Vậy nên, hình ảnh “dòng nước” là một ẩn dụ tuyệt vời. Nước có thể êm đềm, nuôi dưỡng, mát lành; nhưng cũng có thể dữ dội, cuồn cuộn, nhấn chìm mọi lâu đài. Một minh quân biết lắng nghe dân sẽ khéo léo điều tiết dòng nước ấy thành những con kênh sinh lợi, dẫn thủy nhập điền, tưới mát đồng ruộng. Một hôn quân không biết thuận theo dân thì chẳng khác nào dựng đập chắn dòng – càng cố ngăn, dòng nước càng dâng, đến lúc vỡ thì không gì cứu nổi.
2. Các ví dụ lịch sử: Triều đại hưng thịnh – suy vong vì mất lòng dân
Lịch sử nhân loại chính là minh chứng sống động cho quy luật “lòng dân quyết định thịnh suy”. Từ Đông sang Tây, từ cổ chí kim, mọi triều đại đều phải đối diện với câu hỏi: dân còn tin ta hay không?
2.1. Nhà Trần – Hào khí Đông A từ lòng dân
Thế kỷ XIII, Đại Việt đối mặt với hiểm họa Mông – Nguyên, một đế chế hùng mạnh từng chinh phục nửa thế giới. Vậy mà ba lần xâm lược, cả ba lần chúng đều thất bại thảm hại. Vì sao? Không chỉ nhờ tài thao lược của Trần Hưng Đạo hay Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông, mà còn vì lòng dân Đại Việt đồng thuận. Khi vua Trần triệu tập Hội nghị Diên Hồng, các bô lão đều đồng thanh hô “Đánh!”. Khi giặc đến, cả làng xã tổ chức vườn không nhà trống. Sức mạnh ấy không một đội quân xâm lược nào có thể khuất phục. Triều Trần hưng thịnh là nhờ niềm tin của dân hòa cùng ý chí của vua.
2.2. Nhà Hồ – cải cách nhưng không hợp lòng dân
Trái lại, đầu thế kỷ XV, nhà Hồ dù có nhiều cải cách tiến bộ như phát hành tiền giấy, lập trường học, chỉnh đốn bộ máy… nhưng lại thất bại thảm hại trước giặc Minh. Bởi lẽ, những cải cách ấy áp đặt, không xuất phát từ lòng dân, lại thêm chính sách cưỡng bức xây thành, dời đô, thuế khóa nặng nề, khiến dân oán than. Khi giặc đến, dân không còn muốn hy sinh bảo vệ. Triều Hồ sụp đổ chỉ trong vài tháng – minh chứng cho sự cải cách thiếu căn gốc lòng dân.
2.3. Nhà Minh – sự bạo ngược dẫn đến khởi nghĩa nông dân
Ở Trung Hoa, cuối thời Minh, triều đình tham nhũng, thuế khóa nặng nề, quan lại vơ vét, trong khi thiên tai liên miên. Nông dân đói khổ, hàng triệu người chết đói. Từ đó, khởi nghĩa Lý Tự Thành bùng nổ, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của cả triều đại hùng mạnh. Khi lòng dân mất, thành trì Bắc Kinh kiên cố cũng vô ích.
2. Các ví dụ lịch sử: Triều đại hưng thịnh – suy vong vì mất lòng dân
Lịch sử nhân loại chính là minh chứng sống động cho quy luật “lòng dân quyết định thịnh suy”. Từ Đông sang Tây, từ cổ chí kim, mọi triều đại đều phải đối diện với câu hỏi: dân còn tin ta hay không?
2.1. Nhà Trần – Hào khí Đông A từ lòng dân
Thế kỷ XIII, Đại Việt đối mặt với hiểm họa Mông – Nguyên, một đế chế hùng mạnh từng chinh phục nửa thế giới. Vậy mà ba lần xâm lược, cả ba lần chúng đều thất bại thảm hại. Vì sao? Không chỉ nhờ tài thao lược của Trần Hưng Đạo hay Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông, mà còn vì lòng dân Đại Việt đồng thuận. Khi vua Trần triệu tập Hội nghị Diên Hồng, các bô lão đều đồng thanh hô “Đánh!”. Khi giặc đến, cả làng xã tổ chức vườn không nhà trống. Sức mạnh ấy không một đội quân xâm lược nào có thể khuất phục. Triều Trần hưng thịnh là nhờ niềm tin của dân hòa cùng ý chí của vua.
