CÂU ĐỐ CHIỀU 20/12
ĐỀ 1: Tác dụng của cải gỗ. Cây cải gỗ (ở Việt Nam thường gọi là cây chùm ngây, tên khoa học Moringa oleifera) là một loại cây được dùng làm rau và làm thuốc dân gian. Các bộ phận như lá, hoa, quả non thường được sử dụng. Dưới đây là tác dụng đối với sức khỏe ở mức thông tin – dinh dưỡng, không thay thế tư vấn y tế:
Tác dụng nổi bật
Giàu dinh dưỡng
Lá chứa nhiều vitamin A, C, E, canxi, kali, sắt, và protein thực vật.
Giúp bổ sung vi chất, hỗ trợ cơ thể đang mệt mỏi hoặc thiếu chất.
Hỗ trợ tăng cường miễn dịch
Các chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào, hỗ trợ cơ thể chống lại tác nhân gây hại.
Tốt cho xương và răng
Hàm lượng canxi và phospho cao, có lợi cho sự phát triển và duy trì hệ xương.
Hỗ trợ tiêu hóa
Chất xơ trong lá và quả non giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, hạn chế táo bón.
Hỗ trợ tim mạch (ở mức độ dinh dưỡng)
Một số hợp chất thực vật có lợi cho việc duy trì mỡ máu ở mức hợp lý khi ăn uống cân đối.
Kháng viêm, chống oxy hóa
Các flavonoid và polyphenol giúp giảm viêm nhẹ và bảo vệ tế bào.
* Cách dùng phổ biến
Lá: nấu canh, xào, làm bột khô pha uống.
Hoa, quả non: nấu canh, luộc, xào như rau.
* Lưu ý quan trọng
Không nên dùng quá nhiều; ăn như rau thông thường là phù hợp.
Phụ nữ mang thai không nên dùng rễ, vỏ hoặc dùng liều cao.
Người có bệnh lý đặc biệt hoặc đang dùng thuốc nên hỏi ý kiến người lớn có chuyên môn y tế.
Nếu bạn muốn, mình có thể:
Giải thích giá trị dinh dưỡng theo từng bộ phận (lá, hoa, quả),
Gợi ý món ăn đơn giản, phù hợp với học sinh,
Hoặc so sánh cải gỗ với các loại rau khác
ĐỀ 2:
Cảm nhận CHƯƠNG 25: BẢO VỆ HƯỚNG ĐI CỦA HNI QUA CÁC THẾ HỆ:
Sách trắng HNI – Quantum Leadership & Eternal Governance
Chương 25 cho thấy chiều sâu hiếm có của tư duy trường tồn trong HNI: bảo vệ hướng đi không bằng quyền lực hay kế hoạch cứng, mà bằng trường tần số giá trị. Khái niệm “khóa hướng đi” giúp tổ chức tránh lệch chuẩn qua các thế hệ, đồng thời vẫn cho phép tiến hóa. Vai trò CSO hiện lên như người gác cổng thời gian, giữ linh hồn chiến lược, để HNI bền vững hàng trăm năm.

