HNI 18-12
**CHƯƠNG 15: CHỐNG MÔ HÌNH CAM KẾT TRẢ LÃI – KHÁNG THỂ CHỐNG ĐẠO ĐỨC GIẢ**
Không phải mọi mô hình sinh lời đều là kinh doanh.
Và không phải thứ gì hứa hẹn lợi nhuận cao cũng xứng đáng được gọi là giá trị.
Trong nhiều thập kỷ, xã hội liên tục chứng kiến sự xuất hiện và sụp đổ của các mô hình cam kết trả lãi. Chúng thay hình đổi dạng qua từng thời kỳ: đa cấp biến tướng, đầu tư tài chính “không rủi ro”, lãi kép thần tốc, dự án nội bộ, cộng đồng khép kín… Dù khoác lên mình lớp áo nào, bản chất của chúng vẫn giống nhau: lấy tiền của người đến sau trả cho người đến trước, được che phủ bằng ngôn ngữ hoa mỹ và tâm lý đám đông.
HNI xem đây không chỉ là vấn đề kinh tế, mà là vấn đề đạo đức nghiêm trọng.
Mô hình cam kết trả lãi đánh thẳng vào ba điểm yếu cố hữu của con người: lòng tham, nỗi sợ bị bỏ lỡ, và sự cả tin trước uy tín giả tạo. Chúng không bán sản phẩm thật, không tạo ra giá trị bền vững, mà bán niềm tin bị bóp méo. Khi niềm tin bị khai thác để trục lợi, hậu quả không chỉ là mất tiền, mà là mất lòng tin xã hội.
Điểm nguy hiểm nhất của các mô hình này không nằm ở con số lợi nhuận hứa hẹn, mà ở cách chúng hợp thức hóa sự vô trách nhiệm. Người tham gia sớm thường biện minh rằng: “Tôi không ép ai”, “Ai cũng tự nguyện”, “Tôi chỉ giới thiệu cơ hội”. Nhưng trên thực tế, họ đang hưởng lợi trực tiếp từ dòng tiền của người đến sau, dù có ý thức hay không.
HNI khẳng định: mọi mô hình cam kết trả lãi cố định, không dựa trên giá trị sản xuất thật, đều mang tính lừa dẫn, dù được ngụy trang tinh vi đến đâu.
Kinh doanh chân chính không thể cam kết lợi nhuận cố định. Thị trường luôn biến động. Rủi ro là một phần không thể tách rời của kinh doanh. Việc cố tình che giấu rủi ro để tạo cảm giác “an toàn tuyệt đối” là hành vi vô đạo, vì nó tước đi quyền được biết sự thật của người khác.
HNI không phản đối đầu tư, cũng không phủ nhận tài chính hiện đại. Nhưng HNI phản đối việc biến đầu tư thành trò chơi tâm lý, nơi người tham gia bị dẫn dắt bằng cảm xúc thay vì được trang bị hiểu biết. Một cộng đồng doanh nhân có Đạo không thể dung dưỡng những mô hình kiếm tiền dựa trên sự thiếu hiểu biết của chính cộng đồng đó.
**CHƯƠNG 15: CHỐNG MÔ HÌNH CAM KẾT TRẢ LÃI – KHÁNG THỂ CHỐNG ĐẠO ĐỨC GIẢ**
Không phải mọi mô hình sinh lời đều là kinh doanh.
Và không phải thứ gì hứa hẹn lợi nhuận cao cũng xứng đáng được gọi là giá trị.
Trong nhiều thập kỷ, xã hội liên tục chứng kiến sự xuất hiện và sụp đổ của các mô hình cam kết trả lãi. Chúng thay hình đổi dạng qua từng thời kỳ: đa cấp biến tướng, đầu tư tài chính “không rủi ro”, lãi kép thần tốc, dự án nội bộ, cộng đồng khép kín… Dù khoác lên mình lớp áo nào, bản chất của chúng vẫn giống nhau: lấy tiền của người đến sau trả cho người đến trước, được che phủ bằng ngôn ngữ hoa mỹ và tâm lý đám đông.
HNI xem đây không chỉ là vấn đề kinh tế, mà là vấn đề đạo đức nghiêm trọng.
Mô hình cam kết trả lãi đánh thẳng vào ba điểm yếu cố hữu của con người: lòng tham, nỗi sợ bị bỏ lỡ, và sự cả tin trước uy tín giả tạo. Chúng không bán sản phẩm thật, không tạo ra giá trị bền vững, mà bán niềm tin bị bóp méo. Khi niềm tin bị khai thác để trục lợi, hậu quả không chỉ là mất tiền, mà là mất lòng tin xã hội.
