HNI 27/10 📖 CHƯƠNG 36: XÃ HỘI HÒA BÌNH – GIẤC MƠ NHÂN LOẠI Sách Trắng: Minh Triết & Kỷ Nguyên Mới. 1. Hòa bình – giá trị vĩnh hằng của tiến hóa nhân loại Từ buổi bình minh của lịch sử, con người luôn đi tìm hòa bình như đi tìm chính bản thể của mình. Hòa bình không chỉ là sự vắng bóng của chiến tranh, mà là trạng thái tỉnh thức của tâm thức tập thể – nơi mỗi cá nhân nhận ra mình không tách rời khỏi người khác, khỏi thiên nhiên, khỏi vũ trụ. Trong kỷ nguyên công nghệ và toàn cầu hóa, hòa bình không còn là lý tưởng xa vời, mà là một năng lực phải được kiến tạo, duy trì, và lập trình trong từng con người, từng hệ thống, từng quốc gia. 2. Nguyên nhân sâu xa của xung đột Chiến tranh, bất công, và chia rẽ không khởi nguồn từ súng đạn – mà từ tâm thức sợ hãi, tham lam và vô minh. Khi con người quên mất rằng mình là một phần của tổng thể, họ bắt đầu chiếm đoạt thay vì sẻ chia, thống trị thay vì hòa hợp. Thế giới vật chất càng tiến bộ, năng lực hủy diệt càng lớn, nhưng nếu ý thức không tiến hóa tương ứng, công nghệ sẽ trở thành công cụ phản lại nhân loại. “Không có hòa bình bên ngoài khi chưa có hòa bình bên trong.” — HenryLe – Lê Đình Hải 3. Nền hòa bình nội tâm – gốc rễ của xã hội bền vững Mỗi người là một “vũ trụ nhỏ”, và sự hòa hợp nội tâm chính là điểm khởi đầu cho hòa bình thế giới. Một xã hội hòa bình không thể hình thành bằng hiệp ước chính trị, mà bằng sự thức tỉnh tinh thần của từng công dân. Giáo dục, nghệ thuật, triết học, và công nghệ nếu cùng hướng đến sự hiểu biết – lòng trắc ẩn – và chánh niệm, thì chiến tranh sẽ tự mất đi nền tảng tồn tại. 4. Hệ thống xã hội hòa bình – mô hình minh triết Xã hội hòa bình không phải là xã hội không có khác biệt, mà là xã hội biết tôn trọng và dung hòa khác biệt. Mô hình “Minh Triết & Kỷ Nguyên Mới” hướng đến: Công dân khai sáng: sống có trách nhiệm, hiểu biết, và tỉnh thức. Chính phủ minh triết: hành động dựa trên sự thật, đạo đức và lợi ích chung. Kinh tế từ bi: doanh nghiệp phục vụ con người, không bóc lột con người. Công nghệ vị nhân sinh: phát triển vì hạnh phúc, không vì kiểm soát. Giáo dục toàn thức: dạy trẻ em không chỉ tri thức mà cả tình thương và ý thức hợp nhất. Đó là nền tảng của một xã hội hòa bình thật sự – xã hội của trí tuệ, tình thương và niềm tin. 5. Vai trò của Việt Nam trong giấc mơ hòa bình toàn cầu Việt Nam – quốc gia từng trải qua hàng ngàn năm chiến tranh – chính là biểu tượng của sức sống, lòng nhân ái và khát vọng hòa bình. Từ nỗi đau của lịch sử, Việt Nam có thể chuyển hóa thành minh triết, để trở thành ngọn đuốc dẫn đường cho thời đại mới. Hòa bình Việt Nam không chỉ là yên ổn biên cương, mà là hòa bình trong tâm thức quốc gia, nơi tri thức, đạo đức và tình thương cùng hòa quyện. 6. Hòa bình – giấc mơ của thế kỷ XXI Trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo và Web3, hòa bình phải được lập trình bằng ý thức tập thể. Blockchain của tương lai không chỉ lưu trữ giao dịch, mà có thể ghi nhận lòng tốt, công đức và hành động nhân văn. Đó là “Blockchain của Nhân Loại Mới” – nơi niềm tin, đạo đức và minh triết trở thành tài sản vô hình. Hòa bình sẽ không đến từ những bài diễn văn, mà từ từng lựa chọn nhỏ hàng ngày – khi con người biết yêu hơn là sợ, hiểu hơn là tranh, và cho đi hơn là chiếm giữ. 7. Kết luận – Hòa bình là di sản vĩnh cửu Giấc mơ hòa bình của nhân loại là bản giao hưởng của trí tuệ và tình thương. Nếu con người học được cách hòa giải với chính mình, thì thế giới sẽ tự hòa giải. Và khi hòa bình trở thành bản chất tự nhiên của loài người, đó sẽ là thời khắc nhân loại bước sang kỷ nguyên minh triết thật sự. “Hòa bình không phải là phần thưởng – nó là bản chất thật của con người được thức tỉn .” — HenryLe – Lê Đình Hải

