HNI 22-12 -
BÀI THƠ CHƯƠNG 2: BƯỚC QUA LỢI ĐỂ CHẠM NGHĨA

Có người đi buôn cả đời
Chỉ hỏi lời bao nhiêu

Có người làm doanh nghiệp
Hỏi thêm một điều: ai chịu hệ quả

Lợi như ngọn lửa
Sưởi ấm cũng có thể thiêu rụi

Nghĩa như dòng nước
Âm thầm giữ đất

Người chạy theo lợi
Thường đi rất nhanh

Nhưng người mang nghĩa
Đi rất xa

Có những con số đẹp
Nhưng lòng người cạn

Có những năm tháng chậm
Nhưng gốc rễ sâu

Thương nhân tính từng đồng
Doanh nhân cân từng quyết định

Một bên là lợi ích
Một bên là nhân sinh

Khi lợi đứng trên nghĩa
Thì nghĩa sẽ đòi giá

Khi nghĩa dẫn đường
Lợi sẽ tự tìm đến

Có những cái giá không ghi trên hợp đồng
Nhưng được ghi trong ký ức xã hội

Danh tiếng không mua được
Chỉ tích lũy

Uy tín không vay được
Chỉ gây dựng

Người bán rẻ nghĩa
Sẽ mua đắt sự yên ổn

Người giữ trọn nghĩa
Ngủ yên giữa biến động

Bước qua lợi
Không phải để nghèo đi

Mà để giàu đúng cách

Và khi ngoảnh lại
Ta biết mình đã trở thành doanh nhân

HNI 22/12
Chương 2
SỰ DƯ THỪA VẬT CHẤT VÀ SỰ THIẾU HỤT Ý NGHĨA SỐNG
Chưa bao giờ trong lịch sử nhân loại, con người lại sống giữa sự dư thừa vật chất như ngày nay. Nhà cửa ngày càng tiện nghi, thực phẩm ngày càng phong phú, công nghệ len lỏi vào từng hơi thở của đời sống. Chỉ với một cú chạm, con người có thể tiếp cận thông tin toàn cầu, mua sắm bất cứ thứ gì, kết nối với hàng nghìn người. Thế nhưng, nghịch lý lớn nhất của thời đại này lại nằm ở chỗ: càng đủ đầy vật chất, con người càng trống rỗng trong tâm hồn.
Sự dư thừa bên ngoài không song hành với sự no đủ bên trong. Nhiều người sống trong tiện nghi nhưng mang trong mình cảm giác lạc lõng, mệt mỏi, hoang mang về chính sự tồn tại của mình. Họ có mọi thứ để sống, nhưng lại không biết mình sống để làm gì.
1. Khi vật chất trở thành thước đo giá trị con người
Xã hội hiện đại vô hình trung đã lập trình con người tin rằng: giá trị bản thân được đo bằng tài sản, địa vị, danh xưng và mức độ thành công bên ngoài. Một con người được xem là “đã sống tốt” nếu có nhà cao, xe đẹp, thu nhập cao, cuộc sống được người khác ngưỡng mộ.
Nhưng khi giá trị sống bị đồng nhất với vật chất, con người bắt đầu đánh mất mối liên hệ với bản thể sâu xa của mình. Họ chạy theo những mục tiêu được xã hội gán nhãn là “thành công”, mà không kịp tự hỏi:
Liệu đây có phải là điều trái tim ta thật sự khao khát?
Nhiều người đạt được những thứ từng mơ ước, nhưng khi chạm tay vào, họ không cảm thấy hạnh phúc như đã tưởng. Bởi vì vật chất chỉ thỏa mãn những nhu cầu bên ngoài, còn ý nghĩa sống lại là nhu cầu của linh hồn.
2. Sự thiếu hụt ý nghĩa – căn bệnh âm thầm của thời đại
Sự thiếu hụt ý nghĩa sống không ồn ào, không dễ nhận ra ngay. Nó biểu hiện qua sự trống rỗng mơ hồ, qua cảm giác sống mà như đang tồn tại một cách máy móc. Con người thức dậy mỗi ngày, lặp lại những thói quen cũ, hoàn thành trách nhiệm, nhưng trong sâu thẳm lại có một câu hỏi chưa từng được trả lời:
“Rốt cuộc, cuộc đời này muốn ta điều gì?”
Khi ý nghĩa sống không được nuôi dưỡng, con người dễ rơi vào khủng hoảng tinh thần, trầm cảm, nghiện ngập, hoặc chạy trốn vào các hình thức giải trí vô tận. Không phải vì họ yếu đuối, mà vì linh hồn họ đang đói.
Đọc thêm
Đọc thêm

