HNI 12/12 🌺CHƯƠNG 9 ĐẠO TRỜI VÀ SỰ VẬN HÀNH CỦA MỘT XÃ HỘI THỊNH TRỊ Khi con người tìm kiếm lời giải cho khát vọng xây dựng một xã hội thịnh trị, người ta thường nói về luật pháp, cơ chế, khoa học công nghệ, hay các mô hình quản trị kinh tế – chính trị. Nhưng càng đi sâu vào bản chất của trật tự xã hội, ta càng thấy rằng mọi cơ chế bên ngoài chỉ là hình tướng; cái gốc sâu xa hơn chính là Đạo Trời – nguyên tắc vận hành của vũ trụ, chi phối sự cân bằng, tiến hóa và phồn thịnh của mọi cộng đồng người. Một xã hội thịnh trị không phải là xã hội giàu có, hiện đại hay đông dân, mà là xã hội tìm được điểm cân bằng hài hòa giữa con người – thiên nhiên – cộng đồng – đạo lý. Và điểm cân bằng ấy chỉ xuất hiện khi đời sống tập thể biết thuận theo Đạo Trời. Để hiểu được điều này, ta cần nhìn vào quy luật vận hành của vũ trụ: vạn vật sinh ra từ một trường năng lượng thông minh, luôn tự tìm cách cân bằng, điều chỉnh và cộng hưởng. Trái đất xoay quanh Mặt trời không cần ai ra lệnh. Mùa màng thay đổi theo nhịp của khí hậu không cần nghị định. Mọi sự sống gắn kết trong một mạng lưới trật tự vô hình mà cổ nhân gọi là Thiên Đạo – đường đi của Trời. Khi con người sống trái quy luật này, sự hỗn loạn sẽ xuất hiện. Khi con người biết thuận theo, thịnh vượng sẽ đến một cách tự nhiên, vì con người đã bước đúng vào dòng chảy của tiến hóa. 1. Đạo Trời – nguyên lý nền tảng của trật tự xã hội Đạo Trời luôn vận hành theo ba nguyên tắc lớn: cân bằng – nhân nghĩa – cộng hưởng. Đây cũng là ba trụ cột của một xã hội thịnh trị. 1.1. Cân bằng – nền tảng của bền vững Cân bằng trong tự nhiên là quy luật sẵn có: nước sẽ chảy về nơi thấp, gió sẽ thổi về nơi trống, năng lượng sẽ lưu chuyển từ nơi thừa sang nơi thiếu. Xã hội cũng vận hành tương tự. Khi quyền lực tập trung quá mức, cân bằng quyền lực bị phá vỡ, dẫn đến độc tài. Khi tự do phóng túng quá mức, không còn giới hạn đạo lý, xã hội rơi vào hỗn loạn. Cân bằng giữa tự do và kỷ cương là cốt lõi của thịnh trị.