HNI 27-10 📖 CHƯƠNG 35: NGHỆ THUẬT, VĂN HỌC VÀ SỨC MẠNH MỀM QUỐC GIA Sách Kinh thư Việt nam - Quốc sách trường tồn 1. Nghệ thuật – tiếng nói của linh hồn dân tộc Từ thời trống đồng Đông Sơn đến những bản nhạc cách mạng, từ tranh dân gian Đông Hồ đến điện ảnh đương đại – nghệ thuật Việt Nam luôn là hình ảnh phản chiếu linh hồn dân tộc. Nghệ thuật không chỉ là cái đẹp để thưởng thức, mà còn là năng lượng mềm để kết nối, truyền cảm hứng và khơi dậy lòng yêu nước. Trong Kinh Thư Việt Nam, nghệ thuật được xem là “hơi thở tinh tế của quốc thể” – nơi mà từng nét vẽ, lời ca hay nhịp trống đều mang trong mình thông điệp về nhân văn, đoàn kết và khai sáng. 2. Văn học – ký ức và trí tuệ của quốc gia Văn học là nơi lưu giữ dòng chảy tâm hồn Việt Nam qua từng thời kỳ lịch sử. Từ “Nam quốc sơn hà” – bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên, đến “Truyện Kiều” – kiệt tác nhân sinh, hay văn học hiện đại với những tiếng nói phản tỉnh, sáng tạo và hội nhập, tất cả hợp thành “Thư viện tinh thần” của dân tộc. Một quốc gia không chỉ mạnh bằng quân sự hay kinh tế, mà còn trường tồn nhờ ngôn ngữ và biểu tượng. Mỗi nhà văn, nhà thơ, họa sĩ, nhạc sĩ đều là “người giữ lửa quốc hồn”, góp phần xây nên ngôi đền tri thức và cảm xúc của Việt Nam. 3. Sức mạnh mềm – nguồn năng lượng chiến lược của thế kỷ XXI Trong thời đại toàn cầu hóa, “sức mạnh mềm” không còn là khái niệm trừu tượng mà là chiến lược quốc gia. Một bài hát, một bộ phim, hay một tác phẩm nghệ thuật có thể thay đổi nhận thức thế giới về một dân tộc. Việt Nam cần coi văn hóa và nghệ thuật như trụ cột thứ tư trong chiến lược phát triển quốc gia – bên cạnh kinh tế, chính trị và công nghệ. Khi chúng ta xuất khẩu không chỉ hàng hóa, mà còn giá trị, hình ảnh, cảm xúc, Việt Nam sẽ trở thành một “thương hiệu văn minh” trong bản đồ thế giới. 4. Chiến lược phát triển sức mạnh mềm Việt Nam Kinh Thư Việt Nam đề xuất một chiến lược ba tầng: Tầng thứ nhất – Bảo tồn: Gìn giữ và phục hưng di sản văn hóa – nghệ thuật cổ truyền, đưa tinh hoa dân gian vào giáo dục và du lịch. Tầng thứ hai – Sáng tạo: Đầu tư cho nghệ thuật đương đại, điện ảnh, âm nhạc, công nghệ sáng tạo (AI Art, Digital Film, Metaverse Art). Tầng thứ ba – Lan tỏa: Xây dựng các “Trung tâm Văn hóa Việt Toàn Cầu” và chương trình “Vietnam Creative Nation” để quảng bá hình ảnh đất nước bằng ngôn ngữ nghệ thuật. 5. Nghệ thuật vị nhân sinh – tinh thần khai sáng Việt Một nền nghệ thuật vĩ đại không chỉ đẹp, mà còn giác ngộ và dẫn dắt nhân loại đến tình thương và hòa bình. Tinh thần “nghệ thuật vị nhân sinh” của Việt Nam không dừng ở việc phản ánh thực tại, mà hướng tới chuyển hóa tâm thức, khơi dậy những giá trị tốt đẹp nhất trong mỗi con người. Đó chính là nền nghệ thuật khai sáng Việt Nam, nơi nghệ sĩ trở thành sứ giả của lòng nhân, và mỗi tác phẩm trở thành hạt giống của văn minh mới. 6. Kết luận – Khi nghệ thuật trở thành quốc sách Nếu kinh tế tạo nên sức mạnh vật chất, thì nghệ thuật và văn học tạo nên sức mạnh tinh thần. Một quốc gia muốn trường tồn phải có “linh hồn văn hóa” vững vàng như rừng trúc trước bão tố. Kinh Thư Việt Nam khẳng định: “Khi nghệ thuật lên ngôi, đạo lý được lan tỏa; Khi văn học khai sáng, dân trí được nâng cao; Khi văn hóa kết nối, quốc gia được trường tồn.” Tư tưởng trọng tâm: → Nghệ thuật không chỉ là sáng tạo, mà là trách nhiệm quốc gia. → Văn học không chỉ là cảm xúc, mà là bản đồ tâm linh của dân tộc. → Sức mạnh mềm không chỉ là biểu tượng, mà là năng lượng trường tồn của quốc gia Việt Nam.