HNI 21-12 -
BÀI THƠ CHƯƠNG 2: BƯỚC QUA LỢI ĐỂ CHẠM NGHĨA

Có người đi buôn cả đời
Chỉ hỏi lời bao nhiêu

Có người làm doanh nghiệp
Hỏi thêm một điều: ai chịu hệ quả

Lợi như ngọn lửa
Sưởi ấm cũng có thể thiêu rụi

Nghĩa như dòng nước
Âm thầm giữ đất

Người chạy theo lợi
Thường đi rất nhanh

Nhưng người mang nghĩa
Đi rất xa

Có những con số đẹp
Nhưng lòng người cạn

Có những năm tháng chậm
Nhưng gốc rễ sâu

Thương nhân tính từng đồng
Doanh nhân cân từng quyết định

Một bên là lợi ích
Một bên là nhân sinh

Khi lợi đứng trên nghĩa
Thì nghĩa sẽ đòi giá

Khi nghĩa dẫn đường
Lợi sẽ tự tìm đến

Có những cái giá không ghi trên hợp đồng
Nhưng được ghi trong ký ức xã hội

Danh tiếng không mua được
Chỉ tích lũy

Uy tín không vay được
Chỉ gây dựng

Người bán rẻ nghĩa
Sẽ mua đắt sự yên ổn

Người giữ trọn nghĩa
Ngủ yên giữa biến động

Bước qua lợi
Không phải để nghèo đi

Mà để giàu đúng cách

Và khi ngoảnh lại
Ta biết mình đã trở thành doanh nhân

HNI 20/12
CHƯƠNG 6:
CẢM XÚC BỊ KÌM NÉN – KHỦNG HOẢNG TÂM HỒN ÂM THẦM
Con người không sụp đổ vì một biến cố lớn, mà thường gục ngã bởi những cảm xúc nhỏ bị bỏ quên quá lâu. Trong một xã hội nơi sự mạnh mẽ được tôn vinh và yếu đuối bị xem là thất bại, con người học cách che giấu cảm xúc của mình ngay cả với chính bản thân. Từ đó, một cuộc khủng hoảng âm thầm hình thành – không ồn ào, không kịch tính, nhưng dai dẳng và sâu sắc.
1. Khi cảm xúc không được phép tồn tại
Ngay từ nhỏ, nhiều người đã được dạy rằng có những cảm xúc “không nên có”. Buồn là yếu đuối. Giận là xấu xí. Sợ hãi là hèn nhát. Thay vì được hướng dẫn cách hiểu và chuyển hóa cảm xúc, con người học cách kìm nén, phủ nhận, hoặc ngụy trang chúng bằng sự bình thản giả tạo.
Cảm xúc, khi không được thừa nhận, không biến mất. Chúng chỉ lùi vào bên trong, tích tụ từng chút một, chờ một thời điểm để trồi lên dưới những hình thức khác: lo âu vô cớ, cáu gắt, mệt mỏi kéo dài, hoặc cảm giác trống rỗng không tên.
2. Nền văn minh của sự kìm nén
Xã hội hiện đại vận hành dựa trên hiệu suất. Con người được khuyến khích “vượt qua cảm xúc” để tiếp tục tiến lên. Không có thời gian để buồn, không có không gian để đau, không có chỗ cho sự mong manh. Mọi thứ đều phải nhanh chóng, tích cực, thành công.
Trong bối cảnh ấy, cảm xúc trở thành vật cản. Con người học cách bận rộn để không phải đối diện với nỗi buồn, tìm đến giải trí để trốn tránh sự trống trải, dùng lý trí để hợp thức hóa những tổn thương chưa lành.
Nhưng tâm hồn không vận hành theo logic của máy móc. Điều không được chữa lành sẽ tiếp tục lên tiếng, dù dưới hình thức nào.
3. Khủng hoảng không tiếng kêu
Khủng hoảng tâm hồn hiếm khi xuất hiện đột ngột. Nó đến rất chậm. Ban đầu là sự mất hứng thú với những điều từng yêu thích. Rồi đến cảm giác xa lạ với chính mình. Tiếp theo là sự mệt mỏi không rõ nguyên nhân, dù không làm việc quá sức.
Nhiều người vẫn sống, làm việc, cười nói bình thường, nhưng bên trong là một khoảng trống ngày càng lớn. Họ không biết mình đang thiếu điều gì, chỉ biết rằng mình không còn thực sự sống. Đó là dạng khủng hoảng nguy hiểm nhất, bởi nó dễ bị bỏ qua và khó được gọi tên.
4. Cảm xúc bị kìm nén và sự đổ vỡ của kết nối

