HNI 4/11: Chương 8: Lòng dân là mạch nguồn nuôi dưỡng văn hóa
I. Văn hóa không từ triều đình sinh ra, mà từ lòng dân trào dâng
Từ ngàn xưa, khi những dòng sông còn chưa có tên, khi rừng núi vẫn còn ngân vang tiếng gọi của đất trời, thì đã có một thứ năng lượng âm thầm chảy trong huyết mạch dân tộc: lòng dân.
Lòng dân là hơi thở chung của cả cộng đồng – thứ làm cho một tộc người có thể vượt qua thiên tai, giặc giã, đói khát, và vẫn đứng hiên ngang giữa đất trời.
Không có lòng dân, không có văn hóa; vì văn hóa chính là biểu hiện sống động của tâm hồn dân tộc.
Nó không sinh ra từ chiếu chỉ, không tồn tại nhờ quyền lực, mà được chưng cất từ mồ hôi, nước mắt, nụ cười, và cả những lời ru của muôn người dân bình dị.
Mỗi câu ca dao, tục ngữ, mỗi phong tục thờ cúng, mỗi nếp sống nơi làng quê — đều không phải là sản phẩm của triều đình hay học viện, mà là kết tinh của lòng dân. Lòng dân chính là “nhạc cụ vô hình” mà trời đất giao cho để con người diễn tấu nên bản hòa ca văn hóa.
Một dân tộc có thể mất đi thành quách, vương triều, tiền bạc, nhưng chừng nào lòng dân còn, thì văn hóa vẫn chưa chết.
Ngược lại, khi lòng dân nguội lạnh, khi nhân tâm chia rẽ, dù có dựng ngàn đền đài, tô vẽ lễ nghi, tất cả cũng chỉ là lớp sơn mỏng phủ lên hư vô.
II. Lòng dân – ngọn lửa âm ỉ giữ hồn Việt qua mọi biến thiên
Trải qua hàng nghìn năm Bắc thuộc, hàng trăm năm Pháp thuộc, hàng chục năm chiến tranh, văn hóa Việt vẫn tồn tại.
Điều gì giữ nó lại giữa bao bão tố lịch sử? Không phải là triều đại, không phải vua chúa, mà là ngọn lửa lòng dân âm ỉ trong từng mái nhà, từng ngọn đèn dầu, từng lời mẹ ru con.
Người Việt đã giữ văn hóa bằng cách không để lòng mình bị khuất phục.
Họ cày ruộng mà vẫn giữ lễ nghĩa, họ bị đô hộ mà vẫn nói tiếng mẹ đẻ, họ nghèo mà vẫn giữ lòng nhân hậu. Chính lòng dân ấy đã bảo tồn linh hồn văn hóa dân tộc – thứ linh hồn không ai có thể cướp đi.
Trong những năm tháng đen tối nhất của lịch sử, vẫn có những bà mẹ thắp nhang khấn tổ tiên, vẫn có những cụ già dạy con cháu “ở hiền gặp lành”, vẫn có những người dân vô danh đứng giữa ruộng đồng mà hát ru.
Những việc tưởng nhỏ bé đó chính là hành động “giữ nước” sâu thẳm nhất – giữ nước không bằng gươm giáo, mà bằng giữ lấy hồn Việt trong lòng người Việt.
I. Văn hóa không từ triều đình sinh ra, mà từ lòng dân trào dâng
Từ ngàn xưa, khi những dòng sông còn chưa có tên, khi rừng núi vẫn còn ngân vang tiếng gọi của đất trời, thì đã có một thứ năng lượng âm thầm chảy trong huyết mạch dân tộc: lòng dân.
Lòng dân là hơi thở chung của cả cộng đồng – thứ làm cho một tộc người có thể vượt qua thiên tai, giặc giã, đói khát, và vẫn đứng hiên ngang giữa đất trời.
Không có lòng dân, không có văn hóa; vì văn hóa chính là biểu hiện sống động của tâm hồn dân tộc.
Nó không sinh ra từ chiếu chỉ, không tồn tại nhờ quyền lực, mà được chưng cất từ mồ hôi, nước mắt, nụ cười, và cả những lời ru của muôn người dân bình dị.
Mỗi câu ca dao, tục ngữ, mỗi phong tục thờ cúng, mỗi nếp sống nơi làng quê — đều không phải là sản phẩm của triều đình hay học viện, mà là kết tinh của lòng dân. Lòng dân chính là “nhạc cụ vô hình” mà trời đất giao cho để con người diễn tấu nên bản hòa ca văn hóa.
Một dân tộc có thể mất đi thành quách, vương triều, tiền bạc, nhưng chừng nào lòng dân còn, thì văn hóa vẫn chưa chết.
Ngược lại, khi lòng dân nguội lạnh, khi nhân tâm chia rẽ, dù có dựng ngàn đền đài, tô vẽ lễ nghi, tất cả cũng chỉ là lớp sơn mỏng phủ lên hư vô.