HNI 27/10: LỜI CẦU NGUY…HNI 27/10: LỜI CẦU NGUY…Xem thêm thêm

HNI 27/10: LỜI CẦU NGUY…Xem thêm

HNI 27/10: 🌺 CHƯƠNG 13: ĐẠO ĐỨC PHƯƠNG TÂY – TỪ TÔN GIÁO ĐẾN TRIẾT HỌC HIỆN SINH (HenryLe – Lê Đình Hải) I. Nền móng đạo đức phương Tây: Kinh Thánh và niềm tin nơi Thượng Đế Nếu phương Đông tìm đạo đức nơi Đạo Trời – lòng người – tự nhiên, thì phương Tây khởi đi từ một nền tảng khác: niềm tin tuyệt đối vào Thượng Đế. Đạo đức ở đây không phải là sự hòa hợp giữa con người và vũ trụ, mà là sự vâng phục ý chí của Đấng Sáng Thế. Từ thời Cựu Ước, mười điều răn của Đức Chúa Trời đã định hình chuẩn mực cho xã hội phương Tây: Ngươi chớ giết người. Ngươi chớ trộm cắp. Ngươi chớ làm chứng dối. Ngươi hãy hiếu kính cha mẹ ngươi. Ngươi chớ tham lam của cải kẻ khác... Những điều răn ấy không đến từ lý trí mà đến từ mặc khải thiêng liêng – từ “tiếng gọi của Trời”. Con người phương Tây thời đó tin rằng đạo đức là sự tuân phục, là sống đúng theo luật của Chúa. Đó là nền tảng của đạo đức tôn giáo – một nền đạo đức được ban xuống, không phải tự tìm ra. Nhưng chính trong sự tuân phục ấy, nhân loại phương Tây cũng gieo mầm cho một câu hỏi lớn: Nếu đạo đức chỉ là vâng lời, thì tự do ở đâu? Từ câu hỏi này, suốt hơn hai ngàn năm, triết học phương Tây đã dấn bước tìm câu trả lời – để đi từ niềm tin mù quáng đến nhận thức sâu sắc về trách nhiệm và tự do. II. Từ Thiên Chúa giáo đến thời Khai sáng – Khi lý trí muốn thay thế Đức Tin Thời Trung cổ, nhà thờ là trung tâm của đời sống tinh thần châu Âu. Đạo đức gắn liền với thần quyền; kẻ phạm tội không chỉ bị xã hội phán xét, mà còn bị xem là phản nghịch lại Thượng Đế. Tuy nhiên, quyền lực của tôn giáo quá lớn đã dẫn đến sự đóng kín tri thức. Khi con người không được phép đặt câu hỏi, thì chân lý trở nên độc quyền. Và đạo đức – thay vì khai mở tâm linh – trở thành công cụ kiểm soát. Sự ngột ngạt đó đã bùng nổ trong thời Khai sáng (Enlightenment) – thế kỷ XVII–XVIII, khi các triết gia như Descartes, Voltaire, Rousseau, Kant... tuyên bố: “Con người phải tự dùng lý trí của mình để hiểu thế giới.” Nếu trước kia đạo đức là “điều Chúa bảo”, thì nay, đạo đức được nhìn như “điều Lý trí bảo”. Con người bắt đầu tin rằng họ có thể phân biệt thiện ác mà không cần đến thần linh. Rousseau nói: “Con người sinh ra vốn thiện, xã hội làm nó tha hóa.” Voltaire phản đối sự áp đặt của tôn giáo và đòi tự do tư tưởng. Kant – nhà triết học vĩ đại nhất của đạo đức học hiện đại – khẳng định: “Đạo đức không đến từ hậu quả, mà từ bổn phận.” Kant cho rằng mỗi người mang trong mình “mệnh lệnh tuyệt đối” – một tiếng gọi nội tâm buộc ta làm điều đúng chỉ vì nó đúng, chứ không vì sợ hãi hay mong phần thưởng. Đây là bước ngoặt lớn: đạo đức được tách khỏi Thượng Đế và đặt vào chính con người. Từ đây, phương Tây bước sang một kỷ nguyên mới – kỷ nguyên của tự do đạo đức và lý trí cá nhân. Nhưng cùng với tự do, con người cũng bắt đầu nếm trải sự cô đơn, hoang mang, và lạc lõng. III. Nietzsche và sự nổi loạn của linh hồn – “Chúa đã chết” Khi thế kỷ XIX mở ra, thế giới phương Tây tràn ngập ánh sáng khoa học và chủ nghĩa duy