BÀI THƠ CHƯƠNG 26: ĐỒNG PHỤC ÁNH SÁNG
Không phải tấm áo sinh ra để làm đẹp
Mà để nhắc người mặc nhớ cách làm người
Không phải màu vải để khoe quyền thế
Mà là tấm gương soi thẳng vào tâm
Khoác lên vai không phải là danh xưng
Mà là trách nhiệm nặng hơn lời nói
Mỗi đường kim đều khâu bằng tỉnh thức
Mỗi sợi chỉ đều buộc một lời thề
Áo không hỏi bạn giàu hay nghèo
Chỉ hỏi bạn có sống cho ra người
Không cần huy hiệu phô trương
Chỉ cần lưng thẳng trước ánh nhìn xã hội
Mặc áo này, không được phép cúi đầu
Trước gian dối, trước lợi danh tạm bợ
Mặc áo này, lời nói phải sạch
Hành động phải sáng hơn đèn
Có những chiếc áo làm người ta lớn
Có những chiếc áo làm người ta lộ rõ
Đồng phục HNI không che khuyết điểm
Nó phơi bày nhân cách từng ngày
Ai run tay khi khoác lên mình
Là người còn biết sợ điều sai
Ai thấy nặng khi bước ra đường
Là người còn giữ được lương tri
Áo không bảo bạn phải hoàn hảo
Chỉ yêu cầu bạn phải trung thực
Không bắt bạn giàu nhanh
Chỉ đòi bạn đi đường thẳng
Khi đứng giữa đám đông
Áo nói thay bạn một điều im lặng
Người này không được phép phản bội
Lòng tin mà xã hội đã gửi trao
Có thể tước áo khi tâm lệch hướng
Có thể cởi áo khi người không xứng
Vì danh dự không phải vật sở hữu
Mà là điều phải giữ bằng đời sống
Áo đi qua biên giới không cần hộ chiếu
Vì đạo đức là ngôn ngữ toàn cầu
Người mặc áo này ở bất cứ đâu
Đều hiểu nhau bằng ánh nhìn tỉnh thức
Khi con trẻ nhìn cha khoác áo
Nó học được bài học không lời
Rằng làm người trước khi làm chủ
Là di sản lớn nhất để lại cho đời
Mỗi sáng khoác áo như khoác câu hỏi
Hôm nay ta có sống cho ra ánh sáng không
Nếu câu trả lời còn lặng im
Hãy chỉnh lại mình trước khi chỉnh áo
Vì áo không sinh ra để làm biểu tượng
Mà để nhắc con người đừng quên mình là ai

HNI 22-12
BÀI THƠ CHƯƠNG 33: NÓI ĐÚNG TRONG THỜI ỒN ÀO

Có những lời nói bay rất cao
Nhưng không chạm được đất
Có những hình ảnh sáng rực
Nhưng không sưởi ấm ai
Thế giới đầy tiếng vang
Nhưng thiếu sự thật
Người ta hét lớn để được tin
Thay vì sống đúng để được nghe
Truyền thông không còn đứng giữa
Nó bước lên phía trước
Dẫn dắt cảm xúc
Và đôi khi dắt cả lương tâm đi lạc
Có một ranh giới mong manh
Giữa truyền lửa và thổi phồng
Một bên đánh thức con người
Một bên đánh thức lòng tham
Thổi phồng không nói dối trắng trợn
Nó chỉ lược bớt sự thật
Nhưng phần bị lược đi
Chính là nơi đạo trú ngụ
Người truyền thông có đạo
Biết dừng lại trước khi lời nói vượt quá đời sống
Biết im lặng khi chưa đủ sự thật
Biết trả lại giới hạn cho kỳ vọng
Không cần biến người thật thành huyền thoại
Không cần tô vàng cho điều chưa chín
Ánh sáng không cần phóng đại
Nó tự lan khi không bị che
Có những câu chuyện nên kể chậm
Để người nghe kịp thở
Có những thành công cần đặt thấp giọng
Để không ai lạc đường vì ảo tưởng
Nói đúng không làm ta nổi bật
Nhưng giữ cho ta đứng vững
Giữa biển ồn ào của hình ảnh
Và những lời hứa dễ dãi
Truyền thông có thể bán được hàng
Nhưng không được bán rẻ niềm tin
Vì một khi niềm tin gãy
Không chiến dịch nào hàn lại được
Hãy nói bằng điều ta sống
Đừng sống để chạy theo điều ta nói
Khi lời nói và hành động gặp nhau
Người nghe không cần bị thuyết phục
Trong thời đại ai cũng có loa
Người biết giữ im lặng đúng lúc
Chính là người giữ được đạo
Giữa cơn lốc của tiếng vang