HNI 21-12
Bài thơ CHƯƠNG 10:
TÂM LINH VÀ KHOA HỌC LƯỢNG TỬ
GIAO ĐIỂM CỦA HAI THẾ GIỚI
Có một ranh giới mỏng như sợi khói,
Nơi tâm linh gặp khoa học giữa khoảng không vô tận.
Một bên là tĩnh lặng của linh hồn,
Một bên là dao động của những hạt nhỏ hơn cả giọt sương đầu hạ.
Khi nhà khoa học cúi vào thế giới vi mô,
Họ thấy vật chất không còn cứng đặc như người ta từng nghĩ.
Khi người hành giả bước vào vùng thẳm sâu của nội tâm,
Họ cũng thấy mọi thứ chỉ là rung động – vô thường – chuyển hóa.
Hai con đường tưởng như xa nghìn trùng,
Hóa ra lại dẫn về cùng một chân lý:
Vũ trụ này không phải được xây bằng đá,
Mà bằng những trường năng lượng liên tục dệt nên hình tướng.
Lượng tử nói:
“Hạt có thể là sóng, là xác suất, là tiềm năng chưa thành hình.”
Tâm linh nói:
“Ý niệm có thể tạo ra thực tại,
Một niệm sáng cũng đủ thay đổi đường đi của số phận.”
Khi khoa học chứng minh sự bất định,
Tâm linh mỉm cười –
Vì linh hồn từ lâu đã biết rằng
Mọi sự đều thay đổi khi ý thức chạm vào nó.
Ở giao điểm ấy,
Con người hiểu rằng mình không chỉ là thân xác,
Mà là trường năng lượng biết suy nghĩ – biết yêu thương – biết sáng tạo.
Và thế giới không chỉ là nơi ta sống,
Mà là gương phản chiếu những gì ta tin – ta cảm – ta gửi vào vũ trụ.
Tâm linh nâng ta lên,
Khoa học cho ta đôi mắt.
Một bên mở cánh cửa vô hình,
Một bên soi sáng điều vô hình bằng ngôn ngữ lượng tử.
Khi hai thế giới hòa vào nhau,
Ta thấy vũ trụ không còn xa xôi,
Ý thức không còn mơ hồ,
Và cuộc sống trở thành cuộc đối thoại liên tục
Giữa tâm linh của con người
Và nền vật lý tinh tế đang vận hành phía sau mỗi vì sao.
Đó là nơi ánh sáng chạm vào ý thức,
Nơi linh hồn chạm vào bản thể của hạt nhỏ nhất.
Và ta hiểu rằng:
Mọi kỳ quan không ở ngoài kia,
Mà đang diễn ra ngay trong từng khoảnh khắc ta nhận biết chính mình.

HNI 20/12
Chương 7. Sống theo chuẩn mực xã hội, quên mất bản thể
Con người sinh ra vốn là một sinh thể tự do. Đứa trẻ khi chào đời không mang theo danh xưng, địa vị, tiêu chuẩn hay kỳ vọng nào. Nó chỉ mang theo bản thể thuần khiết – một sự hiện diện sống động, chân thật và đầy cảm xúc. Nhưng càng lớn lên, con người càng bước sâu vào mạng lưới vô hình của những chuẩn mực xã hội, và từ đó, từng lớp bản thể nguyên sơ dần bị che phủ.
Xã hội không xấu. Chuẩn mực không sai. Vấn đề nằm ở chỗ: khi con người đồng nhất mình với những chuẩn mực ấy, ta đánh mất khả năng lắng nghe tiếng gọi bên trong. Ta bắt đầu sống theo “phải là”, thay vì “được là”.
1. Chuẩn mực – chiếc khuôn vô hình
Chuẩn mực xã hội được tạo ra để duy trì trật tự:
– Phải học giỏi
– Phải thành công
– Phải có địa vị
– Phải được công nhận
– Phải sống giống số đông
Những điều “phải” ấy ban đầu giúp con người hòa nhập, nhưng dần dần trở thành chiếc khuôn vô hìnhép chặt đời sống nội tâm. Con người không còn hỏi: “Tôi là ai?”, mà hỏi: “Người khác mong tôi trở thành ai?”
Từ đó, ta học cách đeo mặt nạ. Mỗi vai diễn xã hội – người con ngoan, người vợ tốt, người lãnh đạo giỏi, người thành đạt – đều khiến ta xa thêm một chút khỏi bản thể thật. Ta diễn giỏi đến mức… quên mất mình đang diễn.
2. Khi cái “tôi xã hội” lấn át cái “ta bản thể”
Cái tôi xã hội được xây dựng từ:
Danh xưng
Thành tích
Sự so sánh
Kỳ vọng
Nỗi sợ bị đánh giá
Trong khi đó, bản thể chỉ cần:
Sự hiện diện
Tính chân thật
Cảm nhận sâu sắc
Kết nối với chính mình
Khi cái tôi xã hội trở nên quá lớn, con người sống trong nỗi lo thường trực: lo không đủ tốt, lo bị bỏ lại, lo không được yêu thương. Ta chạy theo những giá trị bên ngoài, nhưng càng chạy càng thấy trống rỗng.
Đó là nghịch lý lớn của thời đại:
Con người có nhiều hơn bao giờ hết, nhưng lại là chính mình ít hơn bao giờ hết.
3. Sự xa rời bản thể và nỗi khổ thầm lặng
Xa rời bản thể không tạo ra đau khổ tức thì, mà tạo ra nỗi mệt mỏi âm thầm:
Mệt vì phải gồng
Mệt vì phải chứng minh
Mệt vì không được là mình
Nhiều người thành công rực rỡ bên ngoài nhưng bên trong lại trống trải. Nhiều người được xã hội ngưỡng mộ nhưng khi ở một mình lại không biết mình thực sự muốn gì.