lý. Nhưng càng tiến bộ, con người càng đánh mất niềm tin. Friedrich Nietzsche, triết gia người Đức, là người đầu tiên tuyên bố chấn động: “Thượng Đế đã chết – và chính chúng ta đã giết Ngài.” Câu nói ấy không phải là sự xúc phạm tôn giáo, mà là lời tiên tri về sự khủng hoảng đạo đức. Khi con người không còn tin vào Thượng Đế, thì nền tảng luân lý cũ cũng sụp đổ. Không còn “thiện” và “ác” tuyệt đối; tất cả trở thành tương đối. Nietzsche không khóc thương cho cái chết của Chúa. Ông kêu gọi nhân loại hãy vượt lên chính mình, hãy trở thành “Siêu nhân” – con người tự sáng tạo giá trị cho riêng mình, thay vì dựa vào các chuẩn mực cũ.

HNI 27/10:Bài thơ chương 19: Chính trị khép kín và hậu quả cô lập xã hội (Thơ: Henry Lê – Lê Đình Hải) Khi quyền lực tự giam trong tháp ngà, Dân ngoài cổng chỉ còn là tiếng vọng. Lời than thở chẳng qua được vách lạnh, Xã hội mờ như khói phủ không trung. Chính trị khép kín – cửa lòng đóng chặt, Không nghe dân, chỉ sợ mất ngai vàng. Khi đối thoại biến thành mệnh lệnh, Là lúc niềm tin mục ruỗng trong dân. Một triều đại sợ dân như sợ gió, Tức đã đánh mất gốc Đạo từ lâu. Càng cô lập, càng xa nguồn sinh khí, Càng gần hơn vực thẳm diệt vong sâu. Không ai có thể sống giữa cô độc, Huống chi là quốc gia giữa nhân gian. Khi dân không nói – Trời cũng im lặng, Khi dân xa lánh – nước mất linh hồn. Chính trị chân chính là dòng chảy mở, Nối muôn tâm, muôn ý – hợp thành sông. Khép kín lại, dòng Đạo hóa tù hãm, Quyền lực kia cũng hóa đá vô hồn. Những bức tường không ngăn được sự thật, Những hàng rào không chặn nổi lòng dân. Càng cố che, càng phơi ra yếu đuối, Càng bưng bít, càng để mất niềm tin. Một tiếng dân – có thể làm nên sóng, Một ánh nhìn – soi tỏ cả triều ngôi. Khi chính trị quên mất dân là gốc, Là tự xây mồ chôn lấy chính mình thôi. Chỉ khi mở – chính trị thành minh triết, Chỉ khi nghe – quyền lực hóa nhân tâm. Cửa mở rộng, dân hòa cùng lãnh đạo, Xã hội hưng thịnh, quốc thái dân an. Dân không chỉ cần cơm và áo, Họ cần được tôn trọng, được sẻ chia. Chính trị mở – như Trời dang tay đón, Đem cô lập tan biến giữa lòng người. Đọc thêm 

HNI 27/10:🌺CHƯƠNG 12: NHO – PHẬT – LÃO: BA TRỤ CỘT ĐẠO LÝ Á ĐÔNG I. Ba nguồn sáng cùng soi một bầu trời Từ hàng nghìn năm qua, văn minh Á Đông được nâng đỡ bởi ba ngọn đuốc trí tuệ: Nho giáo – Phật giáo – Lão giáo. Ba dòng tư tưởng này như ba mạch nguồn đạo lý, chảy qua từng tế bào văn hóa, từng nếp sống, từng hơi thở của người phương Đông. Tuy khác nhau về xuất phát điểm, về con đường và phương pháp, nhưng tựu trung đều hướng đến sự khai mở của con người, sự hòa hợp giữa Trời – Đất – Người, và sự thăng hoa của đạo tâm. Nếu Nho giáo đặt nền cho trật tự xã hội và đạo đức hành xử, thì Phật giáo mở ra con đường giải thoát khổ đau và thức tỉnh nội tâm, còn Lão giáo dạy con người thuận theo tự nhiên, giữ tâm vô vi để hợp nhất với Đạo. Ba ngọn lửa ấy đã soi sáng tâm hồn Á Đông suốt hàng nghìn năm – không hề triệt tiêu nhau, mà bổ sung, hòa quyện, chuyển hóa, tạo nên một nền văn hóa sâu thẳm, mềm mại mà vững bền, đạo lý mà thực tiễn. II. Nho giáo – Đạo trị thế và tu thân 