HNI 22-12
**CHƯƠNG 33: TRUYỀN THÔNG CÓ ĐẠO – TRUYỀN LỬA THAY VÌ THỔI PHỒNG**

Trong kỷ nguyên số, truyền thông không chỉ phản ánh thực tại.
Truyền thông tạo ra thực tại.
Một thông điệp được lặp lại đủ nhiều lần sẽ trở thành niềm tin.
Một hình ảnh được tô vẽ đủ lâu sẽ thay thế sự thật.
Và một lời nói thiếu trách nhiệm có thể gây tổn hại lớn hơn cả một quyết định kinh doanh sai lầm.
HNI nhìn thẳng vào sự thật này và đặt ra một yêu cầu rõ ràng:
Nếu kinh doanh phải có đạo, thì truyền thông càng phải có đạo.
1. Khi truyền thông vượt khỏi vai trò trung gian
Truyền thông từng được xem là cầu nối giữa doanh nghiệp và xã hội.
Nhưng ngày nay, truyền thông đã trở thành:
Công cụ thao túng cảm xúc
Phương tiện đánh tráo khái niệm
Vũ khí tạo ra danh tiếng ảo
Nhiều doanh nghiệp không còn tập trung làm tốt,
mà tập trung trông có vẻ tốt.
HNI coi đây là một sự lệch chuẩn nguy hiểm.
2. Thổi phồng là hình thức gian dối tinh vi
Gian dối không chỉ nằm ở con số sai.
Gian dối còn nằm ở:
Lời hứa vượt quá khả năng
Hình ảnh che giấu sự thật
Câu chuyện được cắt ghép để dẫn dắt cảm xúc
Thổi phồng không gây sốc ngay lập tức.
Nhưng nó bào mòn niềm tin từng chút một.
HNI khẳng định:
Mọi hình thức thổi phồng đều là phản đạo.
3. Truyền lửa khác với thổi phồng
HNI không phản đối cảm hứng.
HNI không bài xích câu chuyện thành công.
Nhưng HNI phân biệt rõ:
Truyền lửa là khơi dậy giá trị thật
Thổi phồng là che giấu sự thật bằng cảm xúc
Truyền lửa:
Tôn trọng giới hạn
Thừa nhận khó khăn
Không biến người thật thành thần tượng
Thổi phồng:
Đánh vào lòng tham
Tạo kỳ vọng ảo
Đẩy người khác vào quyết định thiếu tỉnh táo
4. Truyền thông có đạo bắt đầu từ sự thật
Sự thật không phải lúc nào cũng đẹp.
Nhưng chỉ sự thật mới bền.
HNI yêu cầu doanh nghiệp thành viên:
Trung thực trong thông tin
Rõ ràng trong cam kết
Không đánh tráo khái niệm
Nếu một mô hình còn rủi ro, hãy nói rõ rủi ro.
Nếu một sản phẩm có giới hạn, hãy nói rõ giới hạn.
Niềm tin được xây bằng sự thật không né tránh,
không phải bằng hình ảnh được đánh bóng.
5. Người làm truyền thông là người giữ đạo
Trong hệ sinh thái HNI,
người làm truyền thông không chỉ là kỹ thuật viên nội dung.
Họ là:
Người canh giữ sự thật
Người chịu trách nhiệm xã hội
Người định hình nhận thức cộng đồng
Một thông điệp sai có thể khiến:

HNI 22-12
BÀI THƠ CHƯƠNG 34: MANG GỐC RA BIỂN LỚN

Chúng ta đã đi rất xa
Qua đại dương của hợp đồng và ngôn ngữ
Nhưng điều mang theo không phải vali
Mà là cách ta giữ lời hứa
Thế giới không hỏi ta từ đâu đến
Nó nhìn ta giữ chữ tín thế nào
Một cái bắt tay đúng hẹn
Nặng hơn trăm lời giới thiệu
Có lúc ta tưởng phải nói khác đi
Mới được lắng nghe
Phải lạnh hơn, nhanh hơn
Mới được gọi là toàn cầu
Nhưng biển lớn không cần người bắt chước
Nó cần những con thuyền biết hướng
Cây đứng vững không vì gió nhẹ
Mà vì rễ bám sâu trong đất
Ta mang theo nghĩa tình Á Đông
Không để mặc cả
Mà để nhắc mình không triệt đường sống
Của người đi cùng chuyến
Không cần treo cờ bản sắc
Chỉ cần đúng lời, đúng hẹn
Khi đạo đứng thẳng
Biên giới tự mờ đi
Có những cuộc đàm phán không cần cao giọng
Vì niềm tin đã ngồi sẵn giữa bàn
Có những mối hợp tác
Bắt đầu từ sự tôn trọng thầm lặng
Ta không đi ra để khoe mình đã lớn
Mà để cùng người khác lớn lên
Không mang tham vọng thống trị
Chỉ mang khát vọng làm ăn cho đàng hoàng
Giữa thế giới nhiều ánh đèn
Người giữ đạo không lóa mắt
Đi chậm hơn một nhịp
Nhưng không bao giờ lạc hướng
Và khi ta trở về
Dù thành công hay chưa
Thế giới vẫn nhớ
Có một cách làm ăn
Khiến người ta
Muốn tin thêm một lần nữa

HNI 22-12
BÀI THƠ CHƯƠNG 32: TRAO LẠI NGỌN ĐÈN

Có những cơ nghiệp xây cả đời người
Nhưng chỉ một bàn tay sai
Có thể làm tắt ánh sáng
Người ta hỏi nên trao quyền cho ai
Người giỏi nhất
Hay người biết sợ điều sai nhất
Tài năng giống như lưỡi dao sắc
Cắt rất nhanh
Nhưng nếu không có tay cầm
Nó sẽ làm máu chảy khắp nơi
Tâm không làm ra phép màu
Nhưng giữ cho quyền lực không hóa quái
Người không biết xấu hổ khi làm hại
Sẽ không bao giờ dừng lại đúng lúc
Có những điều không thể đào tạo sau
Khi đã trao chìa khóa kho quyền lực
Lương tâm không học trong phòng họp
Nó lộ ra khi không ai nhìn
Đừng trao cả bầu trời
Cho người chưa từng giữ nổi một ngọn nến
Hãy nhìn họ đối xử với kẻ yếu
Trước khi nhìn họ nói về chiến lược
Người kế nghiệp không chỉ giữ tiền
Mà giữ cả giấc ngủ của bao người
Một quyết định lạnh lùng
Có thể làm cả cộng đồng run rẩy
Nếu phải chọn giữa nhanh và đúng
Hãy chọn đúng
Vì người đi đúng
Sẽ tìm được người đi nhanh cùng mình
Trao quyền không phải là buông tay
Mà là trao ngọn đèn
Xem người ấy giữ ánh sáng thế nào
Hay dùng nó để đốt cháy mọi thứ
Di sản không nằm trong két sắt
Nó nằm trong người được trao chìa khóa
Và một ngày nào đó
Thế hệ sau sẽ biết
Ta đã chọn bằng lương tâm
Hay bằng nỗi sợ bị chậm lại