HNI 20/12
Chương 8. Khi con người không còn biết mình là ai
Có một trạng thái nguy hiểm hơn cả nghèo đói, bệnh tật hay thất bại: con người không còn biết mình là ai. Đó không phải là sự thiếu thông tin, mà là sự mất kết nối với chính mình. Khi ấy, con người vẫn sống, vẫn làm việc, vẫn giao tiếp, nhưng tất cả chỉ diễn ra như một quán tính vô thức.
Người ta tồn tại, nhưng không hiện hữu.
1. Mất căn tính – căn bệnh thầm lặng của thời đại
Ngày nay, nhiều người không thể trả lời một cách trung thực câu hỏi đơn giản:
“Bạn là ai?”
Họ có thể nói về:
Nghề nghiệp
Vai trò xã hội
Thành tựu
Danh xưng
Nhưng khi bỏ đi tất cả những lớp vỏ đó, bên trong chỉ còn lại khoảng trống mơ hồ. Khoảng trống ấy không phải là bản thể, mà là hệ quả của việc sống quá lâu trong vai diễn.
Mất căn tính không ồn ào. Nó len lỏi qua:
Cảm giác trống rỗng
Sự lạc hướng
Nỗi buồn không tên
Cảm giác “sống không đúng đời mình”
Đó là căn bệnh phổ biến của con người hiện đại – đầy đủ bên ngoài nhưng khuyết thiếu bên trong.
2. Khi đời sống trở thành phản ứng
Khi không biết mình là ai, con người không còn chủ động sống, mà chỉ phản ứng với hoàn cảnh.
– Người khác nói gì thì tin
– Xã hội chạy hướng nào thì chạy theo
– Trào lưu nào nổi lên thì bám vào
Cuộc đời trở thành chuỗi phản xạ, không còn chiều sâu nội tâm. Con người bị cuốn đi bởi:
Mạng xã hội
So sánh
Tiêu chuẩn thành công bên ngoài
Áp lực phải giống ai đó
Ta không còn sống từ bên trong, mà sống từ ánh nhìn của người khác.
3. Sự phân mảnh của bản ngã
Khi không có gốc rễ bản thể, cái tôi bị phân mảnh. Một người có thể mang nhiều phiên bản:
Một phiên bản ở công việc
Một phiên bản trong gia đình
Một phiên bản trên mạng xã hội
Một phiên bản trong cô đơn
Những phiên bản ấy không hòa hợp, không kết nối, khiến con người luôn mệt mỏi và xung đột nội tâm. Ta không còn là một chỉnh thể, mà là tập hợp của những mảnh ghép rời rạc.
Sự phân mảnh ấy là nguồn gốc của:
Lo âu
Trầm cảm
Giận dữ vô cớ
Khủng hoảng ý nghĩa sống
4. Khi linh hồn lên tiếng
Không biết mình là ai không thể kéo dài mãi. Đến một lúc, linh hồn sẽ lên tiếng. Nó có thể biểu hiện qua:
Biến cố
Đổ vỡ
Mất mát
Khủng hoảng