1. Cội nguồn của trật tự và nhân nghĩa Nho giáo, do Khổng Tử (551–479 TCN) sáng lập, là hệ thống đạo lý đặt trọng tâm vào “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”. Cái “Đạo” trong Nho không phải là thần linh hay huyền bí, mà là Đạo của con người – đạo làm người, lấy Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín làm năm đức căn bản. Khổng Tử từng nói: “Nhân giả, ái nhân” – Người có nhân là người biết yêu thương con người. Đó chính là gốc của Nho học: lấy lòng người làm trung tâm của đạo đức. Một xã hội chỉ có thể ổn định khi từng cá nhân biết rèn đức, trọng nghĩa, sống có tín và hành xử có lễ. 2. Tu thân – nền tảng của mọi đạo trị Trong triết lý Nho gia, mọi trật tự lớn đều bắt đầu từ cái tâm của mỗi người. Không có tu thân thì không thể tề gia, không tề gia thì không thể trị quốc, và không trị quốc thì làm sao bình thiên hạ. Do đó, Nho giáo không chỉ là một học thuyết chính trị, mà là một con đường tu dưỡng đạo đức thực hành. Người quân tử được hình thành không phải từ quyền lực, mà từ sức mạnh nội tâm và nhân cách chính trực. 3. Đạo trị quốc – Nhân nghĩa là gốc Khổng Tử và Mạnh Tử đều khẳng định: “Dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh.” – Dân là trọng, xã tắc là thứ, vua là nhẹ. Tư tưởng ấy cho thấy chính trị Nho giáo không tách rời đạo đức, mà ngược lại, lấy đạo đức làm nền tảng cai trị. Một nhà nước chỉ bền khi biết hành xử theo “Đức trị”, biết “lấy dân làm gốc”, và coi thiện tâm của người lãnh đạo là nguồn mạch của trật tự. 4. Ưu và nhược của Nho đạo Ưu điểm của Nho giáo là xây dựng được đạo đức xã hội vững chắc, đề cao gia đình, nghĩa tình và trật tự nhân luân. Tuy nhiên, khi bị cực đoan hóa, Nho giáo cũng từng trở thành rào cản sáng tạo, khi con người quá trọng hình thức lễ nghi mà quên mất tinh thần khai phóng của Khổng – Mạnh. Song trong bản chất nguyên thủy, Nho giáo vẫn là một học thuyết nhân bản, tin vào khả năng hoàn thiện của con người, và khẳng định rằng mỗi người đều có thể trở nên thánh hiền qua tu dưỡng. III. Phật giáo – Đạo giải thoát và từ bi 1. Khởi nguyên của trí tuệ và lòng thương Phật giáo do Thái tử Tất-đạt-đa Cồ-đàm(Siddhartha Gautama) sáng lập vào thế kỷ VI TCN. Ngài không nói về thần linh, không dạy con người cầu xin, mà dạy cách tự giác ngộ – tự giải thoátkhỏi khổ đau. Phật dạy rằng: “Tất cả đều do tâm tạo.” Chính tâm con người sinh ra khổ, và cũng chính tâm ấy có thể diệt khổ. Từ đây, Phật giáo trở thành một cuộc cách mạng nội tâm, dạy con người tự nhìn vào bản thân để tìm lại an lạc. 2. Tứ diệu đế – Con đường nhận chân khổ và diệt khổ

HNI 27/10: 💎PHẦN II: CHUẨN MỰC ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG & HIỆN ĐẠI 🌺 Chương 11: Đạo đức cổ truyền Việt Nam – gốc rễ văn hóa dân tộc I. Linh hồn đạo đức trong dòng máu Việt Từ ngàn xưa, dân tộc Việt Nam đã hình thành một hệ giá trị đạo đức bền chặt như rễ cây ăn sâu vào lòng đất mẹ. Những giá trị ấy không đến từ triều đình hay pháp lệnh, mà được đúc kết qua hàng nghìn năm dựng nước, giữ nước và sống hòa cùng thiên nhiên. Người Việt tin rằng: “Ở hiền gặp lành, ở ác gặp