II. Lòng dân – ngọn lửa âm ỉ giữ hồn Việt qua mọi biến thiên
Trải qua hàng nghìn năm Bắc thuộc, hàng trăm năm Pháp thuộc, hàng chục năm chiến tranh, văn hóa Việt vẫn tồn tại.
Điều gì giữ nó lại giữa bao bão tố lịch sử? Không phải là triều đại, không phải vua chúa, mà là ngọn lửa lòng dân âm ỉ trong từng mái nhà, từng ngọn đèn dầu, từng lời mẹ ru con.
Người Việt đã giữ văn hóa bằng cách không để lòng mình bị khuất phục.
Họ cày ruộng mà vẫn giữ lễ nghĩa, họ bị đô hộ mà vẫn nói tiếng mẹ đẻ, họ nghèo mà vẫn giữ lòng nhân hậu. Chính lòng dân ấy đã bảo tồn linh hồn văn hóa dân tộc – thứ linh hồn không ai có thể cướp đi.
Trong những năm tháng đen tối nhất của lịch sử, vẫn có những bà mẹ thắp nhang khấn tổ tiên, vẫn có những cụ già dạy con cháu “ở hiền gặp lành”, vẫn có những người dân vô danh đứng giữa ruộng đồng mà hát ru.
Những việc tưởng nhỏ bé đó chính là hành động “giữ nước” sâu thẳm nhất – giữ nước không bằng gươm giáo, mà bằng giữ lấy hồn Việt trong lòng người Việt.
HNI 4/11: 🌺Chương 8: Lòng dân là mạch nguồn nuôi dưỡng văn hóa
I. Văn hóa không từ triều đình sinh ra, mà từ lòng dân trào dâng
Từ ngàn xưa, khi những dòng sông còn chưa có tên, khi rừng núi vẫn còn ngân vang tiếng gọi của đất trời, thì đã có một thứ năng lượng âm thầm chảy trong huyết mạch dân tộc: lòng dân.
Lòng dân là hơi thở chung của cả cộng đồng – thứ làm cho một tộc người có thể vượt qua thiên tai, giặc giã, đói khát, và vẫn đứng hiên ngang giữa đất trời.
Không có lòng dân, không có văn hóa; vì văn hóa chính là biểu hiện sống động của tâm hồn dân tộc.
Nó không sinh ra từ chiếu chỉ, không tồn tại nhờ quyền lực, mà được chưng cất từ mồ hôi, nước mắt, nụ cười, và cả những lời ru của muôn người dân bình dị.
Mỗi câu ca dao, tục ngữ, mỗi phong tục thờ cúng, mỗi nếp sống nơi làng quê — đều không phải là sản phẩm của triều đình hay học viện, mà là kết tinh của lòng dân. Lòng dân chính là “nhạc cụ vô hình” mà trời đất giao cho để con người diễn tấu nên bản hòa ca văn hóa.
Một dân tộc có thể mất đi thành quách, vương triều, tiền bạc, nhưng chừng nào lòng dân còn, thì văn hóa vẫn chưa chết.
Ngược lại, khi lòng dân nguội lạnh, khi nhân tâm chia rẽ, dù có dựng ngàn đền đài, tô vẽ lễ nghi, tất cả cũng chỉ là lớp sơn mỏng phủ lên hư vô.
II. Lòng dân – ngọn lửa âm ỉ giữ hồn Việt qua mọi biến thiên
Trải qua hàng nghìn năm Bắc thuộc, hàng trăm năm Pháp thuộc, hàng chục năm chiến tranh, văn hóa Việt vẫn tồn tại.
Điều gì giữ nó lại giữa bao bão tố lịch sử? Không phải là triều đại, không phải vua chúa, mà là ngọn lửa lòng dân âm ỉ trong từng mái nhà, từng ngọn đèn dầu, từng lời mẹ ru con.
Người Việt đã giữ văn hóa bằng cách không để lòng mình bị khuất phục.
Họ cày ruộng mà vẫn giữ lễ nghĩa, họ bị đô hộ mà vẫn nói tiếng mẹ đẻ, họ nghèo mà vẫn giữ lòng nhân hậu. Chính lòng dân ấy đã bảo tồn linh hồn văn hóa dân tộc – thứ linh hồn không ai có thể cướp đi.
Trong những năm tháng đen tối nhất của lịch sử, vẫn có những bà mẹ thắp nhang khấn tổ tiên, vẫn có những cụ già dạy con cháu “ở hiền gặp lành”, vẫn có những người dân vô danh đứng giữa ruộng đồng mà hát ru.
Những việc tưởng nhỏ bé đó chính là hành động “giữ nước” sâu thẳm nhất – giữ nước không bằng gươm giáo, mà bằng giữ lấy hồn Việt trong lòng người Việt.
English