HNI 22-12
**CHƯƠNG 32: CHỌN NGƯỜI KẾ NGHIỆP: CHỌN TÂM HAY CHỌN TÀI?**

Không có doanh nghiệp nào sụp đổ nhanh bằng doanh nghiệp trao quyền lực cho người có tài nhưng thiếu tâm.
Cũng không có di sản nào bị hủy hoại âm thầm hơn di sản được trao cho người không hiểu giá trị của nó.
Trong hệ tư tưởng HNI, câu hỏi về kế nghiệp không chỉ là bài toán quản trị.
Đó là bài toán đạo đức và văn minh.
1. Kế nghiệp là khoảnh khắc quyết định vận mệnh
Doanh nghiệp có thể được xây dựng trong một đời người.
Nhưng có thể bị phá hủy chỉ trong một thế hệ.
Khoảnh khắc chọn người kế nghiệp không chỉ quyết định:
Lợi nhuận tương lai
Chiến lược tăng trưởng
Cơ cấu tổ chức
Mà quyết định:
Văn hóa doanh nghiệp
Cách quyền lực được sử dụng
Doanh nghiệp trở thành lực lượng xây dựng hay hủy hoại xã hội
2. Sai lầm phổ biến: thần thánh hóa tài năng
Xã hội hiện đại tôn vinh tốc độ, trí tuệ, khả năng chinh phục.
Tài năng trở thành thước đo gần như tuyệt đối.
Nhưng lịch sử kinh doanh cho thấy:
Tài năng không có đạo sẽ trở thành công cụ nguy hiểm
Trí tuệ thiếu nhân tính sẽ biện minh cho mọi hành vi
HNI không phủ nhận giá trị của tài.
Nhưng HNI khẳng định:
Tài không được dẫn dắt bởi tâm sẽ phá hủy mọi thứ nó chạm vào.
3. Tâm là nền, tài là công cụ
Trong hệ quy chiếu HNI:
Tâm là nền móng
Tài là công cụ
Nền móng yếu thì công trình sớm muộn cũng sụp.
Công cụ sắc bén trong tay người lệch tâm sẽ gây tổn thương lớn hơn.
Một người kế nghiệp lý tưởng không cần xuất chúng ngay từ đầu,
nhưng phải có:
Trung thực bẩm sinh
Khả năng tự soi
Biết sợ điều sai
Biết xấu hổ khi gây hại
4. Những phẩm chất không thể đào tạo sau khi trao quyền
Có những kỹ năng có thể đào tạo.
Có những phẩm chất không thể sửa khi quyền lực đã nằm trong tay.
Không thể đào tạo sau:
Lương tâm
Trách nhiệm đạo đức
Sự tôn trọng con người
Giới hạn tự đặt ra cho mình
Vì vậy, chọn sai người kế nghiệp
là sai lầm không có cơ hội sửa chữa.
5. Kế nghiệp không phải là trao quyền, mà là trao đạo
Trao quyền lực mà không trao đạo
là đẩy doanh nghiệp vào nguy hiểm.
HNI yêu cầu quá trình kế nghiệp phải bao gồm:
Truyền thừa giá trị
Giải thích rõ giới hạn không được vượt
Chấp nhận đánh đổi lợi ích ngắn hạn để giữ chuẩn mực dài hạn
Người kế nghiệp phải hiểu:
Có những thứ không được phép làm, dù có thể sinh lợi.

HNI 22/12:Trả lời câu đố chiều:
Đề 1: Tác dụng của dâu tằm:
Dâu tằm là loại quả giàu dinh dưỡng và có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Quả dâu tằm chứa nhiều vitamin C, vitamin K, chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp tăng cường sức đề kháng và làm chậm quá trình lão hóa. Dâu tằm hỗ trợ tốt cho hệ tiêu hóa, giúp nhuận tràng và cải thiện chức năng đường ruột. Ngoài ra, dâu tằm còn có tác dụng bổ máu, hỗ trợ tuần hoàn, tốt cho tim mạch và giúp ổn định đường huyết. Lá và quả dâu tằm trong Đông y còn được dùng để thanh nhiệt, giải độc và hỗ trợ giấc ngủ.
Đề 2: Cảm nhận về Chương 27: “Xây dựng con người – đào tạo hệ kế thừa”
Chương 27 trong SÁCH TRẮNG HNI nhấn mạnh vai trò cốt lõi của con người trong sự trường tồn của HNI. Theo tôi, chương này thể hiện tư duy dài hạn và bền vững khi coi đào tạo hệ kế thừa là nền móng phát triển, không phụ thuộc vào một cá nhân. Việc xây dựng con người vừa có năng lực chuyên môn, vừa có đạo đức và trách nhiệm giúp tổ chức duy trì giá trị cốt lõi qua nhiều thế hệ. Chương viết truyền cảm hứng về tinh thần phụng sự, kế thừa và lan tỏa, khẳng định rằng con người chính là tài sản lớn nhất của HNI.