dữ”, tin rằng trời có mắt, và lòng người sáng hơn mọi hình luật. Đó không chỉ là niềm tin tôn giáo mà là nền tảng đạo lý – một hệ “pháp tự nhiên” do Trời và Lòng người cùng thiết lập. Đạo đức cổ truyền Việt Nam không phải triết học khô cứng, mà là một đạo sống, là cách con người đối xử với nhau, với thiên nhiên, với tiền nhân và hậu thế. Nó ẩn trong lời ru mẹ, trong điệu hò, trong câu ca dao tưởng như giản dị nhưng chứa đựng triết lý sống sâu xa: “Bầu ơi thương lấy bí cùng, Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.” Chỉ với vài chữ, ông cha ta đã đặt nền tảng cho tinh thần nhân ái – đoàn kết – bao dung, ba cột trụ đầu tiên của đạo đức Việt. Chính từ đó, dân tộc ta vượt qua bao cuộc chiến tranh, thiên tai, nghèo khó mà vẫn giữ được “đạo làm người” – một thứ đạo sáng hơn mọi vinh hoa quyền lực. II. Nền tảng đạo đức truyền thống: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín – nhưng mang hồn Việt Nếu Khổng giáo ở Trung Hoa xây nên hệ giá trị Nhân – Nghĩa – Lễ – Trí – Tín như một chuẩn mực Nho phong, thì người Việt đã Việt hóa chúng bằng tinh thần dân dã và lòng nhân hậu của dân tộc mình. Nhân – lòng thương người Với người Việt, chữ Nhân không chỉ là lòng thương mà còn là sự cảm thông và chia sẻ. “Thương người như thể thương thân” không phải khẩu hiệu, mà là đạo lý. Người nông dân Việt không nói nhiều về nhân nghĩa, nhưng khi lũ lụt đến, họ mở lòng đón người tản cư; khi đói kém, họ chia nhau từng bát gạo. Đó chính là “Nhân” trong hành động, không cần triết lý cao siêu. Nghĩa – sống có đạo, có tình Người Việt coi trọng Nghĩa hơn Lợi. Câu “Bán anh em xa mua láng giềng gần” nói lên tinh thần nghĩa tình, đặt mối quan hệ con người lên trên vật chất. Trong mọi quan hệ xã hội – từ gia đình đến làng xã – chữ “Nghĩa” là sợi dây ràng buộc cộng đồng, là lý do vì sao làng Việt tồn tại vững bền qua hàng nghìn năm. Lễ – sự tôn kính và hòa thuận Lễ của người Việt không phải khuôn phép khắt khe mà là sự biết điều, biết trên biết dưới. Câu “Kính trên, nhường dưới”, “Ăn trông nồi, ngồi trông hướng” phản ánh tinh thần lễ nghĩa nhẹ nhàng, mềm mại mà sâu sắc. Chính Lễ làm nên tính hài hòa, không cực đoan, giúp xã hội vận hành bằng tình hơn bằng quyền. Trí – sự hiểu biết hòa cùng đời sống Người Việt không tách tri thức khỏi đạo đức. Tríkhông chỉ là thông minh, mà là “biết sống sao cho phải đạo”. Ông cha ta dạy: “Biết thì thưa thốt, không biết thì dựa cột mà nghe” – coi khiêm tốn là gốc của trí tuệ. Tín – giữ lời, giữ niềm tin Trong xã hội truyền thống, chữ Tín là tài sản quý nhất. “Một lời nói đáng giá ngàn vàng”, “Mất tiền không mất Tín, mất Tín là mất hết.” Chính chữ Tín tạo nên lòng tin giữa người với người, giữa cá nhân và cộng đồng – nền móng cho mọi giao ước xã hội trước cả khi có pháp luật thành văn. Từ năm phẩm chất ấy, đạo đức Việt hình thành như một thân cây với năm rễ cắm sâu vào đất: Nhân là gốc, Nghĩa là thân, Lễ là hoa, Trí là quả, Tín là hương. Mỗi người Việt là một mầm cây trong cánh rừng đạo lý ấy – sống để làm người tử tế, không phải để thắng người khác, mà để giữ mình trong sáng giữa đời.

