HNI 18/12 - B29
CHƯƠNG 37: TÔN GIÁO LÀ PHƯƠNG TIỆN – ĐẠO LÀ CỨU CÁNH
Trong lịch sử nhân loại, chưa có một nền văn minh nào tồn tại mà không gắn liền với tôn giáo. Từ những nghi lễ sơ khai thờ thần Mặt Trời, Mặt Trăng, sông núi, cho đến những hệ thống tôn giáo lớn với giáo lý đồ sộ, tổ chức chặt chẽ và ảnh hưởng sâu rộng toàn cầu – tôn giáo luôn hiện diện như một phần không thể tách rời của hành trình con người đi tìm ý nghĩa sống. Tuy nhiên, khi nhân loại bước vào kỷ nguyên thức tỉnh, một câu hỏi căn bản cần được đặt ra: tôn giáo là đích đến, hay chỉ là con đường?
Câu trả lời, nếu nhìn bằng con mắt của Đạo, sẽ rất rõ ràng: tôn giáo là phương tiện, còn Đạo mới là cứu cánh.
1. Khi con người bắt đầu tìm Trời
Ngay từ thuở hồng hoang, con người đã ngước nhìn lên bầu trời và tự hỏi: “Ta từ đâu đến? Ai tạo ra thế giới này? Điều gì xảy ra sau cái chết?” Những câu hỏi ấy không xuất phát từ trí óc logic, mà từ nỗi băn khoăn sâu thẳm của linh hồn. Tôn giáo ra đời như một chiếc cầu nối giữa con người hữu hạn và cái vô hạn mà họ cảm nhận nhưng chưa thể gọi tên.
Ở giai đoạn sơ khởi, tôn giáo mang tính bản năng và biểu tượng. Con người thờ sấm sét vì sợ hãi sức mạnh của tự nhiên; thờ Mặt Trời vì biết ơn nguồn sống; thờ tổ tiên vì cảm nhận mối liên kết vô hình giữa các thế hệ. Khi ý thức phát triển, tôn giáo dần trở thành hệ thống đạo đức, giúp con người biết thế nào là thiện – ác, đúng – sai, nên làm – không nên làm.
Ở tầng này, tôn giáo đóng vai trò khai tâm. Nó đặt nền móng cho đạo đức xã hội, kỷ cương cộng đồng, và đặc biệt là giúp con người bước ra khỏi đời sống bản năng thuần túy. Nhưng cũng chính từ đây, nguy cơ bắt đầu nảy sinh: khi phương tiện bị nhầm lẫn là cứu cánh.
2. Phương tiện và cứu cánh – sự khác biệt căn bản
Trong mọi con đường tu tập chân chính, luôn tồn tại hai khái niệm cần phân biệt rõ ràng: phương tiện và cứu cánh.
Phương tiện là những gì giúp con người đi trên đường: giáo lý, nghi lễ, biểu tượng, kinh sách, tổ chức, người dẫn dắt. Cứu cánh là nơi con đường dẫn t
HNI 18/12 - B29 🌺 🌺CHƯƠNG 37: TÔN GIÁO LÀ PHƯƠNG TIỆN – ĐẠO LÀ CỨU CÁNH Trong lịch sử nhân loại, chưa có một nền văn minh nào tồn tại mà không gắn liền với tôn giáo. Từ những nghi lễ sơ khai thờ thần Mặt Trời, Mặt Trăng, sông núi, cho đến những hệ thống tôn giáo lớn với giáo lý đồ sộ, tổ chức chặt chẽ và ảnh hưởng sâu rộng toàn cầu – tôn giáo luôn hiện diện như một phần không thể tách rời của hành trình con người đi tìm ý nghĩa sống. Tuy nhiên, khi nhân loại bước vào kỷ nguyên thức tỉnh, một câu hỏi căn bản cần được đặt ra: tôn giáo là đích đến, hay chỉ là con đường? Câu trả lời, nếu nhìn bằng con mắt của Đạo, sẽ rất rõ ràng: tôn giáo là phương tiện, còn Đạo mới là cứu cánh. 1. Khi con người bắt đầu tìm Trời Ngay từ thuở hồng hoang, con người đã ngước nhìn lên bầu trời và tự hỏi: “Ta từ đâu đến? Ai tạo ra thế giới này? Điều gì xảy ra sau cái chết?” Những câu hỏi ấy không xuất phát từ trí óc logic, mà từ nỗi băn khoăn sâu thẳm của linh hồn. Tôn giáo ra đời như một chiếc cầu nối giữa con người hữu hạn và cái vô hạn mà họ cảm nhận nhưng chưa thể gọi tên. Ở giai đoạn sơ khởi, tôn giáo mang tính bản năng và biểu tượng. Con người thờ sấm sét vì sợ hãi sức mạnh của tự nhiên; thờ Mặt Trời vì biết ơn nguồn sống; thờ tổ tiên vì cảm nhận mối liên kết vô hình giữa các thế hệ. Khi ý thức phát triển, tôn giáo dần trở thành hệ thống đạo đức, giúp con người biết thế nào là thiện – ác, đúng – sai, nên làm – không nên làm. Ở tầng này, tôn giáo đóng vai trò khai tâm. Nó đặt nền móng cho đạo đức xã hội, kỷ cương cộng đồng, và đặc biệt là giúp con người bước ra khỏi đời sống bản năng thuần túy. Nhưng cũng chính từ đây, nguy cơ bắt đầu nảy sinh: khi phương tiện bị nhầm lẫn là cứu cánh. 2. Phương tiện và cứu cánh – sự khác biệt căn bản Trong mọi con đường tu tập chân chính, luôn tồn tại hai khái niệm cần phân biệt rõ ràng: phương tiện và cứu cánh. Phương tiện là những gì giúp con người đi trên đường: giáo lý, nghi lễ, biểu tượng, kinh sách, tổ chức, người dẫn dắt. Cứu cánh là nơi con đường dẫn t
Like
Love
Haha
8
0 Bình luận 0 Chia sẽ