin và đóng góp cho sự ổn định của xã hội.
Trong thời đại mới, sự nhầm lẫn giữa thương nhân và doanh nhân diễn ra phổ biến. Nhiều người có doanh thu lớn, công ty lớn, truyền thông mạnh, nhưng vẫn vận hành tư duy thương nhân thuần túy: tối đa hóa lợi ích cá nhân trong thời gian ngắn, bất chấp hệ quả dài hạn. Khi gặp khủng hoảng, họ rút lui. Khi niềm tin sụp đổ, họ đổi tên. Khi mô hình cũ bị phơi bày, họ tạo vỏ bọc mới.
Doanh nhân thật thì khác. Họ không thể biến mất. Vì phía sau họ là nhân sự, là đối tác, là khách hàng, là cộng đồng. Doanh nghiệp đối với họ không chỉ là tài sản, mà là cam kết.
Chữ “Nghĩa” trong kinh doanh không phải là sự hy sinh mù quáng. Nghĩa là biết đặt mình vào mối quan hệ hai chiều với xã hội. Là hiểu rằng: không có lợi ích cá nhân nào tồn tại bền vững nếu tách rời lợi ích cộng đồng. Nghĩa là chấp nhận tăng trưởng chậm hơn để không phải trả giá bằng niềm tin.
Trong văn hóa Á Đông, “Nghĩa” luôn đi cùng “Lợi”. Lợi mà không có Nghĩa thì sinh loạn. Nghĩa mà không có Lợi thì không tồn tại được. Doanh nhân minh triết là người biết cân bằng hai yếu tố đó trong từng quyết định.
HNI xác định rất rõ: người bước vào cộng đồng này phải tự hỏi mình đã sẵn sàng rời bỏ tư duy thương nhân thuần túy hay chưa. Không ai bị ép buộc phải trở thành doanh nhân có Đạo. Nhưng một khi đã khoác lên mình danh xưng HNI, thì không thể chỉ chạy theo lợi ích cá nhân mà bỏ mặc hệ quả.
Bước chuyển từ thương nhân sang doanh nhân thường đi kèm với đau đớn. Đó là lúc bạn từ chối một cơ hội lợi nhuận lớn vì nó gây tổn hại cho người khác. Đó là lúc bạn minh bạch hóa thông tin dù biết rằng điều đó có thể làm doanh thu sụt giảm. Đó là lúc bạn chịu trách nhiệm thay vì đổ lỗi cho thị trường, nhân viên hay hoàn cảnh.
Nhưng chính trong những khoảnh khắc đó, một doanh nhân thực thụ được hình thành.
Xã hội có thể sống với thương nhân. Nhưng xã hội chỉ phát triển bền vững với doanh nhân. Khi doanh nhân đủ nhiều, luật pháp trở nên nhẹ nhàng hơn, chi phí giám sát giảm xuống, và niềm tin được tái lập. Ngược lại, khi thương nhân chiếm ưu thế, xã hội phải dựng lên ngày càng nhiều rào chắn, quy định, chế tài – nhưng vẫn không ngăn được sự xói mòn từ bên trong.
Chuyển từ lợi sang nghĩa không phải là một sự kiện, mà là một quá trình tự rèn luyện liên tục. Mỗi ngày, doanh nhân phải đối diện với câu hỏi: “Nếu ai cũng làm như mình, xã hội này sẽ đi về đâu?” Câu hỏi đó chính là Đạo.
HNI không lý tưởng hóa doanh nhân. Chúng tôi hiểu rõ rằng doanh nhân cũng là con người – có tham vọng, có sợ hãi, có sai lầm. Nhưng điều làm nên sự khác biệt là khả năng tự sửa mình. Một cộng đồng doanh nhân có Đạo không phải là cộng đồng không phạm sai lầm, mà là cộng đồng không bao che cho sai lầm.
Từ thương nhân đến doanh nhân là bước chuyển từ “tôi” sang “chúng ta”. Từ lợi ích cá nhân sang lợi ích hài hòa. Từ thành công ngắn hạn sang di sản dài hạn. Và bước chuyển đó, một khi đã diễn ra, sẽ không thể quay đầu.
Đọc thêm
English