HNI 28/10: 🌺CHƯƠNG 25: ĐẠO ĐỨC CHÍNH TRỊ – PHẨM CHẤT CỐT LÕI CỦA MINH QUÂN (Trong bộ “MINH QUÂN – MINH CHỦ – MINH TRỊ” của Henry Lê – Lê Đình Hải) I. Đạo đức – linh hồn của chính trị Chính trị, tự thân, không phải là nghệ thuật tranh giành quyền lực. Nó là nghệ thuật vận hành nhân tâm và trật tự xã hội theo lẽ Đạo – nơi con người được sống trong công bằng, an ổn và hướng thiện. Và yếu tố duy nhất có thể khiến chính trị trở nên “minh”, trở nên “chính danh”, đó chính là đạo đức. Không có đạo đức, chính trị trở thành trò ảo thuật của ngôn từ và mưu mẹo. Có đạo đức, chính trị trở thành ánh sáng của trí tuệ và lòng nhân. Từ ngàn xưa, người phương Đông đã khẳng định: “Đức trị nhi nhân phục, hình trị nhi dân gian.” Nghĩa là, dùng đạo đức mà cảm hóa, dân tự thuận theo; còn dùng pháp luật mà cưỡng ép, dân chỉ miễn cưỡng mà tuân. Bởi lẽ, pháp luật chỉ điều chỉnh hành vi, nhưng đạo đức điều chỉnh tâm hồn. Một xã hội chỉ thực sự vững bền khi lòng người cùng hướng về thiện, chứ không phải khi mọi người bị ép buộc phải ngoan ngoãn. Vì thế, đạo đức chính trị là cốt lõi của minh quân – người hiểu rằng trị nước không phải là cai trị dân, mà là dẫn dắt dân đi về phía ánh sáng. Người lãnh đạo không thể chỉ có trí tuệ, tài năng hay tầm nhìn; bởi trí mà không đức sẽ biến thành mưu sâu kế hiểm, tài mà không đức sẽ sinh ra kiêu ngạo, tầm mà không đức sẽ thành tham vọng. Đức là gốc. Chính trị mất gốc thì quốc gia sụp đổ. II. Khi đạo đức là la bàn của quyền lực Quyền lực, về bản chất, là năng lượng trung tính – nó có thể tạo dựng, nhưng cũng có thể hủy diệt. Chính đạo đức là thứ định hướng cho quyền lực ấy. Một vị minh quân, khi nắm quyền trong tay, luôn tự nhủ: “Quyền lực này không phải của ta, mà là của dân, tạm giao cho ta gánh vác.” Khi người lãnh đạo còn biết sợ quyền lực, chính trị còn trong sáng. Khi người lãnh đạo chỉ biết sợ mất quyền lực, đạo đức đã rời khỏi ngai vàng. Trong mọi triều đại, khi người cầm quyền đặt lợi ích của bản thân lên trên công lý, xã hội lập tức mất phương hướng. Nhưng khi người lãnh đạo đặt lợi ích của dân tộc lên trên bản ngã, quyền lực trở nên thiêng liêng – nó không còn là công cụ để thống trị, mà là phương tiện để phục vụ. Đó là khác biệt giữa kẻ thống trị và người lãnh đạo. Kẻ thống trị sống bằng quyền, người lãnh đạo sống bằng đức. Kẻ thống trị sợ mất ngai, người lãnh đạo sợ mất lòng dân. Một minh quân không bao giờ để bản thân trở thành tù nhân của quyền lực. Bởi người có đạo đức chính trị hiểu rõ: quyền lực chỉ bền khi được nhân dân trao, chứ không phải khi được pháp luật cho phép. Pháp luật chỉ là hình thức, còn lòng dân mới là thực chất của chính danh. III. Minh quân và tam đức: Nhân – Trí – Dũng Muốn nói đến đạo đức chính trị, không thể không nói đến ba trụ cột mà mọi bậc minh quân trong lịch sử đều lấy làm nền: Nhân – Trí – Dũng. Nhân là gốc của lòng