2.2. Nhà Hồ – cải cách nhưng không hợp lòng dân
Trái lại, đầu thế kỷ XV, nhà Hồ dù có nhiều cải cách tiến bộ như phát hành tiền giấy, lập trường học, chỉnh đốn bộ máy… nhưng lại thất bại thảm hại trước giặc Minh. Bởi lẽ, những cải cách ấy áp đặt, không xuất phát từ lòng dân, lại thêm chính sách cưỡng bức xây thành, dời đô, thuế khóa nặng nề, khiến dân oán than. Khi giặc đến, dân không còn muốn hy sinh bảo vệ. Triều Hồ sụp đổ chỉ trong vài tháng – minh chứng cho sự cải cách thiếu căn gốc lòng dân.
2.3. Nhà Minh – sự bạo ngược dẫn đến khởi nghĩa nông dân
Ở Trung Hoa, cuối thời Minh, triều đình tham nhũng, thuế khóa nặng nề, quan lại vơ vét, trong khi thiên tai liên miên. Nông dân đói khổ, hàng triệu người chết đói. Từ đó, khởi nghĩa Lý Tự Thành bùng nổ, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của cả triều đại hùng mạnh. Khi lòng dân mất, thành trì Bắc Kinh kiên cố cũng vô ích.
Vậy nên, hình ảnh “dòng nước” là một ẩn dụ tuyệt vời. Nước có thể êm đềm, nuôi dưỡng, mát lành; nhưng cũng có thể dữ dội, cuồn cuộn, nhấn chìm mọi lâu đài. Một minh quân biết lắng nghe dân sẽ khéo léo điều tiết dòng nước ấy thành những con kênh sinh lợi, dẫn thủy nhập điền, tưới mát đồng ruộng. Một hôn quân không biết thuận theo dân thì chẳng khác nào dựng đập chắn dòng – càng cố ngăn, dòng nước càng dâng, đến lúc vỡ thì không gì cứu nổi.
2. Các ví dụ lịch sử: Triều đại hưng thịnh – suy vong vì mất lòng dân
Lịch sử nhân loại chính là minh chứng sống động cho quy luật “lòng dân quyết định thịnh suy”. Từ Đông sang Tây, từ cổ chí kim, mọi triều đại đều phải đối diện với câu hỏi: dân còn tin ta hay không?
2.1. Nhà Trần – Hào khí Đông A từ lòng dân
Thế kỷ XIII, Đại Việt đối mặt với hiểm họa Mông – Nguyên, một đế chế hùng mạnh từng chinh phục nửa thế giới. Vậy mà ba lần xâm lược, cả ba lần chúng đều thất bại thảm hại. Vì sao? Không chỉ nhờ tài thao lược của Trần Hưng Đạo hay Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông, mà còn vì lòng dân Đại Việt đồng thuận. Khi vua Trần triệu tập Hội nghị Diên Hồng, các bô lão đều đồng thanh hô “Đánh!”. Khi giặc đến, cả làng xã tổ chức vườn không nhà trống. Sức mạnh ấy không một đội quân xâm lược nào có thể khuất phục. Triều Trần hưng thịnh là nhờ niềm tin của dân hòa cùng ý chí của vua.
2.2. Nhà Hồ – cải cách nhưng không hợp lòng dân
Trái lại, đầu thế kỷ XV, nhà Hồ dù có nhiều cải cách tiến bộ như phát hành tiền giấy, lập trường học, chỉnh đốn bộ máy… nhưng lại thất bại thảm hại trước giặc Minh. Bởi lẽ, những cải cách ấy áp đặt, không xuất phát từ lòng dân, lại thêm chính sách cưỡng bức xây thành, dời đô, thuế khóa nặng nề, khiến dân oán than. Khi giặc đến, dân không còn muốn hy sinh bảo vệ. Triều Hồ sụp đổ chỉ trong vài tháng – minh chứng cho sự cải cách thiếu căn gốc lòng dân.
2.3. Nhà Minh – sự bạo ngược dẫn đến khởi nghĩa nông dân
Ở Trung Hoa, cuối thời Minh, triều đình tham nhũng, thuế khóa nặng nề, quan lại vơ vét, trong khi thiên tai liên miên. Nông dân đói khổ, hàng triệu người chết đói. Từ đó, khởi nghĩa Lý Tự Thành bùng nổ, cuối cùng dẫn đến sự sụp đổ của cả triều đại hùng mạnh. Khi lòng dân mất, thành trì Bắc Kinh kiên cố cũng vô ích.
Vietnam