HNI 20/12
Chương 7. Sống theo chuẩn mực xã hội, quên mất bản thể
Con người sinh ra vốn là một sinh thể tự do. Đứa trẻ khi chào đời không mang theo danh xưng, địa vị, tiêu chuẩn hay kỳ vọng nào. Nó chỉ mang theo bản thể thuần khiết – một sự hiện diện sống động, chân thật và đầy cảm xúc. Nhưng càng lớn lên, con người càng bước sâu vào mạng lưới vô hình của những chuẩn mực xã hội, và từ đó, từng lớp bản thể nguyên sơ dần bị che phủ.
Xã hội không xấu. Chuẩn mực không sai. Vấn đề nằm ở chỗ: khi con người đồng nhất mình với những chuẩn mực ấy, ta đánh mất khả năng lắng nghe tiếng gọi bên trong. Ta bắt đầu sống theo “phải là”, thay vì “được là”.
1. Chuẩn mực – chiếc khuôn vô hình
Chuẩn mực xã hội được tạo ra để duy trì trật tự:
– Phải học giỏi
– Phải thành công
– Phải có địa vị
– Phải được công nhận
– Phải sống giống số đông
Những điều “phải” ấy ban đầu giúp con người hòa nhập, nhưng dần dần trở thành chiếc khuôn vô hìnhép chặt đời sống nội tâm. Con người không còn hỏi: “Tôi là ai?”, mà hỏi: “Người khác mong tôi trở thành ai?”
Từ đó, ta học cách đeo mặt nạ. Mỗi vai diễn xã hội – người con ngoan, người vợ tốt, người lãnh đạo giỏi, người thành đạt – đều khiến ta xa thêm một chút khỏi bản thể thật. Ta diễn giỏi đến mức… quên mất mình đang diễn.
2. Khi cái “tôi xã hội” lấn át cái “ta bản thể”
Cái tôi xã hội được xây dựng từ:
Danh xưng
Thành tích
Sự so sánh
Kỳ vọng
Nỗi sợ bị đánh giá
Trong khi đó, bản thể chỉ cần:
Sự hiện diện
Tính chân thật
Cảm nhận sâu sắc
Kết nối với chính mình
Khi cái tôi xã hội trở nên quá lớn, con người sống trong nỗi lo thường trực: lo không đủ tốt, lo bị bỏ lại, lo không được yêu thương. Ta chạy theo những giá trị bên ngoài, nhưng càng chạy càng thấy trống rỗng.
Đó là nghịch lý lớn của thời đại:
Con người có nhiều hơn bao giờ hết, nhưng lại là chính mình ít hơn bao giờ hết.
3. Sự xa rời bản thể và nỗi khổ thầm lặng
Xa rời bản thể không tạo ra đau khổ tức thì, mà tạo ra nỗi mệt mỏi âm thầm:
Mệt vì phải gồng
Mệt vì phải chứng minh
Mệt vì không được là mình
Nhiều người thành công rực rỡ bên ngoài nhưng bên trong lại trống trải. Nhiều người được xã hội ngưỡng mộ nhưng khi ở một mình lại không biết mình thực sự muốn gì.

