HNI 21-11
📘 **CHƯƠNG 4: ĐẠO TRỜI & ĐẠO KINH DOANH – GỐC RỄ CỦA SỰ PHÁT TRIỂN**
Trong mọi hành trình xây dựng một cộng đồng doanh nhân trường tồn, câu hỏi quan trọng nhất không phải là “làm sao để phát triển?”, mà là “phát triển dựa trên nền tảng nào?”. Một tổ chức có thể đi rất nhanh trong 1–2 năm đầu, nhưng nếu không có gốc rễ vững vàng, nó sẽ không thể đi xa. Trong triết lý của HNI, gốc rễ ấy chính là sự hòa hợp giữa Đạo Trời (thiên đạo – quy luật vận hành tự nhiên) và Đạo Kinh Doanh (nhân đạo – cách con người làm kinh doanh đúng đắn).
Hai thứ này không tách biệt.
Đạo Trời là bản chất.
Đạo Kinh Doanh là ứng dụng.
Một tổ chức muốn mạnh thì phải có cả hai.
1. Đạo Trời – quy luật tự nhiên mà tổ chức không thể chống lại
Trong thiên đạo, mọi sự đều tuân theo quy luật: gieo – nảy – lớn – ra hoa – kết trái – tàn – tái sinh. Không có gì đi ngược được. Một cộng đồng cũng vậy: nó có lúc hưng – lúc suy, lúc mạnh – lúc yếu. Nhưng điều quan trọng là nhận ra quy luật để không chống lại tự nhiên.
Đạo Trời dạy rằng:
– Cái gì ép nhanh sẽ sớm gãy
– Cái gì đúng thời sẽ tự lớn
– Cái gì không có gốc sẽ không có bóng
– Cái gì không thuận đạo sẽ không bền
Trong tổ chức, ép tốc độ quá mức, ép con người phải chạy theo thành tích, ép “phát triển nóng” mà không có chiều sâu – tất cả đều là nghịch đạo. Một tổ chức thuận đạo phải biết lúc nào tiến – lúc nào lùi, lúc nào mở rộng – lúc nào thu lại, lúc nào tăng tốc – lúc nào đứng yên để nuôi rễ.
Người hiểu đạo không hoảng loạn trước khó khăn, cũng không ảo tưởng trong giai đoạn thăng hoa. Họ nhìn các chu kỳ biến động với sự điềm tĩnh.
Đó là trí tuệ của lãnh đạo HNI.
2. Đạo Kinh Doanh – nền tảng đạo đức trong hành xử
Trong kinh doanh, người ta thường nói về lợi nhuận, thị phần, chiến lược… nhưng ít nói về đạo. Tuy nhiên, mọi mô hình thành công lâu dài đều có chung một điều: đạo đi trước – lợi đi sau.
Đạo Kinh Doanh của HNI dựa trên ba trụ:
(1) Minh bạch – không lừa dối, không ẩn giấu, không dùng thủ thuật.
(2) Chính tâm – làm việc bằng tâm trong sáng, không tư lợi cá nhân.
(3) Phụng sự – coi thành công của cộng đồng là thành công của chính mình.
Nếu Đạo Trời là luật tự nhiên, thì Đạo Kinh Doanh là luật của lòng người. Một tổ chức không thể trường tồn khi con người chỉ nhìn lợi ích phút chốc. Nhưng khi mọi người cùng chung một đạo, năng lượng sẽ hòa hợp, dòng chảy sẽ thông suốt, và tổ chức sẽ đi rất xa.
3. Gốc rễ là thứ quyết định tuổi thọ của một cộng đồng
Khi một cây đại thụ ngã, người ta thường nghĩ nó bị bão quật. Nhưng sự thật gần như luôn là: rễ đã yếu từ rất lâu. Cộng đồng cũng vậy. Những mâu thuẫn, xung đột, sự mất niềm tin… không phải xuất hiện trong một ngày. Nó tích tụ từ những “lệch đạo” nhỏ:
– Một quyết định thiên vị
– Một lần che giấu thông tin
– Một việc làm vì lợi ích cá nhân
– Một thành viên không còn chính tâm
– Một thái độ coi thường quy luật
HNI tồn tại hay không, sống lâu hay không, không nằm ở sự kiện lớn nào cả. Nó nằm ở những điều nhỏ mỗi ngày – những điều liên quan trực tiếp đến Đạo Trời và Đạo Kinh Doanh.