thương dân. Nhân không chỉ là lòng từ bi, mà là khả năng đặt mình vào nỗi đau của dân. Người có nhân không nhìn dân như đối tượng quản lý, mà như anh em ruột thịt. Khi dân đói, người đau. Khi dân khổ, người mất ngủ. Chính cái “nhân tâm” ấy khiến minh quân không bao giờ ra quyết định chỉ để củng cố địa vị, mà luôn để cứu khổ, trừ loạn. Hãy nhớ lời Khổng Tử: “Nhân giả, ái nhân.” Người có nhân, tự nhiên sinh ra yêu người; yêu người, tự nhiên biết kính Trời. Bởi vậy, nhân là chiếc cầu nối giữa đạo và đời, giữa quyền lực và lòng dân. Trí là ngọn đèn soi đường cho nhân. Nhân mà không trí thì dễ bị lợi dụng. Trí giúp người lãnh đạo thấy rõ nguyên nhân gốc rễ của khổ đau, biết chọn đúng người, đúng việc, đúng thời. Minh quân không làm việc theo cảm tính, mà theo

HNI 27/10:Trả lời câu đố chiều: Đề 1: Những thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị gout 1. Thực phẩm nên ăn khi bị gout: • Rau xanh và trái cây tươi: Giúp giảm axit uric và tăng đào thải qua thận, như dưa leo, cà chua, cam, bưởi, táo. • Ngũ cốc nguyên hạt: Gạo lứt, yến mạch, bánh mì đen giúp cung cấp năng lượng lành mạnh. • Sữa ít béo và sản phẩm từ sữa: Có tác dụng hạ nồng độ axit uric. • Uống nhiều nước: Khoảng 2–3 lít/ngày để hỗ trợ thải trừ axit uric. • Thực phẩm giàu vitamin C: Giúp ngăn ngừa kết tinh urat, như kiwi, cam, ổi. • Dầu thực vật: Như dầu ô liu, dầu hạt cải, thay thế mỡ động vật. 2. Thực phẩm nên tránh: • Thịt đỏ và nội tạng động vật: Bò, cừu, gan, tim… chứa nhiều purin, làm tăng axit uric. • Hải sản: Đặc biệt là cá cơm, cá mòi, tôm, cua, sò. • Đồ uống có cồn: Rượu bia làm giảm khả năng thải axit uric. • Đồ ngọt, nước có gas: Gây tăng insulin, làm giảm bài tiết axit uric. • Thực phẩm chế biến sẵn: Xúc xích, thịt hộp, đồ chiên nhiều dầu. 👉 Nguyên tắc dinh dưỡng: Ăn thanh đạm, uống đủ nước, hạn chế purin và rượu bia, duy trì cân nặng hợp lý để kiểm soát bệnh gout hiệu quả. Đề 2: Cảm nhận về Chương 15: “H’Group Global – Kết nối Thế giới” (SÁCH TRẮNG: DOANH NHÂN LÊ ĐÌNH HẢI – NGƯỜI KIẾN TẠO NỀN KINH TẾ NHÂN VĂN THẾ KỶ 21)** Chương 15 mang đến cho tôi niềm tự hào và cảm hứng mạnh mẽ về một tầm nhìn toàn cầu của người Việt. “H’Group Global – Kết nối Thế giới” không chỉ nói về việc mở rộng quy mô doanh nghiệp ra quốc tế, mà còn thể hiện khát vọng đưa trí tuệ, nhân văn và giá trị Việt Nam lan tỏa khắp năm châu. Qua chương này, tôi cảm nhận được tinh thần “người Việt Nam toàn cầu” mà Doanh nhân Lê Đình Hải và tập đoàn H’Group đang theo đuổi — đó là kết nối bằng tri thức, hợp tác bằng niềm tin, và phụng sự bằng trái tim. H’Group Global không đơn thuần là tổ chức kinh tế, mà là một sứ giả văn hóa, cầu nối của tinh thần nhân văn Việt Nam với bạn bè quốc tế. Những giá trị như minh bạch, chia sẻ, phụng sự cộng đồng đã giúp H’Group trở thành biểu tượng cho thế hệ doanh nhân mới – vừa có tâm, vừa có tầm.