Điểm nguy hiểm nhất của các mô hình này không nằm ở con số lợi nhuận hứa hẹn, mà ở cách chúng hợp thức hóa sự vô trách nhiệm. Người tham gia sớm thường biện minh rằng: “Tôi không ép ai”, “Ai cũng tự nguyện”, “Tôi chỉ giới thiệu cơ hội”. Nhưng trên thực tế, họ đang hưởng lợi trực tiếp từ dòng tiền của người đến sau, dù có ý thức hay không.
HNI khẳng định: mọi mô hình cam kết trả lãi cố định, không dựa trên giá trị sản xuất thật, đều mang tính lừa dẫn, dù được ngụy trang tinh vi đến đâu.
Kinh doanh chân chính không thể cam kết lợi nhuận cố định. Thị trường luôn biến động. Rủi ro là một phần không thể tách rời của kinh doanh. Việc cố tình che giấu rủi ro để tạo cảm giác “an toàn tuyệt đối” là hành vi vô đạo, vì nó tước đi quyền được biết sự thật của người khác.
HNI không phản đối đầu tư, cũng không phủ nhận tài chính hiện đại. Nhưng HNI phản đối việc biến đầu tư thành trò chơi tâm lý, nơi người tham gia bị dẫn dắt bằng cảm xúc thay vì được trang bị hiểu biết. Một cộng đồng doanh nhân có Đạo không thể dung dưỡng những mô hình kiếm tiền dựa trên sự thiếu hiểu biết của chính cộng đồng đó.
HNI 18-12
**CHƯƠNG 15: CHỐNG MÔ HÌNH CAM KẾT TRẢ LÃI – KHÁNG THỂ CHỐNG ĐẠO ĐỨC GIẢ**
Không phải mọi mô hình sinh lời đều là kinh doanh.
Và không phải thứ gì hứa hẹn lợi nhuận cao cũng xứng đáng được gọi là giá trị.
Trong nhiều thập kỷ, xã hội liên tục chứng kiến sự xuất hiện và sụp đổ của các mô hình cam kết trả lãi. Chúng thay hình đổi dạng qua từng thời kỳ: đa cấp biến tướng, đầu tư tài chính “không rủi ro”, lãi kép thần tốc, dự án nội bộ, cộng đồng khép kín… Dù khoác lên mình lớp áo nào, bản chất của chúng vẫn giống nhau: lấy tiền của người đến sau trả cho người đến trước, được che phủ bằng ngôn ngữ hoa mỹ và tâm lý đám đông.
HNI xem đây không chỉ là vấn đề kinh tế, mà là vấn đề đạo đức nghiêm trọng.
Mô hình cam kết trả lãi đánh thẳng vào ba điểm yếu cố hữu của con người: lòng tham, nỗi sợ bị bỏ lỡ, và sự cả tin trước uy tín giả tạo. Chúng không bán sản phẩm thật, không tạo ra giá trị bền vững, mà bán niềm tin bị bóp méo. Khi niềm tin bị khai thác để trục lợi, hậu quả không chỉ là mất tiền, mà là mất lòng tin xã hội.
Điểm nguy hiểm nhất của các mô hình này không nằm ở con số lợi nhuận hứa hẹn, mà ở cách chúng hợp thức hóa sự vô trách nhiệm. Người tham gia sớm thường biện minh rằng: “Tôi không ép ai”, “Ai cũng tự nguyện”, “Tôi chỉ giới thiệu cơ hội”. Nhưng trên thực tế, họ đang hưởng lợi trực tiếp từ dòng tiền của người đến sau, dù có ý thức hay không.
HNI khẳng định: mọi mô hình cam kết trả lãi cố định, không dựa trên giá trị sản xuất thật, đều mang tính lừa dẫn, dù được ngụy trang tinh vi đến đâu.
Kinh doanh chân chính không thể cam kết lợi nhuận cố định. Thị trường luôn biến động. Rủi ro là một phần không thể tách rời của kinh doanh. Việc cố tình che giấu rủi ro để tạo cảm giác “an toàn tuyệt đối” là hành vi vô đạo, vì nó tước đi quyền được biết sự thật của người khác.
HNI không phản đối đầu tư, cũng không phủ nhận tài chính hiện đại. Nhưng HNI phản đối việc biến đầu tư thành trò chơi tâm lý, nơi người tham gia bị dẫn dắt bằng cảm xúc thay vì được trang bị hiểu biết. Một cộng đồng doanh nhân có Đạo không thể dung dưỡng những mô hình kiếm tiền dựa trên sự thiếu hiểu biết của chính cộng đồng đó.
Vietnam