HNI 20/12
Chương 8. Khi con người không còn biết mình là ai
Có một trạng thái nguy hiểm hơn cả nghèo đói, bệnh tật hay thất bại: con người không còn biết mình là ai. Đó không phải là sự thiếu thông tin, mà là sự mất kết nối với chính mình. Khi ấy, con người vẫn sống, vẫn làm việc, vẫn giao tiếp, nhưng tất cả chỉ diễn ra như một quán tính vô thức.
Người ta tồn tại, nhưng không hiện hữu.
1. Mất căn tính – căn bệnh thầm lặng của thời đại
Ngày nay, nhiều người không thể trả lời một cách trung thực câu hỏi đơn giản:
“Bạn là ai?”
Họ có thể nói về:
Nghề nghiệp
Vai trò xã hội
Thành tựu
Danh xưng
Nhưng khi bỏ đi tất cả những lớp vỏ đó, bên trong chỉ còn lại khoảng trống mơ hồ. Khoảng trống ấy không phải là bản thể, mà là hệ quả của việc sống quá lâu trong vai diễn.
Mất căn tính không ồn ào. Nó len lỏi qua:
Cảm giác trống rỗng
Sự lạc hướng
Nỗi buồn không tên
Cảm giác “sống không đúng đời mình”
Đó là căn bệnh phổ biến của con người hiện đại – đầy đủ bên ngoài nhưng khuyết thiếu bên trong.
2. Khi đời sống trở thành phản ứng
Khi không biết mình là ai, con người không còn chủ động sống, mà chỉ phản ứng với hoàn cảnh.
– Người khác nói gì thì tin
– Xã hội chạy hướng nào thì chạy theo
– Trào lưu nào nổi lên thì bám vào
Cuộc đời trở thành chuỗi phản xạ, không còn chiều sâu nội tâm. Con người bị cuốn đi bởi:
Mạng xã hội
So sánh
Tiêu chuẩn thành công bên ngoài
Áp lực phải giống ai đó
Ta không còn sống từ bên trong, mà sống từ ánh nhìn của người khác.
3. Sự phân mảnh của bản ngã
Khi không có gốc rễ bản thể, cái tôi bị phân mảnh. Một người có thể mang nhiều phiên bản:
Một phiên bản ở công việc
Một phiên bản trong gia đình
Một phiên bản trên mạng xã hội
Một phiên bản trong cô đơn
Những phiên bản ấy không hòa hợp, không kết nối, khiến con người luôn mệt mỏi và xung đột nội tâm. Ta không còn là một chỉnh thể, mà là tập hợp của những mảnh ghép rời rạc.
Sự phân mảnh ấy là nguồn gốc của:
Lo âu
Trầm cảm
Giận dữ vô cớ
Khủng hoảng ý nghĩa sống
4. Khi linh hồn lên tiếng
Không biết mình là ai không thể kéo dài mãi. Đến một lúc, linh hồn sẽ lên tiếng. Nó có thể biểu hiện qua:
Biến cố
Đổ vỡ
Mất mát
Khủng hoảng

HNI 20/12
Chương 9. Mất gốc tinh thần – căn bệnh không tên của thời đại
Thời đại này không thiếu tri thức, không thiếu phương tiện, không thiếu cơ hội. Nhưng lại thiếu một điều căn bản: gốc tinh thần. Khi gốc bị mất, mọi phát triển bên ngoài đều trở nên mong manh. Con người có thể đi rất nhanh, nhưng không biết mình đang đi về đâu.
“Mất gốc tinh thần” không được ghi tên trong bất kỳ bệnh án y khoa nào, nhưng nó hiện diện khắp nơi – trong ánh mắt mệt mỏi, trong những cuộc đời đầy đủ mà trống rỗng, trong sự hoang mang không gọi được thành tên.
1. Gốc tinh thần là gì?
Gốc tinh thần không phải là tôn giáo cụ thể, cũng không phải hệ tư tưởng cứng nhắc. Gốc tinh thần là:
Ý thức về giá trị sống
Sự kết nối với bản thể sâu bên trong
La bàn đạo lý dẫn đường cho hành động
Cảm nhận về ý nghĩa và sự thiêng liêng của đời sống
Khi con người còn gốc tinh thần, họ có thể nghèo vật chất nhưng không nghèo nhân cách; có thể gặp nghịch cảnh nhưng không đánh mất phương hướng.
2. Khi gốc bị cắt rời
Mất gốc tinh thần xảy ra khi con người:
Sống thuần túy bằng lý trí và vật chất
Đo giá trị con người bằng tiền bạc, địa vị, lượt công nhận
Coi hiệu quả quan trọng hơn lương tri
Coi thành công quan trọng hơn ý nghĩa
Dần dần, đời sống nội tâm teo lại. Con người không còn đặt câu hỏi “đúng – sai”, “thiện – ác”, mà chỉ hỏi “được – mất”.
Đó là lúc xã hội phát triển nhanh nhưng con người bên trong suy kiệt.
3. Những biểu hiện của căn bệnh không tên
Mất gốc tinh thần không làm con người gục ngã ngay lập tức. Nó biểu hiện âm ỉ qua:
Cảm giác vô nghĩa dù bận rộn
Lo âu thường trực không rõ nguyên nhân
Trầm cảm giữa đời sống tiện nghi
Sự chai sạn trước nỗi đau của người khác
Sống vội, sống gấp, sống thay vì sống sâu
Con người tìm cách lấp đầy khoảng trống bằng tiêu dùng, giải trí, quyền lực, nhưng càng lấp càng trống.
4. Xã hội hiện đại và sự tách rời khỏi chiều sâu
Công nghệ kết nối con người với thế giới, nhưng lại làm con người xa rời chính mình.
Mạng xã hội tạo ra ảo giác được nhìn thấy, nhưng lại làm gia tăng nỗi cô đơn.
Thông tin bùng nổ, nhưng trí tuệ lắng đọng ngày càng hiếm.
Con người sống trên bề mặt của sự kiện, cảm xúc, trào lưu, mà không còn thời gian quay vào trong để hỏi:
“Ta đang sống thế nào?”
5. Khi đạo lý bị thay thế bởi lợi ích