Một tổ chức có gốc rễ mạnh là tổ chức:
– Không dao động theo lời khen chê
– Không lung lay vì vài cá nhân rời đi
– Không mất phương hướng khi đối mặt biến động
– Không phụ thuộc vào một lãnh đạo duy nhất
– Không đánh mất bản chất khi mở rộng quy mô
Gốc rễ là kim chỉ nam.
Khi gốc rễ đúng, mọi thứ tự nhiên sẽ đúng.
4. Không có đạo, tổ chức sẽ rơi vào vòng xoáy suy tàn
Một cộng đồng không dựa trên đạo sẽ sống như thế này:
– Mạnh khi có lợi
– Tan khi có mâu thuẫn
– Phát triển khi được nâng đỡ
– Sụp khi mất chỗ dựa
– Ồn ào bên ngoài
– Rỗng từ bên trong
Một tổ chức không có đạo giống như một con tàu không la bàn – càng đi càng lạc.
Đạo giúp định hướng.
Luật giúp giữ phương hướng.
Cơ chế giúp đi đúng hướng.
Cái thiếu một trong ba sẽ khiến tổ chức mất cấu trúc, mất khí chất, mất bản sắc. Và đó cũng là lý do nhiều hội nhóm doanh nhân chỉ tồn tại 2–3 năm rồi tan.
5. Đạo Trời & Đạo Kinh Doanh là nền tảng để tránh “mất đoàn kết”
Khi con người không cùng giá trị, mâu thuẫn sẽ là điều tất yếu.
Nhưng khi mọi người cùng đạo, mâu thuẫn sẽ trở thành bài học.
Một tổ chức không thể tránh xung đột. Nhưng có thể tránh xung đột phá hoại.
Và điều đó chỉ xảy ra khi con người đặt:
– Đạo lên trước
– Cơ chế lên trước
– Tập thể lên trước
Không ai tranh giành khi biết rõ giới hạn.
Không ai làm loạn khi biết luật đứng trên tất cả.
Không ai chạy theo cái tôi khi thấy rõ lợi ích chung lớn hơn rất nhiều.
Đạo là liều thuốc an định nội tâm.
Cơ chế là liều thuốc an định cộng đồng.
Hai thứ này kết hợp giúp tổ chức hòa hợp tự nhiên.
6. Đạo giúp chuyển hóa người lãnh đạo thành người dẫn đường
Một nhà lãnh đạo không dựa vào đạo sẽ dùng quyền lực để điều hành.
Nhưng một nhà lãnh đạo đi theo đạo sẽ dùng bản lĩnh – nguyên tắc – sự chính tâm để dẫn dắt.
Sự khác biệt nằm ở chỗ:
– Lãnh đạo dựa vào quyền → tổ chức sợ họ
– Lãnh đạo dựa vào đạo → tổ chức tin họ
Niềm tin là nền móng của mọi cộng đồng.
Và đạo chính là nguồn gốc của niềm tin.
7. HNI chọn Đạo Trời & Đạo Kinh Doanh làm nền vì muốn trường tồn
Tổ chức phát triển 5 năm, 10 năm không khó.
Nhưng tổ chức sống 50 năm, 100 năm thì phải dựa trên đạo.
Lợi ích không thể duy trì lâu dài.
Cảm xúc không thể duy trì lâu dài.
Quyền lực không thể duy trì lâu dài.
Chỉ có đạo – mới đi xuyên qua thế hệ.b
Nền tảng của HNI không nằm ở những người giỏi nhất.
Nó nằm ở những giá trị đúng nhất.
Và điều đúng nhất chính là sự hài hòa giữa thiên đạo và nhân đạo.
✦ KẾT
Chương 4 khẳng định rằng:
Một tổ chức không được xây trên lợi ích, mà trên đạo.
Đạo Trời là quy luật tự nhiên.
Đạo Kinh Doanh là quy luật lòng người.
Khi hai đạo gặp nhau, tổ chức sẽ có gốc rễ sâu và cành lá vững – đủ để trường tồn qua mọi thời đại.
English