HNI 20/12
Chương 9. Mất gốc tinh thần – căn bệnh không tên của thời đại
Thời đại này không thiếu tri thức, không thiếu phương tiện, không thiếu cơ hội. Nhưng lại thiếu một điều căn bản: gốc tinh thần. Khi gốc bị mất, mọi phát triển bên ngoài đều trở nên mong manh. Con người có thể đi rất nhanh, nhưng không biết mình đang đi về đâu.
“Mất gốc tinh thần” không được ghi tên trong bất kỳ bệnh án y khoa nào, nhưng nó hiện diện khắp nơi – trong ánh mắt mệt mỏi, trong những cuộc đời đầy đủ mà trống rỗng, trong sự hoang mang không gọi được thành tên.
1. Gốc tinh thần là gì?
Gốc tinh thần không phải là tôn giáo cụ thể, cũng không phải hệ tư tưởng cứng nhắc. Gốc tinh thần là:
Ý thức về giá trị sống
Sự kết nối với bản thể sâu bên trong
La bàn đạo lý dẫn đường cho hành động
Cảm nhận về ý nghĩa và sự thiêng liêng của đời sống
Khi con người còn gốc tinh thần, họ có thể nghèo vật chất nhưng không nghèo nhân cách; có thể gặp nghịch cảnh nhưng không đánh mất phương hướng.
2. Khi gốc bị cắt rời
Mất gốc tinh thần xảy ra khi con người:
Sống thuần túy bằng lý trí và vật chất
Đo giá trị con người bằng tiền bạc, địa vị, lượt công nhận
Coi hiệu quả quan trọng hơn lương tri
Coi thành công quan trọng hơn ý nghĩa
Dần dần, đời sống nội tâm teo lại. Con người không còn đặt câu hỏi “đúng – sai”, “thiện – ác”, mà chỉ hỏi “được – mất”.
Đó là lúc xã hội phát triển nhanh nhưng con người bên trong suy kiệt.
3. Những biểu hiện của căn bệnh không tên
Mất gốc tinh thần không làm con người gục ngã ngay lập tức. Nó biểu hiện âm ỉ qua:
Cảm giác vô nghĩa dù bận rộn
Lo âu thường trực không rõ nguyên nhân
Trầm cảm giữa đời sống tiện nghi
Sự chai sạn trước nỗi đau của người khác
Sống vội, sống gấp, sống thay vì sống sâu
Con người tìm cách lấp đầy khoảng trống bằng tiêu dùng, giải trí, quyền lực, nhưng càng lấp càng trống.
4. Xã hội hiện đại và sự tách rời khỏi chiều sâu
Công nghệ kết nối con người với thế giới, nhưng lại làm con người xa rời chính mình.
Mạng xã hội tạo ra ảo giác được nhìn thấy, nhưng lại làm gia tăng nỗi cô đơn.
Thông tin bùng nổ, nhưng trí tuệ lắng đọng ngày càng hiếm.
Con người sống trên bề mặt của sự kiện, cảm xúc, trào lưu, mà không còn thời gian quay vào trong để hỏi:
“Ta đang sống thế nào?”
5. Khi đạo lý bị thay thế bởi lợi ích
Đọc thêm